Thị trường nội địa đang trở thành một trụ cột quan trọng bên cạnh xuất khẩu đối với các nhà xuất khẩu Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh mới hiện nay. Với dân số lên đến 100 triệu người, Việt Nam đang là một thị trường đầy tiềm năng cho các sản phẩm xuất khẩu, trong đó có thủy sản. Tuy nhiên, một nghịch lý đáng chú ý là sản phẩm thủy sản của Việt Nam đã xuất khẩu đi khắp thế giới nhưng vẫn khó xâm nhập thị trường nội địa.

Hội nghị ‘Thúc đẩy tiêu thụ thủy sản phục vụ nhu cầu trong nước’ được tổ chức vào ngày 1.8 tại TP.HCM đã đưa ra nhiều giải pháp để thúc đẩy tiêu thụ thủy sản trong nước. Ông Lê Văn Quang, Tổng giám đốc Công ty CP Tập đoàn Thủy sản Minh Phú, cho rằng thị trường nội địa có nhiều bất cập, trong đó có chi phí logistics cao và thói quen ẩm thực của người tiêu dùng. Những yếu tố này đã cản trở sự phát triển của thị trường nội địa đối với sản phẩm thủy sản.

Bà Nguyễn Thị Thu Trinh, Phó tổng giám đốc Sài Gòn Food, cũng bày tỏ quan điểm tương tự, cho rằng chi phí logistics vẫn cao, đặc biệt với hàng thủy sản, và tâm lý người tiêu dùng luôn nghĩ hàng đông lạnh phải rẻ hơn hàng tươi sống. Bà cũng nhấn mạnh rằng cần có những chiến lược marketing và phân phối hiệu quả để thay đổi nhận thức của người tiêu dùng.

Bà Biện Lương Phương Lam, Phó tổng giám đốc Công ty CP Thực phẩm Việt (VIFOODS), cũng đồng tình với quan điểm trên và cho rằng để đưa hàng ra thị trường miền Bắc, chi phí còn cao hơn xuất khẩu. Điều này đòi hỏi sự hỗ trợ từ các cơ quan chức năng và các doanh nghiệp để tìm ra giải pháp giảm thiểu chi phí và tăng cường phân phối.

Ông Huỳnh Minh Tường, Phó chủ tịch VASEP phụ trách thị trường nội địa, khẳng định thị trường trong nước là một trong những kênh quan trọng mà thời gian qua chưa được khai thác tốt. Ông cũng xác định thị trường trong nước không phải là đối sách mà là trụ cột song song với xuất khẩu. Điều này đòi hỏi sự quan tâm và đầu tư đúng mức từ các doanh nghiệp và các cơ quan chức năng.

Ông Nguyễn Anh Đức, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam, nhận định Việt Nam có nhiều lợi thế trong lĩnh vực thủy sản và cần xây dựng và thống nhất một tiêu chuẩn chung cho Việt Nam để sản phẩm có thể tiêu thụ cả nội địa lẫn xuất khẩu. Điều này sẽ giúp tăng cường niềm tin của người tiêu dùng và tạo điều kiện thuận lợi cho việc phân phối sản phẩm.

Cục trưởng Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, ông Trần Hữu Linh, cũng khuyến nghị các nhà bán lẻ nước ngoài tại Việt Nam phải tăng cường nguồn hàng nội địa nói chung, đặc biệt là thủy sản. Ông cũng cho biết sẽ thường xuyên kiểm tra, giám sát các hệ thống bán lẻ nói chung, nếu hệ thống nào đáp ứng các yêu cầu về tỷ lệ hàng nội địa mới được tiếp tục mở rộng. Điều này sẽ giúp tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển thị trường nội địa và tăng cường tiêu thụ sản phẩm thủy sản trong nước.

