Thành phố Hồ Chí Minh đang đối mặt với những thách thức lớn trong việc phòng chống thuốc giả và thực phẩm giả do sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử và mạng xã hội. Tại buổi làm việc với Đoàn khảo sát Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân TP.HCM Nguyễn Văn Dũng cho biết, sau khi hợp nhất 3 địa phương, thị trường tiêu dùng của Thành phố trở nên năng động và đa dạng hơn, kéo theo nhiều thách thức với tính chất ngày càng phức tạp.

Phó Giám đốc Sở Y tế Nguyễn Hoài Nam cho rằng, thị trường tiêu dùng của Thành phố vẫn tồn tại một bộ phận người tiêu dùng có xu hướng ưa chuộng các loại hàng ‘xách tay’, sản phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ do tâm lý chuộng hàng ngoại hoặc vì giá rẻ. Điều này vô tình tạo điều kiện cho các loại hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ xâm nhập vào chuỗi cung ứng và len lỏi đến tay người tiêu dùng.

Trong thời đại số hóa, xu hướng mua sắm trực tuyến ngày càng phổ biến và lan rộng trong nhiều lĩnh vực, bao gồm cả lĩnh vực y tế. Tuy nhiên, các nền tảng mạng xã hội và thương mại điện tử hiện chưa có quy chuẩn kiểm soát chặt chẽ, nhất là với nhóm sản phẩm chăm sóc sức khỏe bao gồm thuốc, thực phẩm chức năng. Để tăng cường hiệu quả quản lý quảng cáo thuốc, thực phẩm và kinh doanh trái phép trên nền tảng thương mại điện tử, Thành phố kiến nghị các chính quyền địa phương cần có sự hoàn thiện hơn nữa về cơ sở pháp lý liên ngành, nâng cao năng lực giám sát không gian mạng, phối hợp chặt chẽ với các nền tảng công nghệ để kiểm soát, gỡ bỏ nội dung vi phạm một cách kịp thời.

Thời gian qua, Thành phố đã triển khai nhiều đợt kiểm tra, xử lý vi phạm trong sản xuất, kinh doanh thuốc, thực phẩm, mỹ phẩm, thiết bị y tế và thực phẩm chức năng, với sự phối hợp của các sở, ngành. Các đoàn liên ngành tập trung kiểm tra điểm nóng, cơ sở nghi vấn, khu vực giáp ranh và xử lý nghiêm vi phạm. Từ tháng 1/2024 đến tháng 6/2025, các đơn vị, sở, ngành là thành viên Ban Chỉ đạo 389 Thành phố đã thanh tra, kiểm tra 27.711 vụ; phát hiện và bắt giữ 4.415 vụ vi phạm về hàng cấm, hàng lậu; 21.821 vụ vi phạm về gian lận thương mại và 1.475 vụ vi phạm về hàng giả; tổng số tiền thu nộp ngân sách là gần 2.000 tỷ đồng và khởi tố 36 vụ với 89 đối tượng.

Lãnh đạo TP.HCM kiến nghị Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, sửa đổi Luật Hình sự theo hướng mở rộng phạm vi áp dụng và tăng khung hình phạt; bổ sung mức xử phạt nặng đối với hành vi tiếp tay, bao che cho hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng gây ảnh hưởng đến sức khỏe nhân dân.

Thị trường thương mại điện tử tại Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2025 đã tiếp tục thể hiện sự tăng trưởng đáng kể về cả doanh số và sản lượng hàng hóa bán ra. Dựa trên thống kê từ Metric.vn, doanh thu từ 4 sàn thương mại điện tử hàng đầu gồm Shopee, Tiki, Lazada và TikTok Shop đã đạt hơn 202 ngàn tỷ đồng. So với cùng kỳ năm trước, con số này đã tăng gần 42%. Cùng với đó, tổng sản lượng hàng hóa bán ra đã đạt gần 1924 triệu sản phẩm, tăng hơn 25% so với cùng kỳ.

Tuy nhiên, bên cạnh những con số tăng trưởng, thị trường thương mại điện tử cũng chứng kiến sự suy giảm đáng kể về số lượng nhà bán hàng (shop) phát sinh đơn hàng. Cụ thể, số lượng shop đã giảm hơn 80.000 so với 6 tháng đầu năm 2024 và giảm hơn 55.000 shop so với 6 tháng cuối năm 2024. Điều này cho thấy sự đào thải ngày càng khốc liệt trong lĩnh vực thương mại điện tử, khi các nhà bán hàng nhỏ lẻ đang dần bị đẩy ra khỏi thị trường. Thay vào đó, thị trường đang tập trung vào nhóm nhà bán hàng lớn, những người có khả năng duy trì đơn hàng ổn định.

Sự thay đổi này có thể được xem là cơ hội để các nhà bán hàng lớn củng cố vị trí và mở rộng thị phần của mình. Tuy nhiên, nó cũng đặt ra thách thức cho các nhà bán hàng nhỏ lẻ, những người cần phải tìm cách thích nghi và phát triển trong một môi trường cạnh tranh ngày càng gay gắt. Việc số lượng nhà bán hàng giảm mạnh cũng có thể ảnh hưởng đến sự đa dạng của sản phẩm và dịch vụ trên thị trường, cũng như khả năng lựa chọn của người tiêu dùng.

Nhìn chung, thị trường thương mại điện tử Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2025 đã cho thấy những tín hiệu tích cực về tăng trưởng, nhưng cũng tiềm ẩn những thách thức mà các nhà bán hàng và doanh nghiệp cần phải vượt qua. Bằng cách tập trung vào chất lượng sản phẩm, dịch vụ và khả năng thích nghi với thị trường, các nhà bán hàng có thể hy vọng duy trì sự hiện diện và phát triển bền vững trong lĩnh vực này.