Phan Giang, một chàng trai 21 tuổi đến từ TP.HCM, đã từng phải vật lộn để mưu sinh trên những con phố của thành phố lớn. Nhưng giờ đây, anh đã trở thành một trong những gương mặt nổi bật của The TVFACE 2025. Không có nền tảng đào tạo chuyên nghiệp, Giang đã chinh phục sân chơi truyền hình bằng chính chất liệu thật trong từng lời dẫn, cùng hành trình trưởng thành đậm dấu ấn nghị lực.

Giang kể lại những ngày đầu làm việc như phục vụ tại các nhà hàng tiệc cưới vào cuối tuần từ năm lớp 9. Đó là lúc anh học cách tự lập và rèn luyện ý thức trách nhiệm. Bên cạnh việc học tập, Giang cũng đạt giải Nhì môn Toán cấp thành phố và hiện là sinh viên ngành Marketing. Với nhiều công việc tay chân để trang trải cuộc sống, từ diễn viên quảng cáo, người mẫu ảnh, đến bảo vệ, công việc gắn bó lâu nhất của Giang là tài xế công nghệ.

‘Chiếc xe máy là bạn đồng hành, giúp tôi mưu sinh và giữ lại những giấc mơ’, Giang chia sẻ. Qua những chuyến xe, anh rèn luyện khả năng lắng nghe và cảm thông, những yếu tố quan trọng của một người dẫn chương trình. Một lời khuyên từ hành khách đã trở thành bước ngoặt trong cuộc đời Giang: ‘Nếu em có ước mơ nhưng lại sợ, không dám hành động, thì đó chưa phải là ước mơ thật sự.’

Với sự quyết tâm, Giang đã lọt vào Top 15 vòng Head to Head Challenge trong cuộc thi Mr World Vietnam 2024 và ghi danh Top 29 chung cuộc. Sau một thời gian dài rèn luyện, năm 2025, Giang chinh phục Gương mặt truyền hình – The TVFACE, một dự án nhằm tìm kiếm, đào tạo và vinh danh những người dẫn chương trình trên Đài Truyền hình TP.HCM. Với hơn 300 hồ sơ từ khắp cả nước, Giang vượt qua nhiều vòng tuyển chọn để lọt vào Top 30 chung cuộc.

Giang tạo dấu ấn với thái độ nghiêm túc và khả năng kể chuyện bằng chất liệu thật. Trong suốt hành trình tại TVFACE Campus, anh liên tục ghi điểm qua loạt thử thách. Với Giang, TVFACE không chỉ là một sân chơi, mà là ‘lớp học lớn của cuộc đời’ – nơi anh học cách dẫn bằng cảm xúc và lan tỏa bằng giọng nói.

Hiện tại, thu nhập từ công việc nghệ thuật đã giúp Giang trang trải học phí và cuộc sống sinh viên. Nhưng giấc mơ lớn hơn vẫn đang chờ anh phía trước: được đón mẹ và em gái trở lại TP.HCM – nơi từng là mái ấm yêu thương của gia đình. ‘Gia đình là ẩn số đẹp nhất trong bài toán đời tôi. Mỗi lần được đứng trên sân khấu, là thêm một lần tôi giải gần đúng ẩn số ấy’ – chàng sinh viên trẻ bày tỏ.

Hành trình của Phan Giang tại The TVFACE 2025 vẫn đang tiếp diễn, nhưng những gì anh mang đến đã vượt xa khuôn khổ của một cuộc thi. Đó là câu chuyện về một chàng trai dám mơ, dám làm và dám sống thật với chính mình. Và dù phía trước còn nhiều thử thách, Giang vẫn tin rằng chỉ cần giữ được sự chân thành trong từng lời dẫn thì con đường mình chọn sẽ luôn có người lắng nghe và đồng cảm.

Những ngày gần đây, Thành phố Hồ Chí Minh đã chứng kiến những cơn mưa lớn kèm theo gió mạnh, khiến việc di chuyển trên đường trở nên khó khăn và nguy hiểm. Trong khi nhiều người chọn ở nhà tránh mưa, các tài xế công nghệ vẫn không ngừng nghỉ, miệt mài rong ruổi trên đường phố để mưu sinh.

