Nghị quyết số 57/NQ-TW đã tạo ra những cơ hội to lớn cho các tổ chức nghiên cứu khoa học tại Việt Nam. Theo quan điểm của Giáo sư, Tiến sĩ Khoa học Nguyễn Đình Đức, nguyên Chủ tịch Hội đồng Trường đại học Công nghệ, Đại học quốc gia, nghị quyết này mở ra bốn cơ hội chính cho lĩnh vực nghiên cứu khoa học. Thứ nhất, nó thúc đẩy quá trình tái cấu trúc và nâng cao hiệu quả hoạt động nghiên cứu theo hướng gắn kết chặt chẽ với thực tiễn và nhu cầu phát triển của đất nước. Thứ hai, tạo ra cơ hội hợp tác công-tư và liên kết quốc tế trong chuyển giao công nghệ theo mô hình ‘liên kết ba nhà’: Nhà nước-Nhà khoa học-Doanh nghiệp. Thứ ba, góp phần thúc đẩy chuyển đổi số trong hoạt động nghiên cứu, quản lý và kết nối tri thức. Thứ tư, tạo cú hích nâng cao chất lượng đội ngũ nghiên cứu, xây dựng môi trường học thuật sáng tạo.

Ngay sau khi Nghị quyết được ban hành, các tổ chức nghiên cứu đã triển khai những hành động cụ thể để đưa nghị quyết vào cuộc sống. Trường đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội đã thực hiện những điều chỉnh quan trọng nhằm phù hợp với xu thế phát triển và đáp ứng yêu cầu thực tiễn, tập trung vào các hướng nghiên cứu có tính ứng dụng cao. Các cơ sở nghiên cứu thuộc các đơn vị nhà nước và khu vực tư nhân đã quan tâm phát triển những sản phẩm, giải pháp có tính thực tiễn và khả năng ứng dụng cao.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức cần phải vượt qua. Nhiều lĩnh vực tiềm năng vẫn chưa được đầu tư nghiên cứu để phát huy lợi thế và tận dụng các cơ hội từ Nghị quyết số 57-NQ/TW. Theo quan điểm của Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đồng Văn Quyền, Phó Viện trưởng Viện Sinh học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Việt Nam có lợi thế lớn về đa dạng sinh học và nguồn vi sinh vật bản địa, nhưng ứng dụng công nghệ vi sinh vào cuộc sống vẫn còn hạn chế.

Để hiện thực hóa các chủ trương, cần tăng cường liên kết ‘Nhà nước-Nhà Khoa học-Doanh nghiệp-Cộng đồng’ trong hoạt động khoa học, công nghệ. Các viện nghiên cứu, trường đại học, trung tâm đổi mới sáng tạo cần trở thành mắt xích quan trọng trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia. Giáo sư, Tiến sĩ Khoa học Nguyễn Đình Đức cho rằng các cơ sở đào tạo, tổ chức nghiên cứu cần xác định rõ vai trò cốt lõi để thật sự trở thành trung tâm sáng tạo, nơi sản sinh tri thức và chuyển hóa tri thức thành công nghệ, thành sản phẩm.

Ông Nguyễn Trung Chính, Chủ tịch Hội đồng Quản trị, Chủ tịch Điều hành Tập đoàn CMC, đề xuất thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo của Hà Nội, đặt tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc, theo mô hình đầu tư công-quản trị tư. Trung tâm này sẽ là đầu mối chiến lược kết nối các nguồn lực R&D, đào tạo nhân lực, chuyển giao công nghệ, hình thành các vườn ươm, tổ chức hoạt động khởi nghiệp, vận hành sàn giao dịch công nghệ và tạo ra không gian mở, thúc đẩy các sản phẩm ‘Make in Vietnam’ từ ý tưởng đến thương mại hóa.

