Ukraine có thể sẽ nhắm mục tiêu vào các thành phố trọng điểm của Nga như Moscow và St. Petersburg nếu nước này được trang bị tên lửa hành trình Tomahawk của Mỹ. Loại tên lửa này có tầm bắn lên đến 2.500km, tạo ra khả năng tấn công sâu vào lãnh thổ Nga.

Tổng thống Mỹ Donald Trump được cho là đang xem xét việc cung cấp tên lửa Tomahawk cho Ukraine. Đây là một động thái có thể làm thay đổi cán cân quân sự giữa Kiev và Moscow, trong bối cảnh quan hệ giữa Ukraine và Mỹ đang có những chuyển biến đáng kể.

Tên lửa Tomahawk là một trong những vũ khí đáng sợ nhất trong kho vũ khí của Mỹ, với khả năng mang đầu đạn nặng từ 400-450kg và gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho các mục tiêu trên bộ. Loại tên lửa này đã được sử dụng rộng rãi trong nhiều cuộc xung đột trên thế giới, bao gồm cả chiến dịch quân sự ‘Bão táp Sa mạc’ vào năm 1991.

Ukraine đã thể hiện sự quan tâm đến việc sở hữu tên lửa Tomahawk từ lâu. Theo thông tin, tên lửa này từng được đề cập trong ‘Kế hoạch chiến thắng’ mà Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trình lên Tổng thống Mỹ Joe Biden vào tháng 10/2024. Tuy nhiên, việc cung cấp Tomahawk cho Ukraine không phải là một vấn đề đơn giản, do Ukraine hiện không có cơ sở hạ tầng hải quân cần thiết để triển khai và phóng tên lửa này từ biển.

Các chuyên gia quân sự cho rằng, nếu được trang bị tên lửa Tomahawk, Ukraine sẽ có khả năng thường xuyên tấn công vào căn cứ không quân Olenya ở tỉnh Murmansk của Nga. Đây là một trong những cứ điểm chính mà Nga sử dụng để phóng tên lửa vào Ukraine. Tuy nhiên, triển vọng Mỹ cung cấp tên lửa Tomahawk cho Ukraine hiện vẫn còn nhiều thách thức và khó khăn.

Một số chuyên gia đề xuất rằng, các loại vũ khí tiềm năng khác như tên lửa không đối đất JASSM mà Mỹ có thể cung cấp cho Ukraine có thể là một giải pháp thay thế tốt. Lý do là JASSM có thể dễ dàng tích hợp và hoạt động cùng các máy bay của Ukraine, so với tên lửa Tomahawk.

Không chỉ Mỹ, Đức cũng tuyên bố sẽ cung cấp cho Ukraine các tên lửa tầm xa mới. Mục đích là giúp Kiev giành được lợi thế tốt hơn trong quá trình xung đột với Nga. Những động thái này cho thấy sự thay đổi trong chính sách hỗ trợ quân sự của các nước phương Tây đối với Ukraine, và có thể sẽ tác động đáng kể đến tình hình quân sự trong khu vực.

Thông tin về việc Mỹ cung cấp tên lửa hành trình Tomahawk cho Ukraine đã trở thành đề tài nóng vào cuối tuần qua. Tổng thống Mỹ Donald Trump được cho là đang cân nhắc cung cấp cho Kiev tên lửa này, và trong một cuộc trò chuyện với Tổng thống Ukraine Zelensky, ông Trump đã đặt câu hỏi về khả năng Kiev sẽ tấn công các thành phố quan trọng của Nga nếu họ được cung cấp vũ khí tầm xa của Mỹ.

Mặc dù không phủ nhận cuộc trò chuyện này, Nhà Trắng đã nhanh chóng dập tắt những đồn đoán. Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết ông Trump chỉ đang hỏi một câu hỏi, chứ không khuyến khích Ukraine làm điều đó.

Thông tin này được đưa ra trong bối cảnh quan hệ Mỹ-Ukraine đang có những thay đổi đáng kể và phương Tây cũng công bố một kế hoạch do NATO hậu thuẫn, theo đó các thành viên liên minh sẽ mua các hệ thống vũ khí do Mỹ sản xuất cho Ukraine.

Theo nhà nghiên cứu Federico Borsari, Trung tâm Phân tích Chính sách Châu Âu (CEPA), nếu Mỹ cung cấp tên lửa Tomahawk thì đây chắc chắn sẽ là một sự nâng cấp đáng kể cho kho vũ khí của Ukraine, đặc biệt là về khả năng tấn công tầm xa.

Tên lửa hành trình Tomahawk có tốc độ cận âm, được thiết kế để tấn công chính xác các mục tiêu trên bộ. Tên lửa có tầm hoạt động từ 1.600 đến 2.500 km. Tomahawk được sử dụng lần đầu tiên trong chiến đấu trong Chiến dịch Bão táp Sa mạc của Mỹ năm 1991 và hiện giờ vẫn là loại vũ khí quan trọng trong kho vũ khí tầm xa của Mỹ.

Mỗi quả tên lửa Tomahawk có giá khoảng 2 triệu USD. Tên lửa do tập đoàn Raytheon chế tạo. ‘Tôi cho rằng đây là công cụ chính để Mỹ tấn công các mục tiêu trên bộ ở khoảng cách rất xa, chủ yếu được phóng từ các phương tiện hải quân, chẳng hạn như tàu ngầm và tàu nổi’, ông Borsari lưu ý.

Tomahawk có thể bay ở độ cao thấp và thực hiện các động tác né tránh để giảm thiểu nguy cơ bị đánh chặn. Phiên bản mới nhất của tên lửa có thể được lập trình lại giữa chuyến bay và thậm chí có thể bay lơ lửng trên đầu mục tiêu trước khi tấn công.

Ukraine muốn có Tomahawk vì hiện tại họ đang phụ thuộc vào các loại vũ khí do phương Tây cung cấp như Storm Shadow, vốn đã được sử dụng rất hiệu quả nhưng chỉ có tầm bắn khoảng 250 km. Để thực hiện các cuộc tấn công tầm xa, Ukraine chủ yếu sử dụng máy bay không người lái và các tên lửa như Palianytsia do chính nước này phát triển.

Tuy nhiên, nếu sở hữu tên lửa Tomahawk, Ukraine có thể nhắm vào nhiều mục tiêu hơn tại Nga khi tiến hành các các cuộc tấn công tầm xa, đặc biệt là Moscow và St. Petersburg.

Ông Serhii Bratchuk, phát ngôn viên của Bộ Tư lệnh Chiến dịch phía Nam của quân đội Ukraine cho biết: ‘Đây là một phần của chiến dịch gây áp lực lên hậu cần, hệ thống phòng không và tinh thần của người dân Nga’. Tomahawk sẽ cho phép Ukraine thực hiện các cuộc tấn công chính xác và mạnh mẽ hơn nhiều vào Moscow.

Tuy nhiên, thách thức đối với Kiev là tên lửa Tomahawk ‘không dễ sử dụng’. Ông Vadym Skibitskyi, Phó Giám đốc Cơ quan Tình báo Quân sự Ukraine (HUR), cho rằng: ‘Các phương tiện phóng chính là tàu chiến hoặc máy bay ném bom chiến lược. Chúng tôi không có máy bay ném bom chiến lược nào’.

Nhà phân tích Borsari cho rằng, Ukraine đang thiếu cơ sở hạ tầng hải quân cần thiết cho việc phóng tên lửa Tomahawk từ biển, ngoài ra việc triển khai phiên bản phóng từ mặt đất cũng sẽ đòi hỏi những hoạt động hậu cần phức tạp.

Khi các cuộc thảo luận về vũ khí tầm xa mà phương Tây cung cấp cho Ukraine vẫn tiếp tục, nhiều nhà phân tích cho rằng, có những hệ thống khác khả thi hơn đối với Kiev trong tương lai gần. ‘Khi bàn về các loại vũ khí tiềm năng mà Mỹ có thể cung cấp cho Ukraine với tầm bắn xa hơn ATACMS, chúng ta nên xem xét nhiều loại khác, chẳng hạn như Tên lửa Không đối đất Tầm xa Liên hợp (JASSM). Tên lửa có tầm bắn khoảng 1.000 km, rất mạnh mẽ và có thể là một giải pháp tốt cho Ukraine. Nó dễ dàng tích hợp vào máy bay của Ukraine hơn nhiều so với Tomahawk’, ông Borsari lưu ý.