Việc chạy xe trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt như vậy mang đến nhiều thách thức cho các tài xế. Ngoài áp lực về thời gian và thu nhập giảm sút, họ còn phải đối mặt với việc thao tác trên điện thoại trở nên bất tiện hơn. Mưa lớn, đường trơn trượt và tầm nhìn hạn chế khiến mỗi chuyến đi trở thành một thử thách.

Trương Văn Tuấn, 23 tuổi, một tài xế Grab, cho biết: ‘Chạy xe trong mưa gió nguy hiểm lắm. Nhiều lúc đang núp mưa mà có đơn cũng phải chạy đi ngay để kịp giao hàng. Những ngày mưa lớn, chạy không được nhiều nên thu nhập giảm hẳn.’

Tương tự, Nguyễn Đăng Lưu, 37 tuổi, quê Đồng Tháp, tài xế hãng Xanh SM, chia sẻ: ‘Trời mưa thì ướt người, ướt điện thoại. Mình mới sắm thêm áo mưa cho khách mặc. Đường trơn nên phải đi chậm, không dám chạy nhanh.’

Không chỉ thời tiết khắc nghiệt, các tài xế công nghệ còn phải chịu áp lực từ việc khách hủy đơn hoặc không nghe máy khi giao hàng. Điều này không chỉ làm mất thời gian mà đôi khi còn ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập.

Anh Nguyễn Hoàng Tân, 35 tuổi, một tài xế giao hàng cho Shopee, bày tỏ: ‘Mùa nắng thì đỡ, chứ mưa gió đi làm cực lắm. Mấy hôm nay mưa to, gió lớn, mình phải tấp lên lề núp mưa, không dám chạy nhanh vì sợ ướt hàng của khách.’

Mặc dù gặp nhiều khó khăn, các tài xế công nghệ vẫn cố gắng hoàn thành công việc, chở khách đúng giờ, giao hàng đúng địa điểm. Họ chỉ mong khách hàng để ý điện thoại, nhận hàng nhanh và đừng hủy cuốc, để những ngày làm việc của họ bớt đi phần nào vất vả.

Thành phố Hồ Chí Minh đang đặt mục tiêu chuyển đổi toàn bộ 400.000 tài xế công nghệ từ xe xăng sang xe điện trong ba năm tới. Đây là một mục tiêu đầy tham vọng, phù hợp với xu thế phát triển bền vững của các đô thị hiện đại. Tuy nhiên, nếu không có lộ trình hợp lý và chính sách hỗ trợ đồng bộ, việc chuyển đổi này có thể trở thành gánh nặng cho hàng trăm nghìn lao động vốn đã mong manh trước cơm áo gạo tiền.

Thành phố hiện có khoảng 7,6 triệu xe máy và hơn 800.000 ô tô. Trong số đó, khoảng hơn 400.000 xe máy được sử dụng để chở khách và giao hàng qua các ứng dụng công nghệ. Mặc dù chỉ chiếm chưa đầy 5% tổng số phương tiện, nhưng lại đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc giúp thành phố vận hành thông suốt trong bối cảnh giao thông ngày càng quá tải. Mỗi ngày, tài xế công nghệ rong ruổi trên đường từ sáng sớm đến tối muộn. Họ không chỉ đưa đón hành khách, giao hàng cho các doanh nghiệp thương mại điện tử mà còn góp phần giảm nhu cầu sở hữu xe cá nhân của người dân.

Tuy nhiên, đây lại là nhóm lao động dễ bị tổn thương nhất trong xã hội. Thu nhập trung bình của tài xế công nghệ hiện chỉ khoảng 8,7 triệu đồng mỗi tháng, thấp hơn mức trung bình 10,9 triệu đồng của thành phố. Phần lớn trong số họ là lao động ngoại tỉnh, phải trang trải chi phí sinh hoạt đắt đỏ nên gần như không có tích lũy. Một chiếc xe máy điện tiêu chuẩn hiện có giá cao hơn thu nhập trung bình hàng tháng của họ – một rào cản tài chính không nhỏ.

