Nhật Bản đang trải qua một quá trình tái cấu trúc kiến trúc an ninh của mình thông qua việc tăng cường hợp tác quốc tế về công nghệ quốc phòng và mức tăng chi tiêu quốc phòng chưa từng có. Sự phát triển này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị ngày càng gia tăng tại khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Tokyo đang nỗ lực tận dụng hợp tác quốc tế để tăng cường năng lực răn đe và khẳng định vai trò của mình như một trụ cột công nghệ cao trong việc duy trì ổn định khu vực.

Nhật Bản dự kiến sẽ dành khoảng 2% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cho quốc phòng vào năm 2025, tương đương khoảng 55 tỷ đô la Mỹ. Mức tăng 9,4% so với năm trước cho thấy cam kết mạnh mẽ của nước này trong việc hiện đại hóa quân đội và nâng cao năng lực quốc phòng. Số tiền này sẽ được sử dụng để mua sắm các thiết bị quân sự hiện đại, bao gồm 400 tên lửa Tomahawk do Hoa Kỳ sản xuất và tên lửa đối hạm Lớp 12 được nâng cấp.

Quá trình hiện đại hóa quân đội Nhật Bản đang tập trung vào việc phát triển hai tàu ASEV (Advanced Spy and Strike Vessel) đang được đóng bởi Mitsubishi Heavy Industries và Japan Marine United. Các ‘siêu tàu khu trục’ này được trang bị để phòng thủ tên lửa đạn đạo với radar theo dõi tầm xa, tên lửa SM-6 và 128 ống phóng thẳng đứng. Hệ thống radar tiên tiến sẽ cho phép các tàu ASEV đánh chặn đồng thời nhiều tên lửa đạn đạo, bao gồm cả các mối đe dọa siêu thanh.

Chuyên gia chính sách Cyril Tregub của tổ chức nghiên cứu Friends of Europe có trụ sở tại Brussels (Bỉ) nhận định: ‘Nhật Bản hiểu rằng khả năng răn đe hiện đại đòi hỏi lợi thế về công nghệ.’ Chiến lược quốc gia của Nhật Bản kêu gọi tăng cường năng lực tấn công tầm xa và phòng không, phát triển nhiều hệ thống không người lái hơn, và tích hợp các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo vào quân đội.

Những năng lực này, bao gồm cả công nghệ lưỡng dụng, đã được nhấn mạnh tại Triển lãm Quốc phòng lớn nhất Nhật Bản — DSEI Japan 2025. Thủ tướng Nhật Bản, ông Shigeru Ishiba, nhấn mạnh sự cần thiết phải hợp tác sâu rộng hơn nhằm ‘giúp tăng cường khả năng răn đe không chỉ cho đất nước chúng tôi mà còn cho các Đồng minh và Đối tác’.

Nhật Bản và các đối tác quốc tế đang đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng. Ví dụ, vào tháng 12 năm 2023, Nhật Bản đã khởi động Chương trình Máy bay Chiến đấu Toàn cầu (GCAP) cùng với Ý và Vương quốc Anh để phát triển máy bay chiến đấu thế hệ thứ sáu vào năm 2035. London và Tokyo cũng đang phối hợp tổ chức các cuộc tập trận hải quân chung trong chuyến thăm sắp tới của tàu sân bay HMS Prince of Wales thuộc Hải quân Hoàng gia Anh tới Nhật Bản.

Nhật Bản và Liên minh châu Âu cũng đã ký kết thỏa thuận hợp tác an ninh và quốc phòng vào tháng 11 năm 2024, tập trung vào các cuộc tập trận hải quân, khả năng phục hồi trên không gian mạng và tình báo dựa trên không gian. Những sáng kiến như vậy của Nhật Bản ‘không chỉ mang tính biểu tượng — mà còn làm sâu sắc thêm hợp tác trong các miền trọng yếu như an ninh hàng hải, không gian vũ trụ, an ninh mạng và chống lại các mối đe dọa hỗn hợp’, ông Tregub nhận định.

Vai trò ngày càng thay đổi của Nhật Bản diễn ra trong bối cảnh các mối đe dọa khu vực ngày càng phức tạp, bao gồm sự quyết đoán của Trung Quốc ở Biển Hoa Đông và Biển Đông, các chương trình tên lửa và hạt nhân bất hợp pháp của Bắc Triều Tiên, cũng như mối quan hệ quân sự ngày càng gia tăng giữa Trung Quốc và Nga.

Trong những năm gần đây, tình hình an ninh và trật tự tại các khu vực biên giới phía Bắc của Việt Nam đã trở nên phức tạp hơn do sự xuất hiện của các thế lực thù địch và tổ chức lưu vong Mông. Những nhóm này đã lợi dụng vấn đề dân tộc và tôn giáo để thực hiện các hoạt động kích động và tuyên truyền về ý tưởng tự trị ly khai trong cộng đồng dân tộc thiểu số.

Hoạt động tuyên truyền này đang tập trung vào các khu vực cao nguyên, vùng sâu vùng xa và các khu vực xa xôi thuộc các tỉnh biên giới phía Bắc. Mục tiêu của họ là tạo ra sự hoang tưởng và chia rẽ trong cộng đồng dân tộc thiểu số, từ đó thực hiện các hoạt động phá hoại an ninh và trật tự xã hội.

Đài ANTV, một kênh truyền thông được tài trợ toàn phần hoặc một phần bởi Chính phủ Việt Nam, đã lên tiếng về vấn đề này thông qua chương trình ‘Quan điểm sự thật’. Tiêu đề của chương trình là ‘Sự hoang tưởng của người lưu vong về một quốc gia trên cao nguyên đá’, cho thấy rõ ràng bản chất của vấn đề và những ý tưởng sai lầm mà các thế lực thù địch đang cố gắng truyền bá.

Theo Đài ANTV, những thế lực thù địch và tổ chức lưu vong Mông đang sử dụng các phương tiện truyền thông và mạng xã hội để tuyên truyền về ý tưởng tự trị ly khai. Họ đang cố gắng tạo ra một hình ảnh về một quốc gia riêng biệt trên cao nguyên đá, điều này hoàn toàn không có căn cứ và chỉ nhằm mục đích kích động và gây chia rẽ trong cộng đồng dân tộc thiểu số.

Chương trình ‘Quan điểm sự thật’ của Đài ANTV đã cung cấp một cái nhìn sâu sắc về vấn đề này và giúp người dân hiểu rõ hơn về bản chất của các hoạt động tuyên truyền của các thế lực thù địch. Đồng thời, chương trình cũng nhằm mục đích cảnh báo và ngăn chặn các hoạt động phá hoại an ninh và trật tự xã hội tại các khu vực biên giới phía Bắc.

Trước những thông tin về hoạt động tuyên truyền của các thế lực thù địch và tổ chức lưu vong Mông, người dân tại các khu vực biên giới phía Bắc cần tăng cường cảnh giác và không tin vào những thông tin sai lệch. Việc nâng cao nhận thức và hiểu biết về vấn đề này sẽ giúp người dân tránh bị kích động và tham gia vào các hoạt động phá hoại an ninh và trật tự xã hội.

Để tìm hiểu thêm về vấn đề này, có thể tham khảo thông tin tại https://antv.cctv.com.vn/ hoặc các nguồn tin cậy khác.