Ngày 1/8/2025, tại TP.HCM, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) đã phối hợp với Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) và Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam tổ chức Hội nghị Thúc đẩy Tiêu thụ Thủy sản Nội địa. Sự kiện này quy tụ đại diện từ Sở Công Thương các tỉnh thành phía Nam, hơn 10 doanh nghiệp phân phối lớn và trên 30 doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu thủy sản hàng đầu. Mục tiêu của hội nghị là tìm kiếm cơ hội hợp tác, liên kết và xúc tiến thương mại, hướng tới mở rộng thị trường nội địa, kích cầu tiêu dùng và hưởng ứng Cuộc vận động ‘Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam’.

Thị trường nội địa được coi là động lực tăng trưởng bền vững cho ngành thủy sản Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh xuất khẩu thủy sản đang đối mặt với nhiều thách thức. Ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, nhấn mạnh vai trò chiến lược của thị trường nội địa với gần 100 triệu dân, là dư địa quan trọng để doanh nghiệp ổn định sản xuất, đa dạng hóa kênh tiêu thụ và xây dựng thương hiệu Việt Nam vững mạnh.

Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt 10 tỷ USD, tăng 12% so với năm 2023, vượt 106% kế hoạch đề ra. Tuy nhiên, ngành thủy sản cần chuyển hướng chiến lược, trong đó thị trường nội địa trở thành ‘bệ đỡ’ quan trọng. Với đóng góp 4-5% GDP và tạo việc làm cho 3-4 triệu lao động, ngành thủy sản có tiềm năng lớn nhưng mức tiêu thụ nội địa hiện chỉ đạt 40 kg/người/năm, thấp hơn đáng kể so với 60-70 kg ở các quốc gia như Nhật Bản hay Hàn Quốc.

Hội nghị đã thảo luận về các thách thức và cơ hội trong phân phối thủy sản nội địa. Hiện nay, chỉ 20-30% thủy sản nội địa được phân phối qua các kênh bán lẻ hiện đại, trong khi 60-70% sản phẩm tại siêu thị là hàng nhập khẩu. Ông Linh kêu gọi các doanh nghiệp sản xuất và phân phối hợp tác chặt chẽ để đưa thủy sản Việt Nam chất lượng cao, giá cả cạnh tranh đến tay người tiêu dùng.

Các doanh nghiệp đã đề xuất tăng cường hỗ trợ từ Nhà nước trong xây dựng hạ tầng chợ đầu mối chuyên biệt, giảm chi phí vận chuyển và bảo quản, đồng thời đẩy mạnh truyền thông để nâng cao nhận thức người tiêu dùng. Việc nghiên cứu thị hiếu, đa dạng hóa sản phẩm và tối ưu hóa chuỗi cung ứng cũng được xem là yếu tố then chốt để tiếp cận tầng lớp trung lưu đang gia tăng.

Trong khuôn khổ hội nghị, 16 biên bản ghi nhớ hợp tác đã được ký kết giữa các hệ thống siêu thị và doanh nghiệp thủy sản, đánh dấu bước tiến cụ thể trong việc đưa sản phẩm thủy sản nội địa chiếm lĩnh thị trường trong nước. Các thỏa thuận này tập trung vào mở rộng kênh phân phối, đảm bảo chất lượng và giá cả cạnh tranh, hướng tới phục vụ tốt hơn nhu cầu tiêu dùng.

Với sự đồng hành của các cơ quan quản lý, hiệp hội và doanh nghiệp, thị trường nội địa không chỉ là ‘pháo đài’ chống đỡ trước biến động toàn cầu mà còn là động lực để ngành thủy sản Việt Nam khẳng định vị thế, xây dựng thương hiệu quốc gia và phát triển bền vững trong dài hạn.

Ngành thủy sản Việt Nam đã đạt được những kết quả tích cực trong 6 tháng đầu năm 2025. Theo ước tính từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt khoảng 5,11 tỷ USD, tăng 16% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, tôm và cá tra là hai mặt hàng chủ lực, ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng.