Biến đổi khí hậu đang ngày càng gia tăng và đang trở thành mối đe dọa lớn đối với hệ thống thực phẩm toàn cầu. Các hiện tượng thời tiết cực đoan như hạn hán, nắng nóng khắc nghiệt và cháy rừng đã trở nên thường xuyên hơn và có tác động nghiêm trọng đến sản lượng nông nghiệp, giá thực phẩm và nền kinh tế của nhiều quốc gia.

Một nghiên cứu gần đây của tổ chức nghiên cứu Barcelona Supercomputing Center cho thấy biến đổi khí hậu không chỉ ảnh hưởng đến sản lượng nông nghiệp mà còn dẫn đến sự gia tăng đột biến giá thực phẩm. Điều này gây ra những hệ lụy nghiêm trọng cho nền kinh tế và đời sống người dân ở nhiều quốc gia. Theo nghiên cứu, trong những năm gần đây, nhiều loại thực phẩm đã trải qua những đợt tăng giá chóng mặt chỉ trong thời gian ngắn do ảnh hưởng của thời tiết cực đoan.

Ví dụ, giá dầu olive ở châu Âu đã tăng 50% trong năm qua do hạn hán kéo dài ở miền Nam Tây Ban Nha. Tại Ấn Độ, giá hành củ đã tăng 89% trong tháng 5/2024 do đợt nắng nóng khắc nghiệt. Tại Nhật Bản, giá gạo đã tăng 48% vào tháng 9/2024 sau đợt nắng nóng vào tháng 8. Ở hai bang California và Arizona của Mỹ, giá rau củ đã tăng 80% vào tháng 11/2022 do hạn hán.

Những biến động này không chỉ ảnh hưởng đến người tiêu dùng mà còn làm gia tăng áp lực lạm phát tại các nền kinh tế, đặc biệt là ở những nước có mức độ phụ thuộc lớn vào nhập khẩu thực phẩm. Chuyên gia Maximilian Kotz của Barcelona Supercomputing Center, trưởng nhóm tác giả của nghiên cứu, cho rằng nhiều hiện tượng thời tiết bất lợi dẫn tới những đợt tăng giá thực phẩm này là “hoàn toàn chưa từng có tiền lệ từ góc độ lịch sử”.

Nhiệt độ đã “vượt xa khỏi phạm vi mà chúng ta có thể kỳ vọng trong hình thái khí hậu ổn định không có các hành vi gây ô nhiễm của con người”, ông Kotz nhấn mạnh. “Chúng ta biết rằng các hiện tượng thời tiết cực đoan đang trở nên dữ dội và thường xuyên hơn so với 30-40 năm trước. Chúng tôi dự báo xu hướng này sẽ tiếp tục chừng nào lượng khí thải nhà kính còn tiếp tục tăng”, ông Kotz cho biết.

Nếu hệ thống thực phẩm toàn cầu “tiếp tục phản ứng theo cách mà chúng ta đã thấy gần đây, thì điều tương tự sẽ còn xảy ra với giá thực phẩm, thậm chí có thể theo những cách cực đoan hơn và khó lường hơn”, ông Kotz nhận định với tờ báo Financial Times. Nghiên cứu kết luận rằng sự leo thang của giá thực phẩm có thể lan tỏa từ các khu vực riêng lẻ ra phạm vi toàn cầu thông qua thương mại.

Ví dụ, giá chocolate đã tăng vọt ở Anh sau khi giá cacao tăng gấp ba lần do hạn hán và nắng nóng khắc nghiệt ở Ghana và Bờ Biển Ngà. Hoạt động đầu cơ thị trường và “chính sách sai lầm” thường cũng làm trầm trọng thêm tác động của việc tăng giá thực phẩm liên quan đến biến đổi khí hậu – theo chuyên gia Raj Patel thuộc Đại học Texas.

Chẳng hạn, khi thời tiết nóng bức ở Nga gây ra các vụ cháy rừng khiến giá lúa mì tăng vọt vào năm 2010, Moscow đã áp đặt lệnh cấm vận xuất khẩu lúa mì, “đẩy giá lúa mì toàn cầu lên cao ngất ngưởng” – ông Patel lưu ý. Thực tế này góp phần gây ra các cuộc bạo loạn bánh mì ở những nơi xa xôi như Mozambique.

