Sữa mẹ không chỉ là nguồn dưỡng chất quý giá cho trẻ sơ sinh mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra sự gắn kết sâu sắc giữa các thành viên trong gia đình, đặc biệt là trong những gia đình có nhiều thế hệ cùng chung sống. Trong những tháng đầu đời của một đứa trẻ, sữa mẹ là thức ăn tối ưu giúp bé lớn nhanh, khỏe mạnh, đồng thời trở thành chất xúc tác đặc biệt tạo ra sự gắn kết giữa mẹ, bé và các thành viên khác trong gia đình.

ThS.BS Nguyễn Thị Thùy, Phó trưởng khoa Sản – Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc Phúc Trường Minh, cho biết rằng sữa mẹ không chỉ tốt cho bé và mẹ mà còn là cầu nối yêu thương cho gia đình đa thế hệ. Việc nuôi con bằng sữa mẹ tạo nên một không gian sẻ chia, cùng học hỏi và cùng trải nghiệm, giúp các thế hệ trong gia đình gắn bó, thấu hiểu nhau hơn.

Trong những gia đình có nhiều thế hệ cùng chung sống, vai trò của ông bà là vô cùng quan trọng. Với kinh nghiệm từng trải và tâm lý vững vàng, ông bà thường là người hỗ trợ đắc lực trong quá trình chăm sóc trẻ sơ sinh, đặc biệt là với các sản phụ lần đầu làm mẹ. Việc nuôi con bằng sữa mẹ thường đi kèm với rất nhiều bỡ ngỡ, và sự hiện diện của ông bà như một chỗ dựa tinh thần vững chắc.

Sự sẻ chia gắn kết các thế hệ trong gia đình thông qua việc nuôi con bằng sữa mẹ không phải là việc riêng của người mẹ, mà là một quá trình cần đến sự hỗ trợ của cả gia đình. Khi các thành viên trong nhà cùng nhau học hỏi, cập nhật kiến thức hiện đại về sữa mẹ, họ cũng đang mở ra một không gian đối thoại đa chiều, nơi các quan điểm, kinh nghiệm và cách làm được trao đổi một cách tôn trọng.

Theo các nghiên cứu khoa học, nuôi con bằng sữa mẹ có nhiều lợi ích cho cả mẹ và bé, bao gồm tăng cường hệ miễn dịch của trẻ, giảm nguy cơ mắc các bệnh lý và hỗ trợ sự phát triển của não bộ. Đồng thời, việc nuôi con bằng sữa mẹ cũng giúp mẹ phục hồi sau sinh, giảm nguy cơ mắc các bệnh lý và tăng cường tình cảm giữa mẹ và bé.

Bác sĩ Nguyễn Thị Thùy nhấn mạnh rằng nuôi con bằng sữa mẹ là một phần quan trọng trong hành trình làm cha mẹ, và càng đặc biệt hơn khi có sự hỗ trợ của ông bà và người thân. Quá trình này trở thành một trải nghiệm tập thể, nơi các thế hệ cùng nhau học hỏi, cùng nhau chia sẻ và cùng lớn lên với em bé.

Sữa mẹ, nhìn sâu hơn, không chỉ là dòng dưỡng chất nuôi lớn thể xác của đứa trẻ, mà còn là mạch cảm xúc kết nối các thế hệ trong một gia đình. Hành trình cho con bú trở thành biểu tượng của sự yêu thương, sẻ chia, đồng hành – là nơi mà ông bà, bố mẹ và cháu cùng nhau tạo nên những kỷ niệm quý giá trong những năm tháng đầu đời.

Tuần lễ Thế giới Nuôi con bằng sữa mẹ là một sự kiện quan trọng được tổ chức hàng năm từ ngày 1 đến 7 tháng 8 trên toàn cầu. Sự kiện này nhắm tới việc nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc nuôi con bằng sữa mẹ, một hành động đơn giản nhưng mang lại nhiều lợi ích to lớn cho sức khỏe của trẻ nhỏ và người mẹ, cũng như đóng góp vào bảo vệ môi trường.

