Xu hướng gia đình một con đang ngày càng trở nên phổ biến trên toàn cầu, đặc biệt là tại các quốc gia phát triển như Singapore, Mỹ, châu Âu, Nhật Bản và Hàn Quốc. Tại Singapore, số liệu thống kê cho thấy tỷ lệ phụ nữ chỉ có một con đã tăng đáng kể từ 17,3% vào năm 2005 lên 25,1% vào năm 2024. Sự gia tăng này phản ánh một sự thay đổi đáng kể trong cách tiếp cận về việc nuôi dưỡng con cái và lập kế hoạch gia đình.
Các chuyên gia xã hội học cho rằng có nhiều yếu tố thực tế góp phần vào xu hướng này. Áp lực về chi phí sinh hoạt cao, quỹ thời gian hạn hẹp và sự thay đổi trong hệ giá trị là những nguyên nhân chính. Trong một thế giới nơi chi phí nuôi dưỡng con cái ngày càng tăng cao, nhiều phụ huynh chọn cách chỉ sinh một con để có thể đảm bảo chất lượng cuộc sống tốt nhất và sự quan tâm đầy đủ cho con cái của họ. Quan điểm này nhấn mạnh sự thay đổi trong ưu tiên của các bậc phụ huynh, những người giờ đây đặt nặng vấn đề chất lượng hơn số lượng con cái.
Tuy nhiên, xu hướng gia đình một con cũng đặt ra những thách thức không nhỏ, đặc biệt là đối với các xã hội đang đối mặt với tình trạng già hóa dân số như Singapore. Tỷ lệ người trong độ tuổi lao động trên mỗi công dân từ 65 tuổi trở lên đang giảm dần, điều này gây ra những lo ngại về sustainability của hệ thống an sinh xã hội và chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi. Trong bối cảnh này, việc các chuyên gia lão khoa nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chủ động chuẩn bị cho giai đoạn cuối đời trở nên cấp thiết.
Thế hệ trước thường có xu hướng xem con cái như một khoản đầu tư cho tuổi già của họ. Tuy nhiên, ngày nay, nhiều người đã ý thức rõ rằng cần phải chủ động và tự chuẩn bị cho giai đoạn cuối đời để giảm thiểu gánh nặng cho con cái. Quan điểm này không chỉ giúp giảm áp lực lên con cái trong việc chăm sóc bố mẹ già mà còn khuyến khích một cách tiếp cận tích cực và chủ động đối với việc lập kế hoạch cho cuối đời.
Cuối cùng, xu hướng gia đình một con và những thách thức liên quan đặt ra một bức tranh phức tạp về sự thay đổi trong cấu trúc gia đình và xã hội hiện đại. Trong khi nhiều quốc gia đang phải đối mặt với những thách thức về già hóa dân số, thì việc điều chỉnh các chính sách xã hội và hỗ trợ cần thiết để thích ứng với xu hướng này là cực kỳ quan trọng. Điều này không chỉ giúp đảm bảo sự phát triển bền vững của xã hội mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống cho tất cả các thành viên trong gia đình và xã hội.