Nghiên cứu mới nhất được công bố trên Tạp chí Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ (JAMA) đã đưa ra những phát hiện thú vị về lợi ích của việc nuôi dạy cháu đối với não bộ của ông bà. Cụ thể, những người lớn tuổi từ 50 đến 79 tuổi tham gia vào việc chăm sóc cháu hàng tuần ở mức độ vừa phải có thể giảm tới 24% nguy cơ sa sút trí tuệ. Các nhà nghiên cứu đã giải thích rằng việc chăm sóc trẻ nhỏ đòi hỏi người lớn tuổi phải chủ động tham gia vào các hoạt động như trò chuyện, chơi đùa với cháu, tạo nên sự vận động não bộ đều đặn và hiệu quả.

Việc dành thời gian cho cháu không chỉ giúp người lớn tuổi giữ gìn trí nhớ mà còn giúp họ tiếp cận thế giới hiện đại. Nhiều người cao tuổi đã học cách sử dụng công nghệ để tương tác với cháu, chẳng hạn như bật gọi video, tra cứu thông tin trên mạng, hoặc hát theo các bài hát trên mạng xã hội. Những hành động này kích hoạt các vùng khác nhau của não bộ, giúp não bộ hoạt động linh hoạt và năng động hơn.

Không chỉ mang lại tác động tích cực về mặt nhận thức, chăm cháu còn giúp xua tan cảm giác cô đơn – một yếu tố nguy cơ lớn của trầm cảm và suy giảm chức năng não ở người cao tuổi. Khi ông bà cảm thấy mình còn vai trò trong gia đình, còn được yêu thương và nhờ cậy, họ sống tích cực và lạc quan hơn. Điều này giúp giảm thiểu các vấn đề sức khỏe tâm thần và thể chất liên quan đến tuổi già.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng lưu ý rằng việc chăm cháu quá nhiều, đặc biệt trên 40 giờ mỗi tuần, có thể tạo ra áp lực thể chất và tâm lý không mong muốn. Điều quan trọng là giữ việc chăm sóc các cháu ở mức độ vừa phải, xem như một hoạt động tăng cường kết nối xã hội và kích thích não bộ, thay vì gánh nặng. Người già cũng cần thời gian nghỉ ngơi, tĩnh dưỡng để tái tạo năng lượng và đảm bảo sức khỏe.

Nhìn chung, việc chăm sóc cháu có thể mang lại nhiều lợi ích tích cực cho não bộ và sức khỏe tổng thể của người lớn tuổi. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải duy trì sự cân bằng và mức độ vừa phải trong việc chăm sóc cháu, để đảm bảo rằng người già có thể tận hưởng những lợi ích tích cực mà không phải đối mặt với áp lực và căng thẳng không cần thiết.

Một nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng đồng trong chế độ ăn uống có thể đóng vai trò quan trọng hơn trong sức khỏe não bộ so với những gì chúng ta từng nghĩ. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng người Mỹ lớn tuổi ăn thực phẩm giàu đồng có kết quả tốt hơn trong các thử nghiệm về trí nhớ và tập trung. Những phát hiện này, được công bố trên tạp chí Nature Scientific Reports, đã xem xét chế độ ăn uống của người dân bằng cách sử dụng sổ nhật ký thực phẩm chi tiết và thử nghiệm chức năng nhận thức của họ.

Những người ăn nhiều thực phẩm giàu đồng – bao gồm hải sản, sô cô la đen và các loại hạt – có kết quả tốt hơn trong các thử nghiệm được sử dụng để phát hiện các dấu hiệu sớm của suy giảm trí nhớ và sa sút trí tuệ liên quan đến tuổi tác. Tuy nhiên, kết quả không hoàn toàn rõ ràng. Người ăn nhiều thực phẩm giàu đồng chủ yếu là nam giới, da trắng, đã kết hôn và có thu nhập cao hơn. Họ cũng ít có khả năng hút thuốc hoặc mắc bệnh cao huyết áp hoặc tiểu đường – tất cả các yếu tố liên quan đến nguy cơ sa sút trí tuệ thấp hơn.

Người tiêu thụ nhiều đồng cũng có nhiều kẽm, sắt và selen trong chế độ ăn uống của họ và tiêu thụ nhiều calo hơn. Những người có thu nhập cao thường có quyền truy cập tốt hơn vào thực phẩm lành mạnh, chăm sóc y tế, môi trường sạch hơn và giáo dục – tất cả đều giúp bảo vệ chống lại suy giảm trí nhớ và sa sút trí tuệ. Việc tách biệt tác động của chế độ ăn uống khỏi những lợi thế khác là rất khó, mặc dù một số nghiên cứu mà chúng tôi đã xem xét cho thấy rằng cải thiện dinh dưỡng có thể đặc biệt hữu ích cho những người từ nền tảng ít đặc quyền.