Đồng tác giả báo cáo, bà Anne Taylor, Giám đốc điều hành của tổ chức Food Foundation trụ sở tại Anh, cho rằng các quốc gia như Anh, vốn phụ thuộc nhiều vào hàng hóa nhập khẩu, đặc biệt dễ bị tổn thương trước các cú sốc khí hậu ở nước ngoài.

Nghiên cứu cũng đặt ra một số câu hỏi cho các ngân hàng trung ương, khi giá thực phẩm tăng cao đe dọa nỗ lực kiểm soát lạm phát chung, nhất là ở các nền kinh tế mới nổi – nơi thực phẩm chiếm tỷ trọng lớn hơn trong rổ hàng hóa tiêu dùng. “Nhiệt độ cao bất thường ảnh hưởng trực tiếp đến tỷ lệ lạm phát nói chung và động lực chính là sự tăng giá thực phẩm”, ông Kotz nói.

Tuần trước, Ngân hàng Trung ương Anh (BOE) cho biết tốc độ lạm phát ở nước này trong tháng 6 là 3,6%, cao nhất 18 tháng, một phần do giá lương thực tăng.

Biến đổi khí hậu đang có những tác động nghiêm trọng đến giá thực phẩm trên toàn cầu, đồng thời gây ra những rủi ro rộng lớn hơn cho xã hội. Một nghiên cứu mới đây đã chỉ ra rằng thời tiết cực đoan đã làm tăng giá của nhiều loại hàng hóa thiết yếu, từ rau củ ở California đến cà phê ở Brazil. Những điều kiện thời tiết cực đoan mà chưa từng có trong lịch sử trước năm 2020 đã góp phần làm tăng giá thực phẩm trong ngắn hạn.

Các nhà nghiên cứu đã phân tích 16 ví dụ tại 18 quốc gia, nơi giá cả tăng đột biến trong ngắn hạn do nắng nóng cực đoan, hạn hán hoặc mưa lớn trong giai đoạn 2022-2024. Tại California và Arizona, giá rau củ đã tăng đến 80% vào tháng 11/2022 so với cùng kỳ năm trước do hai bang này trải qua nắng nóng khắc nghiệt và thiếu nước vào mùa hè. Hàn Quốc cũng ghi nhận giá bắp cải tăng 70% vào tháng 9 năm ngoái sau đợt nắng nóng vào tháng 8.

Không chỉ ở châu Mỹ và châu Á, giá dầu ô-liu tại châu Âu cũng đã tăng 50% vào tháng 1/2024 sau đợt hạn hán kéo dài ở Ý và Tây Ban Nha trong các năm 2022 và 2023. Ở Mexico, giá trái cây và rau củ tăng 20% trong cùng tháng do một trong những đợt hạn hán nghiêm trọng nhất trong thập kỷ qua. Tại Nhật Bản, giá gạo tăng vọt 48% vào tháng 9/2024 sau một đợt nắng nóng kỷ lục.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng giá ca cao toàn cầu tăng đến 280% vào tháng 4 năm đó do nắng nóng tại Ghana và Bờ Biển Ngà. Điều này cho thấy mức độ ảnh hưởng lớn của thời tiết cực đoan đến giá cả hàng hóa thực phẩm trên toàn cầu.

Thật đáng lo ngại khi thực phẩm lành mạnh thường có giá đắt hơn các lựa chọn kém lành mạnh. Khi giá tăng, các hộ gia đình thu nhập thấp có xu hướng cắt giảm các loại thực phẩm bổ dưỡng như trái cây và rau củ. Điều này dẫn đến những rủi ro dây chuyền về xã hội, bao gồm suy dinh dưỡng, tiểu đường tuýp 2 và bệnh tim mạch. Hơn nữa, việc giá thực phẩm tăng do thời tiết cực đoan cũng làm trầm trọng thêm lạm phát nói chung, có thể dẫn đến bất ổn chính trị và xã hội.

