Thực trạng an toàn thực phẩm tại tỉnh Thanh Hóa đang là một vấn đề đáng quan ngại. Trong 6 tháng đầu năm 2025, tỉnh đã ghi nhận 2 vụ ngộ độc thực phẩm nghiêm trọng, khiến 56 người mắc và 2 người tử vong tại bản Co Cài, xã Trung Lý. Các chuyên gia y tế đã lên tiếng cảnh báo về những nguy hiểm tiềm ẩn từ việc sử dụng thực phẩm không an toàn.

Theo các chuyên gia, mỗi loại thực phẩm đều có quy định riêng về ngưỡng an toàn và việc sử dụng thực phẩm không an toàn có thể gây ra các phản ứng tức thời như ngộ độc thực phẩm cấp tính, rối loạn tiêu hóa, buồn nôn, nôn, tiêu chảy… Về lâu dài, việc tiếp xúc với các chất độc hại trong thực phẩm có thể gây rối loạn hoạt động của tế bào, ảnh hưởng nghiêm trọng đối với sức khỏe, phát sinh các bệnh như ung thư, suy gan, suy thận, ảnh hưởng đến hệ sinh sản…

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã xác định nhiều yếu tố trong chế độ dinh dưỡng và độc tố có liên quan đến nguy cơ ung thư, gồm: Chất bảo quản, phụ gia, tạo màu, tạo mùi bị lạm dụng có thể gây ung thư gan, dạ dày, đại tràng. Chất dioxin, aflatoxin, nitrosamine trong thực phẩm nhiễm nấm mốc hoặc chế biến không an toàn cũng có nguy cơ gây ung thư. Tích tụ kim loại nặng như chì, thủy ngân, cadimi có thể gây ảnh hưởng đến thận, gan và thậm chí là hệ thần kinh.

Mặc dù công tác đảm bảo an toàn thực phẩm (ATTP) đã được cấp ủy Đảng, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể quan tâm, nhiều địa phương đã hình thành và phát triển được các vùng sản xuất rau an toàn, một số doanh nghiệp đầu tư công nghệ vào canh tác, sản xuất rau, quả an toàn, nhưng vẫn còn nhiều bất cập trong quản lý. Trên địa bàn tỉnh vẫn còn tình trạng sản xuất, kinh doanh thực phẩm kém chất lượng, hết hạn sử dụng, thực phẩm không rõ nguồn gốc, sử dụng phụ gia, chất bảo quản thực phẩm ngoài danh mục cho phép.

Trong thời gian qua, Sở Y tế, Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Công Thương đã kiểm tra và cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện ATTP cho 229 cơ sở; tiếp nhận và đăng tải theo quy định 142 bản tự công bố sản phẩm thực phẩm. Toàn tỉnh đã thành lập 975 đoàn kiểm tra liên ngành, chuyên ngành, tổ chức kiểm tra 24.080 cơ sở, trong đó 23.712 cơ sở đạt yêu cầu (chiếm 98,5%), phát hiện 368 cơ sở vi phạm (chiếm 1,5%); phạt tiền 276 cơ sở (chiếm 75% cơ sở vi phạm) với số tiền 1.074,5 triệu đồng; tịch thu, buộc tiêu hủy hơn 600 sản phẩm hàng hóa là bánh kẹo, thực phẩm đông lạnh không rõ nguồn gốc xuất xứ, 4.000kg da trâu bò bốc mùi, biến chất trị giá hơn 300 triệu đồng và nhiều sản phẩm hàng hóa là thực phẩm giả khác.

Để bảo đảm ATTP, bên cạnh sự vào cuộc của cơ quan quản lý nhà nước, chính quyền các địa phương, rất cần sự chủ động, tích cực từ phía người dân. Người tiêu dùng phải nâng cao nhận thức, hiểu biết, tự bảo vệ mình trước các loại thực phẩm “bẩn” bằng việc lựa chọn sử dụng sản phẩm có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, được chứng nhận an toàn; tránh dùng thực phẩm quá hạn, không nhãn mác, không rõ thành phần, để góp phần bảo vệ sức khỏe bản thân, gia đình và cộng đồng, ngăn ngừa những hệ lụy đáng tiếc có thể xảy ra.

Thành phố Hồ Chí Minh đang đối mặt với những thách thức lớn trong việc phòng chống thuốc giả và thực phẩm giả do sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử và mạng xã hội. Tại buổi làm việc với Đoàn khảo sát Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân TP.HCM Nguyễn Văn Dũng cho biết, sau khi hợp nhất 3 địa phương, thị trường tiêu dùng của Thành phố trở nên năng động và đa dạng hơn, kéo theo nhiều thách thức với tính chất ngày càng phức tạp.

Phó Giám đốc Sở Y tế Nguyễn Hoài Nam cho rằng, thị trường tiêu dùng của Thành phố vẫn tồn tại một bộ phận người tiêu dùng có xu hướng ưa chuộng các loại hàng ‘xách tay’, sản phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ do tâm lý chuộng hàng ngoại hoặc vì giá rẻ. Điều này vô tình tạo điều kiện cho các loại hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ xâm nhập vào chuỗi cung ứng và len lỏi đến tay người tiêu dùng.

