Hội đồng Nhân dân (HĐND) thành phố Hải Phòng vừa thông qua nghị quyết quan trọng liên quan đến việc thu hồi đất để triển khai các công trình và dự án trên địa bàn thành phố. Tại kỳ họp thứ 29 (kỳ họp thường lệ giữa năm 2025), các đại biểu đã thống nhất thông qua nghị quyết này, trong đó bao gồm danh mục 49 công trình và dự án cần phải thu hồi đất trong năm 2025, với tổng diện tích đất thu hồi lên đến gần 1.226 ha.

Nghị quyết này đưa ra quyết định thu hồi đất để thực hiện 49 dự án và công trình sau khi hợp nhất. Điều này nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển hạ tầng, đô thị và công nghiệp trên địa bàn thành phố. Đồng thời, nghị quyết cũng điều chỉnh quy mô và diện tích thu hồi đất cho 4 dự án trên địa bàn các xã và phường thuộc huyện An Lão và các khu vực lân cận.

Đáng chú ý, một số dự án và công trình có diện tích đất thu hồi lớn đã được HĐND thành phố thông qua. Chẳng hạn, Dự án Đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp Hoàng Diệu sẽ thu hồi 250 ha đất tại các xã Gia Lộc và Gia Phúc. Dự án Đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp Trấn Dương – Hoà Bình (khu A) giai đoạn 1 sẽ thu hồi 207,95 ha đất tại xã Nguyễn Bỉnh Khiêm. Ngoài ra, Dự án Đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp Thuỷ Nguyên giai đoạn 1 sẽ thu hồi 204 ha đất tại các phường Nam Triệu, Hoà Bình và Bạch Đằng.

HĐND thành phố Hải Phòng giao UBND thành phố chỉ đạo các sở, ban, ngành và các cơ quan, đơn vị liên quan thực hiện nghị quyết này đúng quy định pháp luật. Việc triển khai thực hiện thu hồi và chuyển mục đích sử dụng đất chỉ được tiến hành khi các dự án và công trình có đầy đủ các điều kiện và đúng trình tự, thủ tục theo quy định. UBND thành phố cũng được giao nhiệm vụ bảo đảm công khai, minh bạch trong việc sử dụng đất, đồng thời đảm bảo sử dụng đất đúng mục đích, tiết kiệm, an toàn và hiệu quả, không làm thất thoát tài sản và ngân sách nhà nước.

Bên cạnh đó, HĐND thành phố yêu cầu UBND thành phố tiến hành rà soát hiện trạng và thực hiện việc đưa ra khỏi danh sách các dự án và công trình không khả thi. Các dự án và công trình hoặc diện tích trên thực tế đã thu hồi, chuyển mục đích sử dụng theo quy định cũng cần được xem xét và điều chỉnh phù hợp. Đồng thời, UBND thành phố cần chuẩn bị đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư và tổ chức thực hiện các dự án và công trình bảo đảm đúng quy định pháp luật.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang đề xuất một số sửa đổi quan trọng trong dự thảo Luật sửa đổi Luật Đất đai 2024, nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Một trong những đề xuất đáng chú ý là việc Nhà nước có thể thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng trong một số trường hợp cụ thể.

Theo đó, Nhà nước sẽ thu hồi đất để thực hiện dự án xây dựng cấp bách cho nhiệm vụ chính trị, đối ngoại; dự án trong khu thương mại tự do, trung tâm tài chính quốc tế, logistic. Ngoài ra, các dự án quy mô lớn như khu đô thị, du lịch dịch vụ thương mại, văn hóa, thể thao do HĐND cấp tỉnh quyết định cũng sẽ được Nhà nước hỗ trợ thu hồi đất.

Điều đáng chú ý là trong trường hợp dự án thực hiện qua thỏa thuận nhận quyền sử dụng đất, nếu chủ đầu tư đã đàm phán được trên 75% diện tích hoặc người có đất, Nhà nước sẽ thu hồi phần còn lại để giao cho họ. Đề xuất này được đưa ra nhằm mục đích đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội ở địa phương.