Được khởi xướng từ năm 1992 bởi Liên minh Thế giới hành động vì nuôi con bằng sữa mẹ (WABA), Tuần lễ Thế giới Nuôi con bằng sữa mẹ đã trở thành một hoạt động thường niên trên phạm vi toàn cầu. WABA cho biết, nếu mỗi người mẹ có con dưới 6 tháng tuổi kéo dài thời gian nuôi con bằng sữa mẹ thêm một tháng, hiệu ứng tích cực về môi trường sẽ tương đương với việc trồng thêm 300.000 cây xanh. Điều này cho thấy việc nuôi con bằng sữa mẹ không chỉ có lợi cho sức khỏe của trẻ em và phụ nữ, mà còn đóng góp vào việc giảm thiểu tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường.

Việc nuôi con bằng sữa mẹ mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe của trẻ nhỏ và người mẹ. Sữa mẹ chứa các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của trẻ, giúp tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ mắc các bệnh. Đối với người mẹ, việc nuôi con bằng sữa mẹ giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh lý như ung thư vú và ung thư buồng trứng, cũng như hỗ trợ quá trình hồi phục sau sinh.

Các nhà khoa học cũng phát hiện ra rằng một số protein trong sữa mẹ chính là ‘chìa khóa’ đặc biệt giúp nguồn dinh dưỡng quan trọng này dễ dàng thấm từ dạ dày và ruột vào máu. Điều này làm nổi bật thêm tầm quan trọng của việc nuôi con bằng sữa mẹ và sự cần thiết phải hỗ trợ và khuyến khích các bà mẹ nuôi con bằng sữa mẹ trong thời gian dài hơn.

Nuôi con bằng sữa mẹ – một hành trình đầy thách thức nhưng cũng mang lại nhiều lợi ích không thể phủ nhận. Không có loại thực phẩm nào trong những năm tháng đầu đời lại kỳ diệu và quý giá như sữa mẹ. Không chỉ cung cấp đầy đủ dưỡng chất thiết yếu, sữa mẹ còn là ‘vắc – xin tự nhiên’ đầu tiên, giúp trẻ xây dựng hệ miễn dịch khỏe mạnh, phòng ngừa bệnh tật ngay từ khi chào đời.

Sữa mẹ vẫn giữ vững vị thế là nguồn dinh dưỡng không thể thay thế trong 6 tháng đầu đời của trẻ. Tuy nhiên, tại Việt Nam, theo số liệu của Viện Dinh dưỡng năm 2020, chưa đến một nửa số trẻ dưới 6 tháng tuổi được bú mẹ hoàn toàn. Điều này phản ánh rõ ràng những thách thức mà phụ nữ Việt đang đối mặt trên hành trình mang lại khởi đầu tốt nhất cho con mình.

Tuần lễ Thế giới Nuôi con bằng sữa mẹ năm 2025 với chủ đề ‘Ưu tiên nuôi con bằng sữa mẹ, tạo dựng hệ thống hỗ trợ bền vững’ nhấn mạnh vai trò thiết yếu của sữa mẹ trong chăm sóc sức khỏe trẻ em. Sữa mẹ không chỉ là thức ăn – đó là một sản phẩm sinh học sống động, giàu kháng thể và các yếu tố miễn dịch mà không loại sữa công thức nào có thể tái tạo.

Theo thạc sĩ dinh dưỡng Trần Hoàng Kim, Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật tỉnh Lạng Sơn, sữa mẹ là sự hòa quyện tuyệt vời giữa giá trị dinh dưỡng hoàn chỉnh và khả năng tăng cường miễn dịch tự nhiên cho trẻ. Lợi ích của sữa mẹ không dừng ở đứa trẻ, phụ nữ cho con bú cũng có nguy cơ thấp hơn với các bệnh ung thư vú, ung thư buồng trứng, loãng xương, đồng thời phục hồi nhanh hơn sau sinh.

Câu chuyện của chị Nguyễn Thị Huyền Trang, 35 tuổi, là một ví dụ. Chị kể: ‘Lúc mới sinh, sữa chưa về, tôi lo lắng lắm. Nhưng được nhân viên y tế tư vấn và khuyến khích, tôi kiên trì cho bú sớm và bú thường xuyên. Vài ngày sau, sữa về đều, bé tăng cân đều, chưa từng phải dùng đến sữa ngoài.’ Với chị Trang, sữa mẹ không chỉ nuôi dưỡng sự sống, mà mỗi lần cho con bú còn là giây phút thiêng liêng vun đắp sợi dây gắn bó sâu sắc giữa hai mẹ con.