Một số nhà khoa học chỉ ra nguyên nhân khiến đóng góp của khoa học công nghệ đối với phát triển kinh tế xã hội còn hạn chế là các đề tài nghiên cứu được xây dựng với thời gian thực hiện ngắn, không đủ giải quyết các bài toán khoa học-công nghệ mang tính nền tảng hoặc chiến lược; thiếu cơ chế tài trợ trung và dài hạn, khiến các nhóm nghiên cứu khó theo đuổi các hướng đi bền vững, có khả năng tạo ra đột phá công nghệ thật sự; còn thiếu các chương trình chuyển giao hiệu quả.

Người trẻ là lực lượng tiềm năng quan trọng cho việc phát triển bền vững. Tuy nhiên, để có thể khơi dậy tiềm năng này, cần có sự hỗ trợ và niềm tin từ chính quyền, doanh nghiệp cũng như cộng đồng. Một trong những tấm gương tiêu biểu cho việc kết nối giáo dục, nghiên cứu và phát triển cộng đồng tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long là Huỳnh Ngọc Thái Anh, Bí thư Đoàn Trường Công nghệ Thông tin và Truyền thông – Đại học Cần Thơ.

Với vai trò là một giảng viên trẻ ngành khoa học máy tính, Thái Anh đã và đang thực hiện nhiều dự án ứng dụng với mục tiêu phát triển bền vững tại khu vực này. Không chỉ vậy, Thái Anh còn là thành viên của Câu lạc bộ Doanh nhân trẻ TP. Cần Thơ và mới đây đã tham gia chương trình ‘Tầm nhìn toàn cầu của thanh niên Việt Nam 2025’ (VYGO2025) tại Ninh Bình. Chương trình do Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) tổ chức đã thu hút sự tham gia của nhiều bạn trẻ tài năng từ Việt Nam và quốc tế.

Khi chia sẻ về việc tham gia chương trình VYGO2025, Thái Anh bày tỏ mong muốn được kết nối với những bạn trẻ tài năng khắp nơi và lan tỏa mô hình tích hợp giảng dạy và hoạt động phát triển bền vững. Thái Anh tin rằng mỗi người Việt trẻ khi ra thế giới đều mang trong mình sứ mệnh: vừa giới thiệu văn hóa Việt, vừa học hỏi và kết nối nguồn lực quốc tế để quay về đóng góp cho quê hương.

Về dự án phát triển bền vững mà Thái Anh tâm đắc nhất, đó là ‘Máy thu gom rác trên mặt nước’. Dự án này xuất phát từ thực tế nhiều con sông ở Đồng bằng sông Cửu Long bị ô nhiễm nặng bởi rác thải. Thái Anh cùng nhóm đã nghiên cứu và phát triển mô hình thiết bị có thể tự động di chuyển và thu gom rác. Hiện tại, mô hình đã tích hợp được trí tuệ nhân tạo để nhận dạng rác thải và điều hướng thu gom tự động.

Đối với các bạn trẻ muốn triển khai các dự án nghiên cứu và ứng dụng vào thực tiễn, Thái Anh cho rằng khó khăn lớn nhất là nguồn lực tài chính và nhân sự. Ngoài ra, việc tiếp cận và kết nối với các bên liên quan cũng không dễ dàng. Chính sách hỗ trợ dành riêng cho người trẻ còn hạn chế cũng là một thách thức.

Để giới trẻ, đặc biệt là thanh niên vùng Đồng bằng sông Cửu Long tích cực tham gia vào các hoạt động phát triển bền vững, Thái Anh đề xuất ba điều: truyền cảm hứng, cơ chế hỗ trợ và niềm tin. Nếu được tin tưởng, người trẻ sẽ mạnh dạn đề xuất và triển khai các dự án mang lại giá trị thật sự cho cộng đồng.

Đối với sinh viên, Thái Anh nhắn nhủ rằng họ là lực lượng có tiềm năng mạnh mẽ nhất để thúc đẩy phát triển bền vững tại Việt Nam. Hãy học tập không chỉ để làm nghề, mà để tạo tác động. Dù bạn học công nghệ, nông nghiệp, xã hội hay môi trường, đều có thể góp phần giải quyết bài toán của cộng đồng.