Trong thời đại số hóa, xu hướng mua sắm trực tuyến ngày càng phổ biến và lan rộng trong nhiều lĩnh vực, bao gồm cả lĩnh vực y tế. Tuy nhiên, các nền tảng mạng xã hội và thương mại điện tử hiện chưa có quy chuẩn kiểm soát chặt chẽ, nhất là với nhóm sản phẩm chăm sóc sức khỏe bao gồm thuốc, thực phẩm chức năng. Để tăng cường hiệu quả quản lý quảng cáo thuốc, thực phẩm và kinh doanh trái phép trên nền tảng thương mại điện tử, Thành phố kiến nghị các chính quyền địa phương cần có sự hoàn thiện hơn nữa về cơ sở pháp lý liên ngành, nâng cao năng lực giám sát không gian mạng, phối hợp chặt chẽ với các nền tảng công nghệ để kiểm soát, gỡ bỏ nội dung vi phạm một cách kịp thời.

Thời gian qua, Thành phố đã triển khai nhiều đợt kiểm tra, xử lý vi phạm trong sản xuất, kinh doanh thuốc, thực phẩm, mỹ phẩm, thiết bị y tế và thực phẩm chức năng, với sự phối hợp của các sở, ngành. Các đoàn liên ngành tập trung kiểm tra điểm nóng, cơ sở nghi vấn, khu vực giáp ranh và xử lý nghiêm vi phạm. Từ tháng 1/2024 đến tháng 6/2025, các đơn vị, sở, ngành là thành viên Ban Chỉ đạo 389 Thành phố đã thanh tra, kiểm tra 27.711 vụ; phát hiện và bắt giữ 4.415 vụ vi phạm về hàng cấm, hàng lậu; 21.821 vụ vi phạm về gian lận thương mại và 1.475 vụ vi phạm về hàng giả; tổng số tiền thu nộp ngân sách là gần 2.000 tỷ đồng và khởi tố 36 vụ với 89 đối tượng.

Lãnh đạo TP.HCM kiến nghị Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, sửa đổi Luật Hình sự theo hướng mở rộng phạm vi áp dụng và tăng khung hình phạt; bổ sung mức xử phạt nặng đối với hành vi tiếp tay, bao che cho hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng gây ảnh hưởng đến sức khỏe nhân dân.

Thực phẩm ‘nhà làm’ đang trở thành xu hướng trên mạng xã hội và các sàn thương mại điện tử, nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn thực phẩm. Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số đã giúp hoạt động buôn bán trở nên sôi động, nhưng cũng tạo ra kẽ hở cho việc mua bán thực phẩm không bảo đảm diễn ra thường xuyên.

Cuộc sống bận rộn đã khiến nhiều người có thói quen mua các sản phẩm chế biến sẵn được rao bán trên mạng. Tuy nhiên, chất lượng và mức độ bảo đảm an toàn thực phẩm của các sản phẩm này thường không rõ ràng. Nhiều người tiêu dùng sẵn sàng mua thực phẩm trên mạng vì tin vào người bán và quảng cáo ‘nhà làm’, nhưng lại không rõ nguyên liệu và quy trình chế biến có bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm hay không.

Để tăng thu nhập, nhiều người chọn mua nguyên liệu về tự chế biến rồi bán online. Tuy nhiên, không ít người vì lợi nhuận mà bất chấp, nhập nhèm quảng cáo, gắn mác ‘nhà làm’ để tạo lòng tin cho khách. Điều này khiến công tác kiểm tra, giám sát gặp khó khăn, dẫn đến nguy cơ mất an toàn thực phẩm.

Ông Đỗ Mạnh Hùng, Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm (Sở y tế Hưng Yên), khuyến cáo người tiêu dùng không nên mua các sản phẩm không rõ nguồn gốc, địa chỉ, xuất xứ, chưa được kiểm định. Thay vào đó, nên lựa chọn mua ở các cơ sở uy tín, đã được cấp phép, chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm.

Hiện nay, thời tiết oi nóng, thay đổi thất thường, nên thực phẩm rất dễ ôi thiu. Vì vậy, người sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm cần nghiêm túc tuân thủ các quy định từ khâu nhập hàng, lựa chọn nguyên liệu, chế biến, bảo quản đến vận chuyển. Đó không chỉ là trách nhiệm với người tiêu dùng mà còn là cách tự bảo vệ sức khỏe của chính bản thân và gia đình mình.

Người tiêu dùng cần tỉnh táo và có kiến thức để bảo vệ mình khi mua sắm thực phẩm online. Hãy tìm hiểu kỹ về người bán, đọc đánh giá từ các khách hàng khác và yêu cầu thông tin chi tiết về sản phẩm trước khi mua. Đồng thời, các cơ quan chức năng cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát để đảm bảo an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng.

An toàn thực phẩm là vấn đề quan trọng và cấp thiết trong đời sống hàng ngày. Hãy cùng nhau nâng cao nhận thức và có những lựa chọn sáng suốt để bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình.