Ngành xây dựng đang đứng trước một thách thức lớn trong việc giảm thiểu tác động môi trường và chủ động hấp thụ, lưu trữ CO2 từ khí quyển. Với việc tiêu thụ khoảng 32% năng lượng toàn cầu và đóng góp 34% tổng lượng phát thải toàn cầu, ngành này cần đẩy mạnh các biện pháp giảm phát thải để giảm thiểu tác động môi trường.

Vật liệu xây dựng phát thải âm (carbon-negative materials) đang trở thành một giải pháp hứa hẹn giúp giảm thiểu tác động môi trường. Loại vật liệu này có khả năng hấp thụ và lưu trữ nhiều CO2 hơn lượng phát thải trong suốt vòng đời của chúng. Xu hướng này không chỉ là đổi mới công nghệ đơn thuần mà còn phản ánh áp lực từ thị trường tài chính xanh.

Các báo cáo ESG (Environmental, Social and Governance) ngày càng chú trọng đến phát thải embodied carbon trong vật liệu xây dựng. Cơ chế Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) của EU đang tạo ra động lực cho việc giảm phát thải trong sản xuất xi măng và thép. Điều này đòi hỏi ngành xây dựng phải có những giải pháp sáng tạo để giảm thiểu tác động môi trường.

Một số công nghệ vật liệu phát thải âm hiện nay bao gồm công nghệ CCU Concrete (Carbon Capture and Utilization), vật liệu composite mycelium, cát olivine. Công nghệ CCU Concrete tích hợp CO2 được thu giữ vào vật liệu tái chế trong quá trình sản xuất, giúp giảm sự phụ thuộc vào vật liệu nguyên sinh và tạo ra dấu chân carbon âm cho các dự án xây dựng bền vững.

Ngoài ra, các vật liệu xây dựng phát thải âm còn bao gồm các loại vật liệu khác như bê tông carbon thấp, thép tái chế, gỗ tái tạo,… Những vật liệu này không chỉ giúp giảm thiểu tác động môi trường mà còn mang lại nhiều lợi ích kinh tế và xã hội.

Tuy nhiên, vật liệu xây dựng phát thải âm vẫn đối mặt với nhiều thách thức đáng kể trong quá trình thương mại hóa. Chi phí cao và thiếu tiêu chuẩn và định nghĩa thống nhất toàn cầu là những rào cản chính. Để thúc đẩy sự phát triển của ngành này, các chính phủ cần thiết kế và thực hiện các chính sách khuyến khích phù hợp.

Cơ hội thương mại hóa đang mở ra thông qua các kênh tài chính xanh. UNEP FI ghi nhận sự gia tăng đáng kể trong các cải cách chính sách và quy định trên toàn thế giới, nhiều quốc gia thiết lập các khung tài chính net-zero. Thị trường CBAM mở rộng cũng tạo động lực đầu tư vào vật liệu carbon-negative.

Việt Nam đã cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 tại COP26, thiết lập các chương trình quốc gia bao gồm Chiến lược Tăng trưởng Xanh và một số kế hoạch thực hiện liên quan. Việc cập nhật NDC 3.0 vào năm 2025 sẽ giúp Việt Nam tích hợp các mục tiêu giảm phát thải carbon trong ngành xây dựng vào chiến lược khí hậu quốc gia.

Các doanh nghiệp và tổ chức tại Việt Nam cần tích cực tham gia vào quá trình chuyển đổi sang vật liệu xây dựng phát thải âm. Việc này không chỉ giúp giảm thiểu tác động môi trường mà còn mang lại nhiều lợi ích kinh tế và xã hội. Sự phát triển của ngành vật liệu xây dựng phát thải âm sẽ đóng góp quan trọng vào mục tiêu phát thải ròng bằng 0 của Việt Nam vào năm 2050.

Nhìn chung, việc phát triển và sử dụng vật liệu xây dựng phát thải âm là một bước tiến quan trọng trong việc giảm thiểu tác động môi trường của ngành xây dựng. Với sự hỗ trợ của chính phủ và sự tham gia của các doanh nghiệp, ngành này sẽ tiếp tục phát triển và đóng góp vào mục tiêu bảo vệ môi trường toàn cầu.

Ngành logistics tại Việt Nam đang đứng trước một thách thức lớn khi cần chuyển đổi sang hướng phát triển bền vững và xanh hóa. Với vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng và xuất nhập khẩu, ngành này đang nhận được sự quan tâm đặc biệt từ các doanh nghiệp và tổ chức trong việc giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Tuy nhiên, thực trạng hiện nay cho thấy đa số doanh nghiệp trong ngành vẫn chưa có kế hoạch cụ thể để giảm thiểu phát thải khí nhà kính.

Một khảo sát gần đây đã chỉ ra rằng có đến 95% doanh nghiệp logistics tại Việt Nam chưa xây dựng được chiến lược giảm phát thải khí nhà kính bài bản. Điều này không chỉ phản ánh sự thiếu hụt về nhận thức mà còn cho thấy sự cần thiết của các chính sách hỗ trợ để thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh trong ngành. Việc thiếu một lộ trình cụ thể để giảm phát thải không chỉ ảnh hưởng đến mục tiêu bảo vệ môi trường mà còn có thể làm giảm năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp logistics Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Quá trình xanh hóa logistics không chỉ mang lại lợi ích môi trường mà còn giúp các doanh nghiệp tăng cường năng lực cạnh tranh. Các doanh nghiệp có chiến lược giảm phát thải hiệu quả không chỉ có thể cắt giảm chi phí vận hành mà còn có thể đáp ứng nhu cầu của khách hàng quốc tế, những người ngày càng quan tâm đến các sản phẩm và dịch vụ thân thiện với môi trường. Hơn nữa, việc áp dụng các công nghệ và phương pháp vận hành xanh cũng có thể giúp các doanh nghiệp logistics Việt Nam tiếp cận các nguồn vốn quốc tế và tham gia vào các chuỗi cung ứng toàn cầu một cách bền vững hơn.

Để hỗ trợ quá trình chuyển đổi xanh, vai trò của chính sách tài chính là rất quan trọng. Các chính sách tài chính hỗ trợ có thể bao gồm các khoản vay ưu đãi, hỗ trợ thuế, và các chương trình trợ cấp cho các doanh nghiệp áp dụng công nghệ xanh và thực hiện các dự án giảm phát thải. Ngoài ra, việc xây dựng một khung khổ pháp lý rõ ràng và ổn định cũng là cần thiết để khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào phát triển bền vững.

Trước những thách thức và cơ hội này, ngành logistics Việt Nam cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các doanh nghiệp, chính phủ và các tổ chức quốc tế để có thể chuyển đổi sang hướng phát thải thấp một cách hiệu quả. Việc Chính phủ Việt Nam đặt mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính và đạt được mức phát thải ròng bằng không vào năm 2050 là một động lực quan trọng cho quá trình chuyển đổi này. Với sự hỗ trợ từ chính sách tài chính hợp lý và sự cam kết của các doanh nghiệp, ngành logistics Việt Nam hoàn toàn có thể đạt được mục tiêu phát triển bền vững và xanh hóa trong tương lai.

Nhiều nhà đầu tư quốc tế đang chuyển hướng tìm kiếm cơ hội đầu tư khí hậu tại châu Âu và châu Á-Thái Bình Dương, thay vì tiếp tục rót vốn vào Mỹ. Sự thay đổi này xuất phát từ chính sách mới của Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump. Kết quả này được đưa ra từ khảo sát thường niên ‘Global Climate Investing Survey 2025’ của Robeco, với sự tham gia của 300 tổ chức đầu tư trên thế giới, quản lý tổng tài sản hơn 31 nghìn tỷ USD.

Khảo sát cho thấy sự sụt giảm rõ rệt trong việc coi biến đổi khí hậu là yếu tố trọng tâm trong chính sách đầu tư, từ 62% năm ngoái xuống còn 46% năm nay. Sự giảm này rõ rệt nhất tại Bắc Mỹ, nơi chỉ 23% tổ chức đầu tư coi khí hậu là ưu tiên, thấp hơn nhiều so với 62% ở châu Âu và 59% ở châu Á – Thái Bình Dương. Nguyên nhân chủ yếu là do thay đổi chính sách khí hậu tại Mỹ, với gần 60% nhà đầu tư cho biết họ sẽ chờ đợi chính sách mới từ Washington trước khi quyết định đầu tư.

Tuy nhiên, đa số nhà đầu tư tin rằng tác động tiêu cực từ chính sách mới của Mỹ chỉ là tạm thời. Có tới 56% kỳ vọng đà chuyển đổi khí hậu toàn cầu sẽ phục hồi sau khi chính quyền hiện tại kết thúc nhiệm kỳ, và 53% nhận định ảnh hưởng này sẽ không kéo dài. Điều này cho thấy các nhà đầu tư vẫn lạc quan về tương lai của đầu tư khí hậu.

Xu hướng dịch chuyển vốn đầu tư ngày càng rõ rệt, với 58% nhà đầu tư châu Âu, 62% nhà đầu tư châu Á – Thái Bình Dương và 38% nhà đầu tư Bắc Mỹ cho biết sẽ ưu tiên tìm kiếm cơ hội đầu tư khí hậu ngoài thị trường Mỹ. Mặc dù vậy, 39% nhà đầu tư vẫn dự kiến tăng phân bổ vốn vào các giải pháp khí hậu. Điều này chứng tỏ rằng, dù có sự dịch chuyển, nhiều nhà đầu tư vẫn tiếp tục quan tâm đến đầu tư khí hậu.

Khảo sát cũng chỉ ra các rào cản lớn đối với đầu tư vào thích ứng khí hậu như thiếu sản phẩm đầu tư phù hợp, khó tìm doanh nghiệp đủ tin cậy và lo ngại về lợi suất rủi ro cạnh tranh. Những thách thức này cần được giải quyết để thúc đẩy đầu tư khí hậu trong tương lai.

Chiến lược gia Lucian Peppelenbos của Robeco nhận định: ‘Dù nhiều nhà đầu tư vẫn cam kết mục tiêu khí hậu, mức độ ưu tiên toàn cầu đang giảm. Điều này cho thấy tầm quan trọng của sự kiên định và linh hoạt, đặc biệt khi bối cảnh chính sách và thị trường thay đổi nhanh chóng’. Khảo sát toàn cầu về đầu tư khí hậu 2025 của Robeco đã cung cấp cái nhìn sâu sắc về xu hướng và thách thức trong đầu tư khí hậu, giúp các nhà đầu tư và các bên liên quan hiểu rõ hơn về cơ hội và thách thức trong lĩnh vực này.

Từ ngày 1.1.2026, toàn bộ lượng xăng trên thị trường sẽ được pha 10% ethanol, chính thức chuyển đổi sang sử dụng xăng E10 trên toàn quốc. Trước đó, TPHCM sẽ là một trong những địa phương đầu tiên thực hiện thí điểm kinh doanh xăng E10 từ ngày 1.8.2025.

Thông tin này đã gây ra nhiều thắc mắc wśród những người đi xe máy về việc liệu xe máy cũ của họ có thể sử dụng xăng E10 hay không? Về khả năng tương thích của phương tiện, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đình Thọ – Phó Viện trưởng Viện Chiến lược Chính sách Tài nguyên và Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, các xe có động cơ sản xuất trước năm 1993 có thể không phù hợp với xăng sinh học.

Tuy nhiên, những xe sản xuất sau thời điểm này về cơ bản có thể sử dụng được E5, E10. “Xăng E5, E10 có chỉ số octan cao hơn A92, A95, giúp tăng hiệu suất đốt cháy, giảm tiêu hao nhiên liệu, đồng thời giảm đáng kể các khí độc hại như CO, CO₂, HC, SO₂; tăng lượng oxy, nâng công suất động cơ”, ông Thọ phân tích.

Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng xăng E10 vẫn chứa 90% xăng khoáng. Vì vậy, nó chỉ góp phần giảm phát thải, nâng hiệu suất sử dụng năng lượng, chứ chưa thể thay thế được các phương tiện sử dụng năng lượng điện trong bối cảnh chuyển dịch xanh hiện nay.

Hầu hết các xe đời mới khoảng 10 năm trở lại đây đều có hướng dẫn sử dụng được xăng E10 mà không ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng và hiệu suất của xe. Tuy vậy, tùy từng xe mà có những quy định khác nhau, vì vậy chủ xe vẫn cần nghiên cứu kỹ nội dung này trong sách hướng dẫn sử dụng.

Trong đó, nếu sách hướng dẫn sử dụng không có thông tin về xăng sinh học hoặc có nhưng lại dành cho thị trường khác, người dùng nên chủ động liên lạc với cố vấn dịch vụ của đại lý chính hãng để nhận được tư vấn, cũng như những cam kết về mặt bảo hành, bảo dưỡng khi sử dụng xăng sinh học.

Hiện tại, cả nước có 6 nhà máy sản xuất ethanol nhiên liệu, nhưng chỉ 2 nhà máy tại Đồng Nai và Quảng Nam đang vận hành ổn định. Nếu cả 6 nhà máy đồng loạt tái khởi động và khai thác đúng công suất, tổng năng lực sản xuất nội địa có thể đạt hơn 500.000 m³/năm – phần nào giảm phụ thuộc vào nhập khẩu.

Công ty CP Nhiên liệu Sinh học Dầu khí Miền Trung – đơn vị thành viên của Công ty Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) đang triển khai kế hoạch tái vận hành Nhà máy Ethanol Dung Quất. Theo ông Phạm Văn Vượng – Giám đốc nhà máy, lộ trình được chia làm 4 giai đoạn: chuẩn bị kỹ thuật (7-8.2025), khởi động (9.2025), vận hành thử (10.2025) và sản xuất thương mại (11.2025).

Song song, hệ thống thu hồi khí CO₂ tại nhà máy cũng được nâng công suất lên 40-50 tấn/ngày nhằm tận dụng hiệu quả khí phát sinh trong quá trình sản xuất ethanol và giảm phát thải nhà kính. Trên thực tế, từ năm 2015, BSR đã pha chế thành công xăng E5 RON92, tạo nền tảng kỹ thuật và kinh nghiệm cho quá trình chuyển đổi lên E10.

Tại Việt Nam hiện có 214 kho xăng dầu. Các doanh nghiệp đầu mối lớn như Petrolimex, PVOIL, Sài Gòn Petro cùng hai nhà máy lọc dầu Bình Sơn và Nghi Sơn đều đã sẵn sàng cho việc phối trộn và phân phối xăng E10 qua hai phương thức: phối trộn tại bể chứa và phối trộn trong đường ống.

Tại TPHCM, Petrolimex sẽ thực hiện phối trộn E10 tại kho xăng Nhà Bè – nơi đã trang bị bồn lưu trữ ethanol chuyên dụng. Song song với triển khai E10, Petrolimex đang nghiên cứu giải pháp năng lượng mới như hydrogen và nhiên liệu tái tạo thế hệ tiếp theo.

Ông Trần Ngọc Năm – thành viên Hội đồng quản trị, Phó tổng giám đốc Petrolimex – cho biết, việc kinh doanh xăng E10 đòi hỏi sự chuẩn bị nghiêm túc về hạ tầng, công nghệ, bồn chứa chuyên dụng cho cồn nhiên liệu, cùng với sự phối hợp chặt chẽ từ các nhà máy lọc dầu.

Vì vậy, Petrolimex đề xuất Bộ Công thương sớm có chỉ đạo cụ thể về tiến độ triển khai, để các thương nhân đầu mối chủ động đầu tư và chuyển đổi hệ thống kỹ thuật. Đồng thời, kiến nghị điều chỉnh một số tiêu chuẩn kỹ thuật trong TCVN hiện hành cho phù hợp với nguồn xăng khoáng trên thị trường quốc tế và tương thích với tiêu chuẩn kỹ thuật trong khu vực.