Hành động cho con bú cũng mang lại hiệu ứng lan tỏa sâu rộng tới cả nền kinh tế và môi trường. Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, tỷ lệ nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ ở mức thấp có thể khiến nền kinh tế toàn cầu thiệt hại gần 1 tỷ USD mỗi ngày. Ở góc độ môi trường, sữa mẹ là lựa chọn ‘xanh’ nhất: không hộp thiếc, không chai nhựa, không dây chuyền sản xuất gây ô nhiễm.

Tuy nhiên, nhiều rào cản vẫn tồn tại: thiếu không gian cho con bú tại nơi làm việc, tâm lý lo sợ sữa mẹ không đủ chất… Tuần lễ Thế giới Nuôi con bằng sữa mẹ không chỉ là một chiến dịch truyền thông thường niên, mà còn phản ánh nhu cầu cấp thiết từ thực tiễn chăm sóc và bảo vệ trẻ nhỏ. Đầu tư cho sữa mẹ chính là vun đắp cho một thế hệ khỏe mạnh, thông minh và giàu cảm xúc. Bởi mỗi giọt sữa mẹ không chỉ là nguồn dinh dưỡng đầu đời, mà còn là vắc – xin tự nhiên, bền vững và không gì có thể thay thế.

Việc ăn bổ sung đúng cách đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ. Khi trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên, sữa mẹ không còn đủ để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của bé. Đây là giai đoạn cơ thể trẻ bắt đầu cần thêm các nguồn dinh dưỡng đa dạng và phong phú hơn để hỗ trợ sự tăng trưởng và phát triển.

Nếu cho trẻ ăn bổ sung quá sớm, có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực cho hệ tiêu hóa còn non nớt của trẻ. Đường tiêu hóa của trẻ dưới 6 tháng tuổi còn đang trong quá trình phát triển và có thể chưa sẵn sàng để xử lý các loại thực phẩm ngoài sữa mẹ. Việc đưa vào các thực phẩm không phù hợp có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa như tã òa, tiêu chảy, hoặc khó tiêu.

Ngược lại, nếu cho trẻ ăn bổ sung quá muộn, nguy cơ suy dinh dưỡng có thể tăng cao. Khi trẻ không nhận đủ dinh dưỡng cần thiết từ sữa mẹ hoặc các nguồn thực phẩm bổ sung, cơ thể sẽ không có đủ nguyên liệu để xây dựng và sửa chữa các mô, cũng như hỗ trợ các hoạt động chức năng của cơ thể.

Để đảm bảo trẻ phát triển toàn diện, việc lựa chọn và cho trẻ ăn bổ sung đúng cách là cực kỳ quan trọng. Phụ huynh cần tìm hiểu kỹ về nhu cầu dinh dưỡng của trẻ ở từng giai đoạn phát triển và lựa chọn các thực phẩm bổ sung phù hợp. Điều này không chỉ giúp trẻ hấp thụ tối đa dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển mà còn giảm thiểu nguy cơ các vấn đề sức khỏe liên quan đến dinh dưỡng.

Chìa khóa vàng cho sự phát triển toàn diện của trẻ là sự kết hợp giữa sữa mẹ và các thực phẩm bổ sung phù hợp, được đưa vào chế độ ăn uống của trẻ một cách khoa học và hợp lý. Phụ huynh cần tư vấn từ các chuyên gia dinh dưỡng để có thể đưa ra những quyết định đúng đắn về chế độ ăn uống cho trẻ, giúp trẻ phát triển khỏe mạnh và toàn diện.

Cuối cùng, việc hỗ trợ và chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ không chỉ là cung cấp thực phẩm mà còn là giáo dục và định hướng trẻ về các thói quen ăn uống lành mạnh từ sớm. Điều này sẽ giúp trẻ hình thành những thói quen tốt và thái độ tích cực đối với thực phẩm, đồng thời hỗ trợ cho sự phát triển lâu dài và khỏe mạnh của trẻ.

https://www.unicef.org/

https://www.who.int/