Cuộc đời của hoa hậu Ngũ Vịnh Vy, một biểu tượng sắc đẹp đình đám của showbiz Hong Kong, đã được ví như một cuốn phim dài u uẩn, đẫm nước mắt. Sinh năm 1968, Ngũ Vịnh Vy bước ra từ cuộc thi Hoa hậu châu Á do ATV tổ chức vào năm 1989 và nhanh chóng trở thành một trong những ‘nhất tỷ’ được săn đón bậc nhất thời kỳ hoàng kim của ATV.

Với vẻ đẹp thanh tú và thần thái sang trọng, Ngũ Vịnh Vy đã làm say đắm cả thế hệ khán giả với loạt vai diễn ấn tượng trong Song Long Đại Đường, Thiên Địa Nam Nhi, Thâm Cung Nội Chiến… Tuy nhiên, khi sự nghiệp đang lên như diều gặp gió, cô gây bất ngờ tuyên bố giải nghệ để lên xe hoa với một doanh nhân giàu có hơn mình tới 31 tuổi, sở hữu khối tài sản ước tính khoảng 22 triệu USD.

Đám cưới rình rang trở thành tâm điểm của báo chí nhưng cũng kéo theo nhiều lời bàn tán ác ý. Nhiều người cho rằng người đẹp này vì mê lối sống nhung lụa mà chấp nhận đánh đổi tuổi xuân bên người đàn ông lớn tuổi. Bi kịch đã giáng xuống như một cú tát đau đớn khi chồng cô bất ngờ qua đời vì cơn đau tim chỉ sau 13 ngày đám cưới. Từ nàng dâu danh giá, Ngũ Vịnh Vy bỗng chốc thành góa phụ ở tuổi 21.

Tưởng nỗi đau mất mát là cùng cực, nào ngờ gia đình chồng còn mắng cô là ‘có tướng sát phu’, thậm chí đuổi cô khỏi nhà và đóng băng toàn bộ tài sản thừa kế. Không cam chịu số phận, Ngũ Vịnh Vy tìm đường trở lại showbiz, gạt nước mắt để nhận các vai diễn nhỏ lẻ kiếm tiền theo đuổi vụ kiện giành lại quyền lợi chính đáng. Trải qua hơn một thập kỷ kiên trì, cuối cùng cô chỉ được nhận khoảng 1,1 triệu USD trong tổng khối tài sản khổng lồ mà chồng quá cố để lại.

Vượt qua sóng gió hôn nhân đầu đời, tưởng rằng Ngũ Vịnh Vy đã tìm được bình yên bên người đàn ông mới. Tuy nhiên, cô tiếp tục trải qua nhiều biến cố đau lòng, bao gồm việc bị lừa làm người thứ ba và sống trong một cuộc hôn nhân đầy rạn nứt với nam diễn viên khá nổi tiếng. Thay vì oán trách, cô chọn cách im lặng, tiếp tục cuộc sống một cách điềm đạm.

Câu chuyện của Ngũ Vịnh Vy là lát cắt điển hình về mặt tối của sự hào nhoáng trong showbiz, nơi không phải người phụ nữ nào cũng có được hạnh phúc trọn vẹn sau ánh đèn sân khấu.

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc thay đổi cách cá nhân làm việc. Tuy nhiên, hiệu suất tổ chức vẫn chưa có những chuyển biến đáng kể. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là gì? Có phải vì thiếu tầm nhìn, thiếu không gian thử nghiệm, và thiếu một cộng đồng nội bộ dám học hỏi?

Nhiều người đã bắt đầu bằng một trực giác nhỏ: AI rõ ràng đang giúp tăng năng suất cá nhân. Điều này được củng cố bởi các khảo sát ở Mỹ và Đan Mạch, nơi người lao động thấy mình làm việc hiệu quả hơn, tiết kiệm được hàng chục phút mỗi ngày, năng suất lao động tăng gấp 3 lần. Tại Việt Nam, trong những buổi huấn luyện cho các ngân hàng, viễn thông và tập đoàn, chỉ cần vài buổi, nhân viên đã rút ngắn đáng kể thời gian phân tích báo cáo, viết email, thậm chí viết code hay dựng bài thuyết trình PowerPoint bằng prompt đơn giản.

Thế nhưng, tại sao sự hiệu quả này lại không lan sang cấp độ tổ chức? Có thể do “các cơ bắp tổ chức” như văn hoá, quy trình, và mô hình khuyến khích đã teo đi sau bao năm lệ thuộc vào tư vấn và giải pháp đóng gói. Doanh nghiệp quen với việc “mua giải pháp”, chứ không quen tự làm thí nghiệm với tương lai.

Một chuyên gia đã chỉ ra rằng ba lực: Lãnh đạo, Phòng thí nghiệm, và Cộng đồng là ba bánh răng của vòng học tập tổ chức. Đây chính là “tam giác thích ứng AI”. Để triển khai AI thành công, cần có sự hỗ trợ từ lãnh đạo, phòng thí nghiệm và cộng đồng. Một trường đại học lớn đã đưa ra định hướng rõ ràng: không cấm, không sợ, khuyến khích thử nghiệm. Phòng công nghệ thông tin và Trung tâm Đổi mới sáng tạo đã trở thành Phòng thí nghiệm giúp thử nghiệm tác nhân AI nội bộ để xử lý email sinh viên và tự động hoá phản hồi.

Một vấn đề đáng lo ngại là sự im lặng của người lao động khi sử dụng AI. Họ là những “robot bí mật”. Trong một doanh nghiệp nhà nước, một nhóm kỹ sư viễn thông âm thầm dùng ChatGPT để tạo báo cáo bảo trì máy móc, tăng độ chính xác và tiết kiệm công sức. Nhưng họ không dám nói, vì sợ bị hiểu nhầm là lười biếng hoặc vi phạm quy định về bảo mật.

Các lãnh đạo doanh nghiệp nên tạo ra một không gian cho phép (sandbox) để thử nghiệm AI một cách hợp pháp, được ghi nhận, và được thưởng. Phần thưởng không nhất thiết là tiền mà có thể là được nghỉ thêm, được thăng chức, được tham gia nhóm thí điểm.

Cuối cùng, AI không chỉ là công cụ, mà là phép thử sự trung thực, sự cam kết của lãnh đạo và hiệu quả của tổ chức. Để thích ứng với AI, cần có một tầm nhìn xa, một không gian thử nghiệm và một cộng đồng nội bộ dám học hỏi.