Trong giai đoạn từ năm 2003 đến 2021, Trái đất đã chứng kiến một sự chuyển biến đáng kể trong các hệ sinh thái của mình. Khi cây cối trên đất liền phát triển mạnh mẽ, các loài thực vật biển lại trải qua một sự suy giảm đáng kể. Một nghiên cứu gần đây được thực hiện bởi Đại học Duke, được công bố trên tạp chí Nature Climate Change, đã chỉ ra rằng cây cối trên đất liền đã gia tăng khả năng quang hợp của mình nhờ vào điều kiện khí hậu ấm hơn và lượng mưa tăng, đặc biệt là tại các khu vực ôn đới và có vĩ độ cao.

Trong thời gian này, lượng carbon mà thực vật trên đất liền hấp thụ đã tăng thêm 0,2 tỷ tấn mỗi năm. Ngược lại, các loài tảo biển, chủ yếu tập trung ở vùng biển nhiệt đới và cận nhiệt đới, đã trải qua một sự giảm đáng kể trong khả năng quang hợp của mình, với mức giảm khoảng 0,1 tỷ tấn mỗi năm. Nguyên nhân chính của sự suy giảm này là do nước biển ấm lên, dẫn đến hạn chế nguồn dinh dưỡng.

Kết quả cuối cùng là các hệ sinh thái trên đất liền đã chiếm ưu thế, dẫn đến lượng carbon được hấp thụ toàn cầu tăng trung bình 0,1 tỷ tấn mỗi năm từ năm 2003 đến 2021. Sự gia tăng này không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc ổn định khí hậu mà còn cung cấp các tài nguyên sinh học thiết yếu cho con người, bao gồm lương thực và sợi vải.

Để có được những thông tin này, nhóm nghiên cứu đã sử dụng dữ liệu từ các vệ tinh để đánh giá mức độ quang hợp toàn cầu. Họ cũng phân tích nhiều yếu tố môi trường quan trọng như nhiệt độ không khí và mặt biển, lượng mưa và độ sâu của lớp nước hỗn hợp ở đại dương.

Nghiên cứu đã chỉ ra vai trò nổi bật của các khu rừng ôn đới và rừng taiga tại các vĩ độ cao ở Bắc bán cầu. Tại những khu vực này, khí hậu ấm lên đã kéo dài mùa sinh trưởng, cho phép cây cối hấp thụ nhiều carbon hơn. Tuy nhiên, sự sụt giảm khả năng quang hợp của thực vật biển tại các vùng nhiệt đới có thể làm suy yếu chuỗi thức ăn tại những khu vực này, gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến đa dạng sinh học, ngành đánh bắt thủy sản và kinh tế địa phương.

Nếu xu hướng này tiếp tục, khả năng hấp thụ carbon ở các khu vực nhiệt đới có thể bị suy giảm nghiêm trọng. Điều này có thể làm trầm trọng hơn tác động của biến đổi khí hậu. Do đó, các nhà khoa học nhấn mạnh sự cần thiết phải tiếp tục giám sát dài hạn cả hệ sinh thái trên đất liền và đại dương để hiểu rõ hơn về xu hướng tương lai.

Qua đó, con người có thể tìm ra các biện pháp ứng phó phù hợp và đảm bảo sự cân bằng bền vững của các hệ sinh thái trước những thách thức môi trường toàn cầu ngày càng gia tăng. Để đạt được mục tiêu này, việc phối hợp và hợp tác giữa các nhà nghiên cứu, chính phủ và cộng đồng quốc tế là hết sức cần thiết.

Chi tiết nghiên cứu có thể được tìm thấy trên trang web của tạp chí Nature Climate Change.