Thùy Dung, một sinh viên năm cuối, đã thể hiện rằng con đường học tập không chỉ giới hạn trong việc hoàn thành chương trình trên lớp. Với mong muốn trở thành một giáo viên xuất sắc trong tương lai, Dung đã sớm suy ngẫm về những vấn đề thực tiễn trong giảng dạy. Điều này đã khơi dậy trong cô ý tưởng thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học ‘Phát triển năng lực giao tiếp toán học thông qua việc dạy học giải toán có lời văn cho học sinh lớp 5’. Công trình này không chỉ thể hiện sự đam mê mà còn khẳng định sự đầu tư nghiêm túc của Dung cho chuyên môn khi nó giành giải Ba cấp Khoa.

Bên cạnh việc học tập và nghiên cứu, Dung vẫn đảm nhiệm nhiều vai trò trong công tác Hội. Bí quyết của cô nằm ở kỷ luật cá nhân và việc xây dựng một thời gian biểu khoa học. Dung chia sẻ rằng cô luôn xác định rõ ưu tiên cho từng thời điểm để có thể cân bằng giữa việc học tập và các hoạt động yêu thích. Sự cân bằng này cho phép cô vừa đảm bảo học tập tốt, vừa có thể tận tâm với các hoạt động mà mình đam mê.

Nghệ thuật, cụ thể là nhảy múa, đóng một vai trò quan trọng trong cuộc sống của Dung. Với cô, nhảy múa không chỉ là sở thích mà còn là một cách để tái tạo năng lượng và truyền đi năng lượng tích cực. Sự kết hợp giữa tư duy logic của một người học Sư phạm và sự sáng tạo của một người nghệ sĩ đã tạo nên một nữ sinh đa sắc màu, luôn tràn đầy sức sống và đam mê.

Trước khi trở thành một cán bộ Hội tự tin và dạn dĩ, Thùy Dung từng là một người khá nhút nhát. Chính môi trường Đoàn – Hội đã trở thành ‘lò luyện’ giúp cô mạnh dạn hơn, dám nghĩ, dám làm và dám nhận trách nhiệm. Theo Dung, điều quý giá nhất mà cô nhận được không phải là các kỹ năng, mà là tình người và sự gắn kết với các thành viên trong tập thể.

Hành trình trưởng thành của Dung được dẫn lối bởi một phương châm sống sâu sắc: ‘Sống chậm lại, suy nghĩ khác đi và yêu thương nhiều hơn’. Cô giải thích rằng ‘sống chậm lại’ giúp cô biết trân trọng những người mình gặp gỡ và lắng nghe chính mình. ‘Suy nghĩ khác đi’ khuyến khích Dung không ngại đổi mới và thử thách bản thân. Việc ‘yêu thương nhiều hơn’ là điều cô học được mỗi ngày từ tập thể, giúp tăng cường gắn kết và sự đồng cảm.

Những nỗ lực không ngừng nghỉ của Dung đã mang về cho cô những ‘trái ngọt’ xứng đáng, như Bằng khen của T.Ư Hội Sinh viên Việt Nam và Danh hiệu ‘Sinh viên 5 tốt’ cấp Tỉnh trong nhiều năm liền. Nhìn về tương lai, cô ấp ủ ước mơ trở thành một giáo viên xuất sắc và mơ ước mở một trung tâm nghệ thuật nhỏ để tiếp tục chia sẻ và lan tỏa đam mê vũ đạo của mình. Thông qua hành trình của mình, Thùy Dung truyền tải thông điệp về sự cân bằng giữa học tập, nghiên cứu và đam mê cá nhân, cũng như tầm quan trọng của việc sống có trách nhiệm và yêu thương.

Khi mắt bị tổn thương hoặc xuất hiện các bệnh lý, các tế bào trung tính – một thành phần quan trọng của hệ miễn dịch trong máu – thường là những người lính vanguard, phản ứng đầu tiên để bảo vệ mắt. Tuy nhiên, một nghiên cứu gần đây thực hiện bởi Viện Mắt Flaum và Viện Neuroscience Del Monte thuộc Đại học Rochester đã chỉ ra rằng võng mạc có một phản ứng khác biệt so với các mô khác trong cơ thể. Khi các tế bào cảm quang trong võng mạc bị tổn thương, não bộ sẽ huy động các tế bào miễn dịch đặc biệt gọi là microglia thay vì các tế bào trung tính.