Những phát hiện này là lời cảnh báo về những thách thức mà thế giới sẽ đối mặt nếu không có những giải pháp hiệu quả để ứng phó với biến đổi khí hậu. Giảm thiểu và thích nghi với biến đổi khí hậu không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn góp phần đảm bảo an ninh lương thực và ổn định xã hội.

Miền bắc Pakistan đang đối mặt với tình hình lũ lụt và sạt lở đất nghiêm trọng sau những đợt mưa lớn gần đây. Tình trạng này đã gây ra sự gián đoạn giao thông trên một tuyến đường cao tốc quan trọng gần huyện Chilas, khiến hơn 200 du khách địa phương bị mắc kẹt. Một số phương tiện đã bị chôn vùi dưới đống đổ nát, làm tăng lo ngại về số người mất tích.

Lực lượng cứu hộ đã nhanh chóng huy động máy móc hạng nặng để tiến hành tìm kiếm người mất tích. Song song với đó, trực thăng quân đội đã được triển khai để sơ tán người dân, trong đó có nhiều phụ nữ và trẻ em, những người đang cần được giúp đỡ khẩn cấp. Trước tình hình này, người dân địa phương cũng như du khách đang phải đối mặt với nhiều khó khăn và nguy hiểm.

Trước khi xảy ra trận mưa lớn này, Cơ quan Quản lý thảm họa quốc gia Pakistan đã ban hành cảnh báo lũ lụt, khuyến cáo người dân tránh đến các khu vực miền bắc do nguy cơ sạt lở đất cao. Đầu tháng này, nhà chức trách cũng đã cảnh báo về nguy cơ xảy ra thời tiết khắc nghiệt tương tự như trận lũ lụt năm 2022, khi 1/3 đất nước bị nhấn chìm và gây ra 1.737 người thiệt mạng. Điều này cho thấy tình hình thời tiết cực đoan ở Pakistan đang ngày càng trở nên nghiêm trọng.

Theo thống kê từ ngày 26/6 đến nay, lượng mưa cao bất thường tại Pakistan đã khiến ít nhất 225 người thiệt mạng và hơn 500 người khác bị thương. Các chuyên gia nhận định biến đổi khí hậu đang là nguyên nhân chính dẫn đến các hiện tượng thời tiết cực đoan trong khu vực. Tình hình này đòi hỏi sự quan tâm đặc biệt cũng như các biện pháp ứng phó hiệu quả từ chính phủ và cộng đồng quốc tế để giảm thiểu rủi ro và tác động tiêu cực đến người dân.

Các hoạt động cứu hộ đang được tích cực triển khai với sự hỗ trợ từ nhiều bên, bao gồm cả quân đội và các tổ chức cứu trợ. Việc sơ tán người dân khỏi các khu vực nguy hiểm và cung cấp hỗ trợ khẩn cấp đang được ưu tiên hàng đầu. Tuy nhiên, tình hình thời tiết có thể tiếp tục diễn biến phức tạp, đòi hỏi sự chuẩn bị và cảnh giác cao độ từ tất cả các bên liên quan.

Iran đang trải qua một đợt nắng nóng kỷ lục từ đầu năm, với nhiệt độ tại nhiều nơi vượt quá 50 độ C. Cơ quan Khí tượng quốc gia nước này đã ghi nhận tuần qua là tuần nóng nhất từ đầu năm. Tình hình thời tiết cực đoan này diễn ra trong bối cảnh Iran đang phải đối mặt với hạn hán kéo dài 5 năm liên tiếp và lượng mưa năm nay thấp hơn mức trung bình.

Hệ thống đập thủy điện của Iran, được xây dựng từ thập niên 1950, đang gặp phải tình trạng suy giảm sản lượng nghiêm trọng do hạn hán. Cùng với đó, hạ tầng đang xuống cấp và đợt nắng nóng hiện tại đã gây ra tình trạng mất điện diện rộng. Chính phủ Iran đã phải tuyên bố ngày 23/7 là ngày nghỉ ở khu vực thủ đô Tehran để giảm tiêu thụ điện và nước.