Nếu bắt buộc chuyển đổi sang xe điện trong khi chưa có hỗ trợ cụ thể, nhiều người sẽ phải vay mượn hoặc bỏ nghề. Chính sách chuyển đổi, nếu thực hiện theo hướng bắt buộc, có thể tác động trực tiếp đến sinh kế của hàng trăm nghìn người. Với nhiều tài xế, chiếc xe không chỉ là phương tiện mưu sinh mà còn là tài sản lớn nhất mà họ sở hữu.

Việc rời bỏ nghề không chỉ đẩy những lao động này vào cảnh khó khăn mà còn gây xáo trộn chuỗi dịch vụ vận tải – logistics vốn đang giúp thành phố vận hành trơn tru. Người tiêu dùng cũng sẽ bị ảnh hưởng khi dịch vụ giao hàng và chở khách bị gián đoạn.

Ở góc độ pháp lý, câu chuyện càng cần được cân nhắc thận trọng. Hiến pháp, Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư đều bảo vệ quyền tự do kinh doanh của các doanh nghiệp cung cấp nền tảng, trong khi xe máy xăng hiện vẫn là phương tiện hợp pháp theo Luật Giao thông đường bộ và Luật Bảo vệ môi trường. Một quyết định hành chính cứng nhắc có thể xung đột với các quy định hiện hành, đồng thời tạo ra rào cản tiếp cận việc làm đối với nhóm lao động yếu thế.

Thế giới đã có những kinh nghiệm thành công về chuyển đổi xe điện, điển hình là Thâm Quyến (Trung Quốc) và New Delhi (Ấn Độ). Thâm Quyến đã trợ cấp tối đa tương đương 7 triệu đồng cho mỗi xe điện hai bánh và thêm hơn 5 triệu đồng cho việc tiêu hủy xe xăng cũ. Tài xế công nghệ được vay ưu đãi, giảm 30% giá điện sạc và chính quyền còn miễn phí đất để lắp đặt trạm đổi pin tại các siêu thị, bãi đỗ xe.

New Delhi cũng áp dụng chính sách tương tự với mức trợ cấp từ 3 đến 9 triệu đồng mỗi xe, miễn phí đường bộ khoảng 600.000 đồng mỗi năm và hỗ trợ vay mua xe điện với lãi suất thấp. Chương trình FAME II của Ấn Độ dành tới hơn 60% ngân sách cho trợ giá mua xe và hơn 30% cho phát triển hạ tầng sạc.

Chuyển đổi sang phương tiện xanh là xu thế không thể đảo ngược, nhưng thành công hay thất bại phụ thuộc vào cách thực hiện. Một lộ trình mềm dẻo, nhân văn, đặt sinh kế người lao động vào trung tâm là điều kiện tiên quyết.

Các chuyên gia cho rằng, trước mắt, nên ưu tiên chuyển đổi với nhóm tài xế chạy toàn thời gian và xe đã sử dụng trên 10 – 12 năm, những đối tượng có tần suất di chuyển cao và gây phát thải lớn. Song song đó, cần đa dạng lựa chọn phương tiện, trong đó xe hybrid có thể là giải pháp trung gian, giúp giảm phát thải mà không tạo ra gánh nặng tài chính quá lớn.

Thành phố cũng cần tính đến các gói hỗ trợ tài chính như trợ giá trực tiếp, hỗ trợ tiêu hủy xe cũ và gói vay ưu đãi dành riêng cho tài xế công nghệ, đặc biệt là nhóm lao động ngoại tỉnh. Phát triển hạ tầng sạc đồng bộ tại các chợ, bến xe, siêu thị – những nơi tài xế thường xuyên lui tới – cũng là bước đi cấp thiết.

Giấc mơ về một thành phố xanh sẽ không thể thành hiện thực nếu những người trực tiếp tham gia vận hành đô thị bị ra rìa. Một chính sách có lý, có tình, có lộ trình rõ ràng sẽ vừa giúp bảo vệ môi trường, vừa đảm bảo sinh kế cho người lao động, đồng thời tạo cơ hội phát triển công nghiệp xanh trong nước.

Nếu TP. HCM làm tốt, biết đâu trong vài năm tới, thành phố này sẽ được nhắc đến như một biểu tượng giao thông xanh của cả nước, thậm chí là cả khu vực Đông Nam Á trong tư cách một thành phố không chỉ năng động, sôi động mà còn đáng sống.