Ngày 23 tháng 7, truyền hình nhà nước Iran đã phát thông tin về việc lực lượng nước này thực hiện hành động xua đuổi tàu khu trục USS Fitzgerald của Mỹ ra khỏi vùng biển gần Iran. Phía Iran cáo buộc tàu chiến Mỹ có hành động khiêu khích bằng cách tiếp cận vùng biển do Iran giám sát và đưa ra lời đe dọa.

Thông tin từ truyền hình nhà nước Iran cho biết, một trực thăng của Iran đã được triển khai và phát cảnh báo qua vô tuyến yêu cầu tàu chiến Mỹ thay đổi hành trình vì đang tiếp cận lãnh hải Iran. Sau đó, tàu khu trục Mỹ đã rời khỏi khu vực.

Một quan chức quốc phòng Mỹ nói với Reuters rằng vụ việc đã diễn ra một cách an toàn và chuyên nghiệp, và không ảnh hưởng đến sứ mệnh của tàu USS Fitzgerald. Người này cũng nhấn mạnh rằng bất kỳ báo cáo nào tuyên bố ngược lại đều là sai sự thật và chỉ là nỗ lực của Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran nhằm phát tán thông tin sai lệch.

Quan chức này tiết lộ, Iran đã điều trực thăng SH-3 Sea King và vụ đụng độ xảy ra trong vùng biển quốc tế tại vịnh Oman. Đây không phải lần đầu tiên Iran và Mỹ có đụng độ tại vùng biển phía nam của vùng Vịnh. Ví dụ vào năm 2023, Iran đã tuyên bố rằng họ đã buộc một tàu ngầm Mỹ phải trồi lên mặt biển khi di chuyển qua eo biển Hormuz, tuy nhiên Mỹ đã bác bỏ thông tin này.

Cuộc đụng độ mới nhất này diễn ra khoảng một tháng sau khi Mỹ tiến hành tấn công vào 3 cơ sở hạt nhân của Iran trong cuộc xung đột kéo dài 12 ngày giữa Iran và Israel. Mỹ cho rằng các cơ sở này là một phần của chương trình phát triển vũ khí hạt nhân của Iran, nhưng Tehran lại khẳng định chương trình hạt nhân của họ chỉ phục vụ mục đích dân sự.

Cuộc xung đột giữa Israel và Iran đã leo thang đến mức độ mới trong thời gian gần đây. Rạng sáng ngày 13/6/2025, Israel đã phát động chiến dịch ‘Sư tử trỗi dậy’, huy động hơn 200 chiến đấu cơ đồng loạt tập kích vào các mục tiêu ở nhiều khu vực rộng lớn tại miền bắc Iran. Cuộc tấn công này đã làm chủ hoàn toàn không phận, phá hủy và gây thiệt hại nặng nhiều cơ sở hạt nhân, nhà máy sản xuất tên lửa đạn đạo của Tehran.

Mục tiêu quan trọng của cuộc tấn công này là các chỉ huy quân sự, các nhà khoa học hàng đầu của Iran, những người mà Tel Aviv cho rằng đóng vai trò thiết yếu trong việc thực hiện chương trình hạt nhân có thể đe dọa đến sự sống còn của Israel. Hàng loạt tướng lĩnh cấp cao đã bị thiệt mạng, trong đó có Tư lệnh Lực lượng vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), tướng Hosein Salami; Tổng tham mưu trưởng các lực lượng vũ trang Iran, tướng Mohammed Bagheri… Israel còn nhắm mục tiêu vào các nhà khoa học hạt nhân hàng đầu của Iran, hạ sát cựu giám đốc chương trình hạt nhân của Iran, nhà khoa học Fereidoun Abbasi và nhiều chuyên gia vật lý, hóa học, vật lý hạt nhân… Lãnh tụ tối cao Ali Khamenei cũng là một trong những mục tiêu bị nhắm đến. Ngay lập tức, Lãnh tụ tối cao Ali Khamenei được đưa đến một nơi trú ẩn bí mật nằm sâu dưới lòng đất, hạn chế mọi liên lạc với ngay cả những phụ tá thân cận nhất và tuyệt đối tránh sử dụng các hình thức liên lạc bằng thiết bị điện tử.

Có thể nói là với sự giúp đỡ của các cơ quan tình báo, Israel đã thành công trong việc tiêu diệt các chỉ huy quân sự, quan chức tình báo cấp cao cũng như các nhà khoa học hàng đầu Iran, những người đóng vai trò hàng đầu trong chương trình hạt nhân của Tehran.

Ngay sau đó, Mỹ đã can thiệp quân sự nhằm hỗ trợ đồng minh Tel Aviv trong xung đột Israel – Iran. Ngày 19/6, Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra một tuyên bố, theo đó, ông sẽ đưa ra quyết định hành động (quân sự) hay không “trong vòng hai tuần tới”, căn cứ vào “các tiến triển trong đàm phán có thể (giữa Mỹ) với Iran trong tương lai gần”.

Tuy nhiên, vào đêm 20/6, không quân chiến lược Mỹ đã giáng đòn đánh vào các cơ sở hạt nhân chủ chốt của Iran. Bảy chiếc máy bay ném bom tàng hình chiến lược B-2 Spirit đã ném 14 quả bom xuống hai cơ sở hạt nhân của Iran là Fordow và Natanz, trong khi căn cứ thứ ba, Isfahan, bị tàu ngầm Mỹ phóng 20 tên lửa Tomahawk tấn công. Tổng thống Donald Trump đã tuyên bố rằng đã “phá hủy hoàn toàn” các cơ sở hạt nhân của Iran. Có thể đoán chắc chắn một điều là chương trình hạt nhân của Iran đã bị ảnh hưởng cực kỳ nghiêm trọng và Tehran sẽ phải cần một thời gian rất dài nếu có ý định phục hồi lại chương trình hạt nhân gây tranh cãi của mình.