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng công nghệ chụp ảnh quang học thích nghi, một loại camera được phát triển bởi Đại học Rochester, cho phép quan sát các tế bào thần kinh và miễn dịch đơn lẻ bên trong mắt sống. Qua việc nghiên cứu võng mạc của chuột bị tổn thương tế bào cảm quang, họ đã phát hiện ra rằng dù cả tế bào trung tính và microglia đều hiện diện trong võng mạc, chỉ có các tế bào microglia phản ứng với chấn thương ở tế bào cảm quang. Đáng chú ý là các tế bào này không gọi các tế bào trung tính đến hỗ trợ quá trình sửa chữa tổn thương.

Phát hiện này mang lại ý nghĩa quan trọng đối với hàng triệu người Mỹ đang phải đối mặt với mất thị lực do tổn thương tế bào cảm quang. Sự tương tác giữa hai quần thể tế bào miễn dịch này là kiến thức thiết yếu trong việc xây dựng các liệu pháp mới, đòi hỏi một sự hiểu biết tinh tế về các tương tác của tế bào miễn dịch. Từ những phát hiện này, các nhà nghiên cứu tin rằng có một loại “che chắn” xảy ra trong chấn thương võng mạc, giúp bảo vệ võng mạc khỏi sự xâm nhập của các tế bào miễn dịch có khả năng gây hại hơn là có lợi.

Thông qua nghiên cứu này, các nhà khoa học hy vọng có thể tìm ra các phương pháp điều trị mới và hiệu quả hơn cho những người bị mất thị lực do các tổn thương ở võng mạc. Sự hiểu biết về các cơ chế miễn dịch trong mắt sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển các chiến lược can thiệp và điều trị trong tương lai.

Các nhà nghiên cứu đang tiếp tục khám phá sâu hơn về mối quan hệ phức tạp giữa các tế bào miễn dịch trong võng mạc và cách chúng phản ứng với các loại chấn thương khác nhau. Qua đó, họ hy vọng sẽ mở ra những hướng đi mới trong việc bảo vệ và khôi phục thị lực cho những người bị ảnh hưởng.

BSCKII Lâm Thùy Mai – Tấm gương sáng về sự tận tâm và cống hiến cho nghề y

Nghề y không chỉ là một công việc, mà còn là một sứ mệnh cao cả, đòi hỏi sự hy sinh và tận tâm của những người đang theo đuổi. BSCKII Lâm Thùy Mai, Giám đốc Trung tâm Y dược cổ truyền và Phục hồi chức năng, kiêm Trưởng khoa Phục hồi chức năng – Vật lý trị liệu, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ, là một tấm gương sáng về sự tận tâm và cống hiến cho nghề y.

Từ nhỏ, hình ảnh về sự hy sinh âm thầm của bố, một người lính cụ Hồ mang trong mình những thương tật sau chiến tranh, đã in đậm trong tâm trí BSCKII Lâm Thùy Mai. Ước mơ trở thành bác sĩ đến với chị không phải từ sách vở hay những câu chuyện kể, mà được nhen nhóm từng ngày, từ những cơn đau đớn, quặn thắt của bố và những tiếng thở dài của mẹ. Điều đó đã thôi thúc chị bước vào con đường y khoa với một quyết tâm mãnh liệt: Học để chữa bệnh cho cha! Học để cứu người!

Kiên định trên hành trình tri thức, BSCKII Lâm Thùy Mai đã thể hiện tinh thần học tập nghiêm túc và nỗ lực vượt bậc. Chị tốt nghiệp Bác sĩ đa khoa loại giỏi tại Đại học Y Dược Thái Nguyên, sau đó tiếp tục hoàn thành chương trình Thạc sĩ và Chuyên khoa II chuyên ngành Phục hồi chức năng tại Đại học Y Hà Nội.