Về lý do cho đề xuất sửa đổi, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết thực tế có nhiều dự án quy mô lớn, thúc đẩy phát triển địa phương, đóng góp nguồn thu lớn cho ngân sách nhưng chưa có quy định thu hồi đất, gây khó khăn cho quá trình tiếp cận đất đai và triển khai.

Ông Phạm Thanh Tuấn, luật sư và chuyên gia pháp lý bất động sản, bày tỏ sự ủng hộ với cơ chế ‘Nhà nước thu hồi phần còn lại’ khi chủ đầu tư đã thỏa thuận được trên 75% diện tích hoặc người có đất. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng việc áp dụng cơ chế này cần gắn với một số điều kiện chặt chẽ, đảm bảo lợi ích hài hòa giữa chủ đầu tư và người dân, hạn chế nguy cơ lạm dụng.

Ngoài ra, chuyên gia này cũng đề nghị bổ sung một cơ chế trung gian như chính quyền địa phương hoặc tổ chức độc lập làm cầu nối giữa chủ đầu tư và người dân, giúp hỗ trợ, hòa giải trong quá trình thực hiện dự án.

Cũng tại dự thảo luật sửa đổi, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất việc định giá đất không còn ‘nguyên tắc thị trường’. Thay vào đó, Nhà nước quyết định giá đất, tức là quay lại như trước khi sửa luật hồi 2024.

Tổng thể, các đề xuất này trong dự thảo Luật sửa đổi Luật Đất đai 2024 đang hướng tới mục tiêu tạo ra một khung pháp lý thuận lợi hơn cho việc phát triển kinh tế – xã hội, trong khi vẫn đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người dân và các chủ đầu tư.

Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh vừa có yêu cầu Chủ tịch UBND phường Yên Dũng khẩn trương giải quyết các khiếu nại liên quan đến việc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho một số công dân thuộc phường Yên Dũng. Những khiếu nại này được đưa ra trong phiên tiếp công dân định kỳ vào ngày 15/7/2025, với sự tham gia của Chủ tịch UBND tỉnh, Thường trực HĐND tỉnh và Đoàn ĐBQH tỉnh.

Dự án khu công nghiệp Yên Lư, với tổng vốn đầu tư gần 2.700 tỷ đồng và quy mô lên tới 377 ha, đang được triển khai trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. Tính đến tháng 5/2025, đã có 359,3 ha đất được giải phóng mặt bằng và hơn 343 ha đất được chuyển mục đích sử dụng. Tuy nhiên, vẫn còn một số diện tích chưa thể lập phương án bồi thường do nhiều thửa đất không có bờ thửa, ranh giới rõ ràng, và một số hộ gia đình không có đủ cơ sở để lập phương án bồi thường, hỗ trợ.

Tỉnh Bắc Ninh hiện đang là địa phương có số lượng khu công nghiệp lớn với tổng diện tích lên tới hàng nghìn hecta. Các khu công nghiệp này đã và đang đóng góp lớn vào quy mô kinh tế (GRDP) của tỉnh, đứng thứ 5 cả nước. Đặc biệt, các khu công nghiệp ở Bắc Ninh có sức hút mạnh mẽ đối với vốn đầu tư, đặc biệt là vốn FDI. Trong 6 tháng đầu năm 2025, toàn tỉnh Bắc Ninh đã thu hút hơn 12 tỷ USD vốn đầu tư quy đổi, đứng thứ 2 toàn quốc về thu hút vốn FDI, sau thành phố Hà Nội.

Trước những khiếu nại và tình hình giải phóng mặt bằng đang gặp khó khăn, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh đã yêu cầu giải quyết gấp các vấn đề liên quan đến bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho các công dân thuộc phường Yên Dũng. Kết quả giải quyết phải được báo cáo trước ngày 15/8/2025. Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh rằng việc giải quyết triệt để các vấn đề liên quan là vô cùng quan trọng để đảm bảo quyền lợi chính đáng của người dân và triển khai dự án theo kế hoạch đã đề ra.

Đối với dự án Khu công nghiệp Yên Lư, giải quyết những vướng mắc về bồi thường, hỗ trợ tái định cư không chỉ giúp đẩy nhanh tiến độ dự án mà còn góp phần vào sự phát triển kinh tế – xã hội của địa phương. Đồng thời, việc giải quyết thỏa đáng các khiếu nại cũng thể hiện sự quan tâm của chính quyền tỉnh Bắc Ninh đối với quyền lợi của người dân bị ảnh hưởng bởi dự án.

TPHCM sẽ thu hồi hơn 110 ha đất và giải tỏa 61 hộ dân với kinh phí bồi thường, giải phóng mặt bằng lên đến hơn 2.100 tỉ đồng để thực hiện dự án đoạn đường sắt cao tốc Bắc – Nam đi qua thành phố. Thông tin này được Sở Nông nghiệp và Môi trường TPHCM công bố trong khuôn khổ dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam, đoạn đi qua địa phận thành phố.

Đoạn đường sắt cao tốc Bắc – Nam đi qua địa phận TPHCM có chiều dài khoảng 17 km, với hai điểm nhấn chính là ga Thủ Thiêm (rộng hơn 17 ha) và Depot Long Trường (hơn 60 ha). Tuyến đường sắt cao tốc này sẽ chạy song song với tuyến cao tốc TPHCM – Long Thành – Dầu Giây, đi qua nút giao thông An Phú trên trục Mai Chí Thọ, trước khi rẽ vào ga Thủ Thiêm – điểm cuối cùng trong hành trình dài hơn 1.500 km từ Hà Nội.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường TPHCM, dự án sẽ thu hồi khoảng 110,6 ha đất, bao gồm 20,7 ha đất trồng cây lâu năm, 0,86 ha đất ở đô thị và phần còn lại là đất thuộc các mục đích sử dụng khác. Đáng chú ý, 61 hộ dân nằm trong phạm vi dự án sẽ phải di dời để phục vụ công tác giải phóng mặt bằng. Tổng chi phí bồi thường, giải phóng mặt bằng được ước tính hơn 2.100 tỉ đồng.

Ông Võ Trung Trực – Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TPHCM cho biết, thành phố đã giao các đơn vị chuyên môn tiến hành rà soát và xây dựng kế hoạch chuẩn bị mặt bằng, nhằm sẵn sàng phối hợp triển khai đồng bộ với các tỉnh thành khác có tuyến đi qua. Tuy nhiên, việc triển khai cụ thể vẫn còn chờ Ban Quản lý dự án đường sắt (Bộ Xây dựng) bàn giao ranh mốc để làm cơ sở kiểm đếm, đo đạc, chi trả bồi thường và tổ chức tái định cư.

Trước đó, Chủ tịch UBND TPHCM đã chỉ đạo Sở Tài chính phối hợp các đơn vị liên quan đề xuất phương án giao chủ đầu tư, lập và thẩm định dự án bồi thường cho đoạn tuyến đường sắt đi qua thành phố. Đồng thời, Sở Tài chính cũng được giao nhiệm vụ tham mưu bố trí nguồn vốn để triển khai. UBND TPHCM cũng yêu cầu Sở Xây dựng rà soát lại ranh tuyến dự án, tránh chồng lấn với các quy hoạch khác, đồng thời nghiên cứu tích hợp mô hình đô thị phát triển theo định hướng giao thông công cộng (TOD) tại hai khu vực trọng điểm là ga Thủ Thiêm và Depot Long Trường.

Tuyến đường sắt cao tốc Bắc – Nam có tổng chiều dài khoảng 1.541 km, xuất phát từ ga Ngọc Hồi (Hà Nội) và kết thúc tại ga Thủ Thiêm (TPHCM). Dự án sử dụng khổ ray đôi 1.435 mm, tốc độ thiết kế lên đến 350 km/h, với 23 ga hành khách và 5 ga hàng hóa. Tổng mức đầu tư sơ bộ toàn tuyến khoảng 1,7 triệu tỉ đồng (tương đương 67 tỉ USD), sử dụng nguồn vốn đầu tư công kết hợp các nguồn vốn hợp pháp khác. Dự kiến, toàn tuyến sẽ hoàn thành vào năm 2035.

Thông tin thêm về dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam có thể được tìm thấy tại đây.