Người phát ngôn chính phủ Fatemeh Mohajerani cho biết quyết định này được đưa ra do tình hình nắng nóng kéo dài và nhu cầu cần thiết phải tiết kiệm điện nước. Người dân thủ đô Tehran đang phải đối mặt với thời tiết oi bức. Một số khu vực ở Tehran đã bị cắt nước luân phiên, khiến người dân gặp khó khăn trong sinh hoạt.

Chuyên gia khí hậu Maximiliano Herrera cho biết một số khu vực ở Iran đã ghi nhận nhiệt độ rất cao, trong đó TP Shabankareh ở Tây Nam Iran đạt 52,8 độ C vào cuối tuần qua. Tình trạng hồ chứa cạn kiệt cũng đang là một vấn đề nghiêm trọng. Đập Karaj, nguồn cấp nước chính cho tỉnh Tehran, đang ở mức thấp kỷ lục.

Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian đã cảnh báo về tình trạng khủng hoảng nước nghiêm trọng và yêu cầu hành động khẩn cấp để giải quyết vấn đề này. Người dân Iran đang rất lo lắng về tình trạng cắt điện và nắng nóng. Một số người dân cho biết họ đã trải qua những ngày tháng rất khó khăn do tình trạng thiếu nước và mất điện.

Khủng hoảng nước đang trở thành một vấn đề lớn nhất ở Iran và cần có những giải pháp khẩn cấp để giải quyết vấn đề này. Hiện tại, chính phủ Iran đang nỗ lực tìm kiếm các giải pháp để giải quyết tình trạng khủng hoảng nước và đảm bảo cuộc sống bình thường cho người dân.

Iran là một quốc gia đang đối mặt với nhiều thách thức về môi trường, bao gồm cả hạn hán và nắng nóng. Tình hình thời tiết cực đoan này dự kiến sẽ tiếp tục trong thời gian tới, và người dân Iran cần phải chuẩn bị để đối mặt với những thách thức này.

Nền kinh tế Trung Quốc đang đối mặt với những thách thức đáng kể khi Chỉ số Quản lý Mua hàng (PMI) trong lĩnh vực sản xuất tháng 7/2025 chỉ đạt 49,3 điểm, thấp hơn mức 49,7 của tháng 6 và dưới ngưỡng 50 – ranh giới giữa tăng trưởng và thu hẹp hoạt động. Đây là mức thấp nhất kể từ đầu năm 2025 và đi ngược với kỳ vọng của giới chuyên gia.

Hoạt động sản xuất suy giảm đã kéo theo sự giảm sút trong lĩnh vực dịch vụ và xây dựng, với chỉ số PMI phi sản xuất giảm từ 50,5 xuống còn 50,1. Tình hình này cho thấy cả khu vực sản xuất và dịch vụ đều đang mất đà hồi phục trong bối cảnh nhu cầu nội địa yếu và thương mại quốc tế chững lại. Thời tiết nắng nóng, mưa lớn và lũ lụt ở một số khu vực đã gây gián đoạn ngành sản xuất, vốn bước vào “mùa thấp điểm truyền thống” trong tháng 7.

Đà tăng trưởng xuất khẩu của Trung Quốc cũng đang bị lung lay khi khối lượng hàng hóa qua cảng biển đã giảm gần 7% so với tuần trước và xuống mức thấp nhất trong gần ba tháng qua. Trước những thách thức kinh tế ngày càng rõ nét, Bộ Chính trị Trung Quốc đã nhóm họp vào cuối tháng 7 để đưa ra định hướng cho nửa cuối năm nay.

Các lãnh đạo nhấn mạnh cần “giải quyết tình trạng cạnh tranh không lành mạnh giữa các doanh nghiệp” – một trong những nguyên nhân gốc rễ gây ra giảm phát, chiến tranh giá cả, và mất cân đối cung cầu trong các ngành công nghiệp trọng điểm. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cũng kêu gọi mạnh mẽ việc “phá vỡ vòng xoáy cạnh tranh nội bộ” – thuật ngữ chỉ tình trạng cạnh tranh khốc liệt mà không đem lại giá trị thực, khiến người lao động làm việc quá sức, doanh nghiệp giảm giá bán và toàn ngành rơi vào suy thoái.