Bằng việc trực tiếp tấn công vào các cơ sở hạt nhân của Iran, Tổng thống Donald Trump đã phá vỡ điều cấm kị mà lâu nay ông vẫn né tránh: trực tiếp can dự vào một cuộc chiến ở bên ngoài nước Mỹ. Đây là một canh bạc chính trị đầy rủi ro, khi mà nước Mỹ có thể bị cuốn vào một cuộc chiến tranh không hồi kết mà không ai biết được sẽ dẫn tới những hậu quả gì.

Câu hỏi đặt ra ở đây là liệu các đợt oanh kích của Israel và Mỹ, vừa phá hủy các cơ sở vật chất như máy ly tâm, lò phản ứng, vừa sát hại các tướng lĩnh và nhà khoa học hạt nhân hàng đầu của Iran, liệu đã đủ khả năng phá hủy hoàn toàn chương trình hạt nhân của Tehran hay chưa? Không một ai trong thời điểm hiện tại có câu trả lời chắc chắn cho câu hỏi này.

Tổng thống Donald Trump, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth tuyên bố rằng những cuộc tấn công của Mỹ nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran không nhằm mục tiêu làm “thay đổi chế độ” ở Tehran. Nhưng lịch sử các cuộc can thiệp quân sự từng nhiều lần cho thấy một khi tiếng nói của bom đạn thay thế cho đối thoại thì không loại trừ khả năng từ những mục tiêu hẹp ban đầu đã trượt sang các mục tiêu rộng lớn hơn, lâu dài, phức tạp và khó giải quyết hơn.

Ukraine và Mỹ đang tiến gần đến một thỏa thuận quan trọng, trong đó Kiev sẽ cung cấp máy bay không người lái (UAV) cho quân đội Mỹ. Thông tin này được Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn với tờ New York Post vào ngày 18/7. Nếu được thực hiện, đây sẽ là một bước ngoặt đáng kể trong quan hệ hợp tác quốc phòng giữa hai quốc gia.

Thỏa thuận này có thể mở ra cánh cửa xuất khẩu công nghệ UAV thời chiến của Ukraine, vốn đã bị hạn chế bởi các rào cản pháp lý nghiêm ngặt. Đồng thời, nó cũng tạo ra một tiền lệ hiếm hoi trong hệ sinh thái mua sắm quốc phòng của Mỹ, nơi Bộ Quốc phòng thường ít mua vũ khí từ các quốc gia ngoài NATO. Đối với Ukraine, thỏa thuận này sẽ giúp tháo gỡ hai chướng ngại lớn: chính sách kiểm soát xuất khẩu cứng rắn của chính Ukraine và sự dè dặt cố hữu từ phía Lầu Năm Góc đối với vũ khí nước ngoài.

Tuy nhiên, một trở ngại lớn khi xuất khẩu sang Mỹ là nhiều UAV của Ukraine hiện vẫn sử dụng linh kiện Trung Quốc – một vấn đề cần giải quyết sớm nếu muốn đáp ứng tiêu chuẩn của Bộ Quốc phòng Mỹ. Các chuyên gia nhận định, thỏa thuận UAV Mỹ – Ukraine còn phải vượt qua nhiều trở ngại lớn, bao gồm vấn đề xuất xứ linh kiện và việc tuân thủ các quy định ngặt nghèo về mua sắm quốc phòng của Mỹ.

Nếu thành hiện thực, thỏa thuận UAV Ukraine – Mỹ không chỉ mang ý nghĩa thương mại. Nó sẽ là lời tuyên bố rằng thời đại quốc phòng toàn cầu không còn bị giới hạn trong khuôn khổ NATO, hay các tổ hợp công nghiệp quân sự truyền thống. Việc hợp tác này sẽ mở ra những cơ hội mới cho các quốc gia ngoài NATO trong việc tham gia vào chuỗi cung ứng quốc phòng toàn cầu.

Một số chuyên gia cũng cho rằng, thỏa thuận này có thể là một bước đệm cho việc tăng cường hợp tác quốc phòng giữa Mỹ và các quốc gia Đông Âu, đặc biệt là trong bối cảnh căng thẳng giữa Nga và phương Tây. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức cần được giải quyết trước khi thỏa thuận có thể được ký kết.

Tổng thống Zelensky cũng không tiết lộ cụ thể về số lượng UAV mà Ukraine sẽ cung cấp cho Mỹ, cũng như giá trị của thỏa thuận. Tuy nhiên, ông khẳng định rằng Ukraine đã đạt được những bước tiến đáng kể trong việc sản xuất UAV và sẵn sàng hợp tác với Mỹ để tăng cường năng lực quốc phòng.

Hiện tại, Bộ Quốc phòng Mỹ chưa đưa ra bình luận chính thức về thỏa thuận này. Tuy nhiên, nếu được thực hiện, đây sẽ là một bước ngoặt quan trọng trong quan hệ hợp tác quốc phòng giữa Mỹ và Ukraine, cũng như trong hệ sinh thái mua sắm quốc phòng toàn cầu.