Với gần 20 năm gắn bó với lĩnh vực Phục hồi chức năng và Y dược cổ truyền, chị không ngừng học hỏi, cập nhật kiến thức mới, ứng dụng kỹ thuật hiện đại, kết hợp hài hòa giữa Đông y và Tây y nhằm mang đến hiệu quả điều trị toàn diện cho người bệnh.

Bên cạnh công tác quản lý và trực tiếp tham gia khám chữa bệnh, BSCKII Lâm Thùy Mai còn luôn dành thời gian cho đam mê nghiên cứu khoa học. Chị đã làm chủ nhiệm và tham gia nhiều đề tài nghiên cứu cấp cơ sở, tập trung vào các lĩnh vực then chốt như đánh giá hiệu quả vận động trị liệu kết hợp vật lý trị liệu trong điều trị viêm quanh khớp vai thể đông cứng, đánh giá PHCN chi trên ở bệnh nhân liệt nửa người do nhồi máu não…

Dưới sự dẫn dắt của BS.CKII Lâm Thùy Mai, Trung tâm Y dược cổ truyền – Phục hồi chức năng đã trở thành địa chỉ tin cậy cho hàng ngàn người bệnh trên địa bàn tỉnh Phú Thọ và khu vực lân cận. Bác sĩ cùng đồng nghiệp trong khoa đã triển khai nhiều kỹ thuật chuyên sâu, hiện đại, đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh ngày càng cao của người dân.

Bên cạnh công tác chuyên môn, bác sĩ Lâm Thùy Mai còn là một cán bộ công đoàn mẫu mực, luôn tận tụy, nhiệt huyết và đầy tinh thần trách nhiệm. Hiện nay, chị đang đảm nhiệm vai trò Phó Chủ tịch Công đoàn cơ sở Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ và luôn dành tâm huyết chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho đội ngũ cán bộ viên chức, người lao động tại Bệnh viện.

Tri thức là nền tảng, trái tim là ngọn lửa dẫn đường. Tất cả những giá trị cốt lõi ấy đều được chị vận dụng một cách linh hoạt và hiệu quả giúp người bệnh không chỉ điều trị bệnh lý mà còn lấy lại niềm tin và nghị lực sống.

Hiện nay, BSCKII Lâm Thùy Mai đang tiếp tục cống hiến cho sự nghiệp y tế, với mong muốn mang đến cho người bệnh những điều tốt đẹp nhất.

Trong bối cảnh chuyển dịch xanh đang trở thành xu thế toàn cầu, năng lực ‘tư duy và hành động có trách nhiệm với môi trường’ đã được Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) xếp vào tốp 10 kỹ năng việc làm quan trọng nhất từ 2025–2030. Tuy nhiên, tại Việt Nam, lĩnh vực môi trường và bảo tồn thiên nhiên vẫn đang đối mặt với thực trạng thiếu hụt nhân lực nghiêm trọng.

Với việc là một trong 16 quốc gia sở hữu đa dạng sinh học cao nhất thế giới, Việt Nam đang phải đối mặt với tình trạng suy thoái ngày càng gia tăng. Theo Quỹ Bảo tồn thiên nhiên hoang dã (WWF) Việt Nam, trong 17 Mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc mà Việt Nam đang nỗ lực đạt được, thì 3 mục tiêu về sinh thái (bao gồm SDG13 – Hành động vì khí hậu; SDG14 – Tài nguyên và môi trường biển; SDG15 – Tài nguyên và môi trường đất liền) vẫn còn đang tiến triển chậm hơn so với lĩnh vực giáo dục chất lượng, xóa nghèo, bình đẳng giới.

Trước thực trạng này, công tác bảo tồn không chỉ là trách nhiệm của ngành môi trường nói riêng, mà còn cần được lồng ghép vào giáo dục, truyền thông, chính sách, hoạt động doanh nghiệp… Tuy nhiên, khi nhu cầu tăng cao thì nguồn nhân lực lại đang bị bỏ ngỏ. Thực trạng sinh viên bảo tồn mới ra trường thiếu kinh nghiệm thực tế và kỹ năng mềm cần thiết là một vấn đề phổ biến.