Cùng với các cam kết cải tổ cấu trúc, Bắc Kinh cũng đang tăng tốc các biện pháp kích thích kinh tế nhằm giữ ổn định tăng trưởng. Chính phủ sẽ đẩy nhanh tiến độ phát hành trái phiếu, sử dụng hiệu quả ngân sách, và duy trì thanh khoản “dồi dào” nhằm hạ thấp chi phí tín dụng cho doanh nghiệp. Về phía Ngân hàng Trung ương, sau khi liên tiếp cắt giảm lãi suất và bơm thanh khoản dài hạn trong nửa đầu năm nay, cơ quan này bắt đầu thể hiện lập trường thận trọng hơn, không còn cam kết hạ lãi suất trong các tuyên bố mới nhất.

Một điểm đáng chú ý trong định hướng chính sách nửa cuối năm là cam kết phát triển các động lực tăng trưởng mới từ tiêu dùng dịch vụ và mở rộng chi tiêu hàng hóa. Tuy nhiên, chính phủ cũng thừa nhận rằng nhu cầu nội địa vẫn dễ bị tổn thương bởi thị trường bất động sản yếu và niềm tin doanh nghiệp – người tiêu dùng chưa phục hồi hoàn toàn.

Iran đang trải qua một đợt nắng nóng kỷ lục, với nhiệt độ tại một số khu vực vượt ngưỡng 50°C. Cơ quan khí tượng quốc gia cho biết đây là tuần lễ nóng nhất trong năm. Thành phố Shabankareh, nằm ở tây nam Iran, đã ghi nhận nhiệt độ lên tới 52,8°C vào cuối tuần trước, có thể là mức cao nhất trong năm cho đến nay.

Các khu vực khác của Iran cũng hứng chịu nhiệt độ cao ngất ngưởng. Thị trấn Abadan ghi nhận nhiệt độ 51,6°C vào ngày 17/7, trong khi thành phố Ahwaz lân cận lên tới 50,3°C hôm 21/7. Tại Tehran, nhiệt độ đã đạt mức 40-41°C trong hai ngày qua. Do thời tiết nóng cực đoan và nhu cầu tiết kiệm điện nước, toàn bộ người dân trong tỉnh Tehran được nghỉ vào ngày 23/7.

Người phát ngôn chính phủ Iran, Fatemeh Mohajerani, kêu gọi người dân tận dụng ngày nghỉ để nghỉ ngơi hoặc quây quần bên gia đình nhưng cần tuân thủ các quy định an toàn và tiết kiệm năng lượng. Đợt nắng nóng này diễn ra trong bối cảnh Iran đang đối mặt với cuộc khủng hoảng thiếu nước ngày càng nghiêm trọng. Nước này đã chịu hạn hán liên tục trong 5 năm qua với lượng mưa ngày càng thấp.

Bộ trưởng Năng lượng Iran, Abbas Aliabadi, cảnh báo rằng nhiều hồ trữ nước quan trọng của đất nước có thể khô cạn hoàn toàn trong vài tuần tới nếu đợt nắng gắt kéo dài. Chính phủ đang đàm phán với các nước láng giềng để nhập khẩu nước sinh hoạt. Cuộc khủng hoảng nước tại Iran đã trở nên trầm trọng hơn do hàng trăm con đập được xây dựng từ những năm 1950 nhưng hạn hán đã khiến các hồ chứa thiếu nước, kéo theo sản lượng điện sụt giảm nghiêm trọng.

Tổng thống Iran, Masoud Pezeshkian, tuyên bố cuộc khủng hoảng nước ở Iran nghiêm trọng hơn nhiều so với những gì đang được thảo luận công khai và kêu gọi thành lập các nhóm công tác chung giữa chính phủ và giới nghiên cứu để xây dựng giải pháp phù hợp với từng địa phương. Ông hy vọng rằng với sự hợp tác chặt chẽ, Iran có thể tìm ra giải pháp hiệu quả để giải quyết cuộc khủng hoảng nước đang diễn ra.

Trong bối cảnh hiện nay, người dân Iran đang phải đối mặt với những thách thức lớn về sinh hoạt và sản xuất. Việc tìm kiếm giải pháp để giải quyết cuộc khủng hoảng nước đang trở thành ưu tiên hàng đầu của chính phủ và người dân Iran.