Luat Đất đai 2024, có hiệu lực từ ngày 1/7, đã thể hiện tinh thần cải cách, đưa giá đất sát thị trường hơn, bảo đảm quyền lợi người bị thu hồi đất. Tuy nhiên, Luật Đất đai 2024 cũng đang lộ ra nhiều bất cập ảnh hưởng đến người dân và doanh nghiệp.

Để tháo gỡ những vướng mắc này, nhiệm vụ cấp bách là nghiên cứu, sửa đổi để phát huy tối đa hiệu quả đất đai, sớm trình Ban Chấp hành Trung ương cho ý kiến. Một trong những điểm bất cập là bảng giá đất mới đã tăng cao, khiến người dân phải ‘gánh’ khoản tài chính lớn khi chuyển đổi mục đích sử dụng đất.

Tại TP.HCM, nhiều xã, phường có giá đất tăng mạnh, cao gấp hàng chục lần so với bảng giá đất cũ. Điều này khiến không ít người dân phải tạm ngưng chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp lên đất thổ cư.

Lãnh đạo một tập đoàn bất động sản tại TP.HCM cho biết bảng giá đất tăng cao là một vấn đề lớn khi thực thi luật mới. Điều này khiến cho cả người dân có nhu cầu chuyển đổi mục đích sử dụng đất lẫn doanh nghiệp cũng gặp khó bởi mọi chi phí liên quan đến đất đai đều tính vào giá nhà.

Ông Đặng Hồng Anh, chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam, cho rằng sự chậm trễ trong tính tiền sử dụng đất không liên quan đến năng lực tài chính hay ý chí của doanh nghiệp, mà là do thủ tục hành chính kéo dài. ‘Đối với các trường hợp doanh nghiệp bị ảnh hưởng do việc chậm trễ trong công tác định giá và tính tiền sử dụng đất của cơ quan chức năng, khoản thu bổ sung này cần được hủy bỏ hoàn toàn. Tuy nhiên để bỏ khoản thu bổ sung này, bên cạnh sửa đổi trong nghị định103, cần thiết điều chỉnh trong Luật Đất đai bởi nội dung này quy định trong điều 257 của luật’, ông Anh đề xuất.

GS.TSKH Đặng Hùng Võ, nguyên thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, cho rằng Luật Đất đai 2024 chưa thể hiện hết tinh thần nghị quyết18, đặc biệt chính sách tài chính đất đai quá mờ nhạt. ‘Sửa Luật Đất đai vừa rồi được thực hiện rất công phu, mất nhiều thời gian nhưng còn nhiều điểm không phù hợp với nghị quyết18 của Trung ương. Dường như luật chỉ ‘lướt qua’ nghị quyết nhưng chưa phản ánh đúng tinh thần, bản chất nghị quyết. Nội dung nghị quyết đặt ra các định hướng chính sách rất đúng nhưng Luật Đất đai 2024 lại chưa thể hiện được’, ông Võ khẳng định.

Chính phủ vừa qua đã chỉ ra 4 vướng mắc chính trong chính sách, pháp luật về đất đai. Đó là chính sách, pháp luật về đất đai chưa phù hợp với chủ trương tổ chức lại chính quyền địa phương hai cấp, chưa đáp ứng được đầy đủ yêu cầu phát triển của đất nước trong giai đoạn mới; chính sách thu hồi đất vẫn phân biệt giữa dự án sử dụng nguồn vốn đầu tư công và dự án sử dụng nguồn vốn đầu tư tư; chính sách đổi mới về tài chính đất đai theo tinh thần nghị quyết số18 chưa được thể chế hóa đầy đủ.

Luat Đất đai 2024 ghi nhận nhiều hiệu ứng tích cực. Tại TP.HCM, một trong những điểm sáng khi thi hành Luật Đất đai 2024 là khâu định giá đất được khơi thông, doanh nghiệp hoàn thành nghĩa vụ tài chính để dự án được triển khai và người dân cũng được cấp sổ hồng. Thống kê từ Sở Nông nghiệp và Môi trường TP.HCM cho thấy trong sáu tháng đầu năm 2025, tổng nguồn thu ngân sách ước đạt hơn 65.319 tỉ đồng.