Nhiều sinh viên gặp khó khăn trong tìm việc làm do thiếu kinh nghiệm thực tế, kỹ năng mềm chưa hoàn thiện, thiếu định hướng nghề nghiệp rõ ràng và sự cạnh tranh khốc liệt trên thị trường lao động. Bên cạnh đó, nhiều nhà tuyển dụng thường yêu cầu ứng viên có kinh nghiệm, tạo rào cản lớn cho sinh viên mới ra trường. Từ đó dẫn đến một vòng luẩn quẩn: không có kinh nghiệm thì khó tìm việc, không có việc thì không có kinh nghiệm.

Nhận diện rõ khoảng trống này, từ năm 2022, Trung tâm Hành động vì động vật hoang dã Việt Nam (WildAct) đã khởi xướng Hội nghị sinh viên về bảo tồn thiên nhiên (SCNC). Sau 3 năm liên tiếp tổ chức (2022–2024), hội nghị đã ghi nhận hàng trăm đơn đăng ký tham dự SCNC đến từ sinh viên, nhà bảo tồn trẻ trên khắp cả nước; hơn 100 đề tài nghiên cứu, sáng kiến được nộp cho SCNC; 30% người tham dự đã tìm được việc làm hoặc có bước tiến trong nghề nghiệp sau hội nghị; 22% người tham dự trở thành học viên cao học, nghiên cứu sinh lĩnh vực liên quan đến bảo tồn sau khi được truyền cảm hứng tại SCNC; 58% người tham dự SCNC là nữ giới, tạo cơ hội và thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ trong các ngành STEM.

Chia sẻ về những rào cản trong phát triển nguồn nhân lực cho ngành bảo tồn, Tiến sĩ Trang Nguyễn – Giám đốc WildAct nhận định: “Nghề bảo tồn thiên nhiên tại Việt Nam đến nay vẫn chưa được hiểu đúng. Đa số mọi người, kể cả giới trẻ, chưa được cập nhật và chưa hiểu rõ công việc bảo tồn thiên nhiên là gì. Các bạn thường nghĩ bảo tồn là công việc dành riêng cho cán bộ bảo vệ rừng, kiểm lâm. Thực tế, nghề bảo tồn rất đa dạng, từ nghiên cứu, khảo sát điều tra, cho đến các hoạt động nâng cao nhận thức, giáo dục, truyền thông ngay cả ở thành thị, không chỉ giới hạn ở công việc thực địa sâu trong rừng núi hay xa xôi ngoài biển đảo.

Do chưa có cái nhìn toàn diện về ngành bảo tồn, việc thu hút nhân lực chất lượng cao cũng bị ảnh hưởng. Nhiều bạn trẻ không nhìn thấy được con đường sự nghiệp rõ ràng trong lĩnh vực này, và điều đó vô hình trung làm giảm sức hấp dẫn của một ngành đang giữ vai trò then chốt trong phát triển bền vững”.

Không chỉ là bệ phóng cho những bạn trẻ theo đuổi sự nghiệp bảo tồn, SCNC các năm còn đóng vai trò lan tỏa tư duy “Environmental stewardship” đến nhiều lĩnh vực khác như luật, truyền thông hay giáo dục.

Chia sẻ về những cơ hội sau SCNC năm 2024, nữ sinh viên Hải Trang cho biết: “Là sinh viên ngành Luật, SCNC đã giúp em trau dồi nhiều kỹ năng, đặc biệt là phân tích và nghiên cứu. Những kiến thức, kỹ năng tại SCNC đã giúp em ứng dụng rất nhiều vào công việc thực tế: nghiên cứu chính sách và pháp luật về môi trường”.

Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới, tính đến 2023 Việt Nam có 39 “việc làm xanh” (việc làm bền vững trong mọi lĩnh vực như nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ, hành chính… góp phần bảo tồn, phục hồi và nâng cao chất lượng môi trường), cùng với 88 ngành nghề khác có xu hướng chuyển dịch xanh hóa. Các việc làm xanh được dự báo sẽ tăng vọt lên 41% trong tương lai gần, phản ánh xu hướng phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế xanh tại Việt Nam.