Các nghiên cứu dài hạn hỗ trợ ý tưởng rằng đồng có thể quan trọng đối với sức khỏe não bộ. Một nghiên cứu theo dõi người dân qua thời gian đã phát hiện ra rằng những người có ít đồng trong chế độ ăn uống của họ đã có sự suy giảm trí nhớ và tư duy rõ rệt hơn. Đồng có vai trò sinh học quan trọng trong bảo vệ não bộ. Kim loại thiết yếu này giúp ngăn ngừa tổn thương tế bào não thông qua hiệu ứng chống oxy hóa, sản xuất các chất hóa học (neurotransmitter) giúp tế bào não giao tiếp với nhau và giúp não sản xuất năng lượng bằng cách hoạt động thông qua các enzyme cụ thể.

Thiếu đồng được cho là tương đối hiếm, nhưng nó có thể gây ra các vấn đề đáng chú ý. Nếu ai đó cảm thấy mệt mỏi và yếu đuối và bị thiếu máu không cải thiện với sắt hoặc bổ sung vitamin B12, có thể đồng thấp là nguyên nhân. Các dấu hiệu khác có thể bao gồm bị ốm thường xuyên, mất sức mạnh xương và tổn thương dây thần kinh trở nặng theo thời gian.

Đồng được tìm thấy một cách tự nhiên với số lượng cao trong các thực phẩm như thịt bò, nội tạng, hải sản, các loại hạt, hạt và nấm. Nó cũng được thêm vào một số loại ngũ cốc và có trong các loại ngũ cốc nguyên và sô cô la đen. Người đã phẫu thuật giảm cân dạ dày hoặc có rối loạn ruột có thể gặp khó khăn trong việc hấp thụ đồng – và các tình trạng này có thể liên quan đến nguy cơ sa sút trí tuệ cao hơn.

Cần phải thận trọng khi sử dụng bổ sung đồng mà không có suy nghĩ kỹ lưỡng. Cơ thể cần một sự cân bằng tinh tế của các khoáng chất thiết yếu – quá nhiều sắt hoặc kẽm có thể làm giảm mức độ đồng, trong khi quá nhiều đồng hoặc sắt có thể gây ra căng thẳng oxy hóa, có thể đẩy nhanh quá trình tổn thương tế bào não.

Các nghiên cứu kiểm tra bổ sung khoáng chất ở những người đã được chẩn đoán với Alzheimer đã cho thấy ít lợi ích. Đồng thường có mức độ cao hơn trong máu của người mắc Alzheimer, nhưng các khu vực não quan trọng như hồi hải mã – rất quan trọng đối với trí nhớ – thường cho thấy mức độ đồng thấp hơn.

Điều này cho thấy rằng Alzheimer phá vỡ cách cơ thể xử lý đồng, khiến nó bị mắc kẹt trong các mảng amyloid là dấu hiệu của bệnh. Một số nhà nghiên cứu cho rằng sau khi Alzheimer phát triển, ăn ít đồng và sắt và nhiều chất béo omega-3 từ cá và các loại hạt có thể giúp ích, trong khi chất béo bão hòa dường như làm cho mọi thứ tồi tệ hơn.

Tuy nhiên, thiếu đồng có thể thực sự làm tăng sự tích tụ mảng bám trước khi sa sút trí tuệ xuất hiện, nhấn mạnh sự cần thiết của dinh dưỡng cân bằng trong suốt cuộc sống. Có vẻ như có một phạm vi tối ưu của đồng cho chức năng não – các nghiên cứu gần đây cho thấy 1,22 đến 1,65 miligam mỗi ngày cung cấp lợi ích nhận thức của đồng mà không gây hại.

Điều này phản ánh một nguyên tắc rộng hơn trong y học: đối với nhiều hệ thống sinh học, bao gồm hormone tuyến giáp, cả thiếu hụt và thừa có thể làm suy giảm chức năng não. Cơ thể con người thường quản lý sự cân bằng hóa học phức tạp này với độ chính xác đáng kinh ngạc. Nhưng bệnh tật và lão hóa có thể phá vỡ sự cân bằng này, có khả năng tạo ra giai đoạn cho sự suy giảm nhận thức hàng năm trước khi các triệu chứng xuất hiện.

Khi các nhà nghiên cứu tiếp tục làm sáng tỏ mối quan hệ giữa dinh dưỡng và sức khỏe não bộ, vai trò của đồng đóng vai trò như một lời nhắc nhở rằng con đường đến lão hóa khỏe mạnh có thể được lát bằng những lựa chọn cẩn thận mà chúng ta thực hiện trong mỗi bữa ăn.