Cũng theo Tiến sĩ Trang Nguyễn, hiện SCNC 2025 mùa thứ 4 của Hội nghị sinh viên về bảo tồn thiên nhiên đã chính thức mở đơn đăng ký chào đón sự tham gia của sinh viên, nhà bảo tồn trẻ, chuyên gia đầu ngành, cùng các tổ chức và doanh nghiệp quan tâm đến phát triển bền vững và môi trường.

Hội nghị dự kiến diễn ra vào tháng 10/2025 tại TP Hồ Chí Minh, dự kiến sẽ bao gồm các phiên thuyết trình, trình bày poster, tọa đàm chuyên đề, workshop kỹ năng và hoạt động thực địa tại. Những đề tài xuất sắc nhất sẽ được trao giải nhằm ghi nhận nỗ lực nghiên cứu của các bạn trẻ.

Thông tin đăng ký được cập nhật trên trang Facebook chính thức của WildAct: www.facebook.com/WildActvn

Một nghiên cứu gần đây đã phát hiện ra rằng những con chuột mang thai tiếp xúc với thành phần cơ bản của hầu hết các loại nước vape có thể sinh ra những chú chuột con với hộp sọ nhỏ hơn và hẹp hơn. Phát hiện này gây ra nhiều lo ngại, đặc biệt là khi ‘vapor’ trong thí nghiệm này không chứa bất kỳ hóa chất nào khác ngoài chất mang, không bao gồm cả nicotine. Điều này cho thấy ngay cả vape không chứa nicotine cũng có thể không an toàn, đặc biệt là đối với phụ nữ mang thai.

Nghiên cứu, do nhà giải phẫu James Cray từ Trường Cao đẳng Y tế Đại học Tiểu bang Ohio dẫn đầu, nhằm mục đích xác định cơ sở cho các tác động của chất mang lên cơ thể. Điều này cho phép các nhà nghiên cứu trong tương lai có thể thêm các thành phần khác của nước vape, như nicotine, vào chất mang này và xác định được tác động của từng chất.

Các nhà nghiên cứu đã chuẩn bị hai công thức cơ bản của nước vape plain từ propylene glycol và glycerol. Một công thức chứa hỗn hợp 50/50 của propylene glycol và glycerol, trong khi công thức khác có tỷ lệ 30/70. Những con chuột mang thai đã được tiếp xúc với vape hits của một trong hai công thức hoặc không khí tươi như một biện pháp kiểm soát, với tỷ lệ một lần mỗi phút trong bốn giờ mỗi ngày, trong suốt thai kỳ khoảng 20 tuần của chúng. Kết quả là 21 lứa và 140 chuột con.

Sau 14 ngày sinh, chuột con đã được giết chết, hộp sọ của chúng được đo chi tiết và quét để tái tạo 3D. Mặc dù nhóm nghiên cứu đã mong đợi công thức 30/70 sẽ có ít tác động tiêu cực đến sự phát triển hộp sọ và khuôn mặt hơn công thức 50/50, nhưng kết quả lại hoàn toàn ngược lại. So với các nhóm khác, chuột con của những con chuột mẹ tiếp xúc với chất lỏng 30/70 trong khi mang thai có hộp sọ và khuôn mặt nhỏ hơn đáng kể, đo cả về chiều rộng và chiều dài, và mũi ngắn hơn.

Nhóm tiếp xúc với hỗn hợp 30/70 cũng có trọng lượng cơ thể thấp hơn đáng kể so với các nhóm khác, mặc dù vẫn trong phạm vi bình thường đối với chuột ở độ tuổi này. Việc xác định tác động sức khỏe của vape rất phức tạp. Vì lý do đạo đức, không thể thực hiện loại thử nghiệm này trực tiếp trên người; các thí nghiệm trên mô hình động vật được coi là đạo đức và tiết kiệm thời gian hơn, nhưng kết quả của chúng không phải lúc nào cũng có thể ngoại suy ra sức khỏe con người.

Ngoài ra, sự thiếu hụt quy định thị trường có nghĩa là nội dung của mỗi vape có thể thay đổi rộng rãi. Việc cách ly các tác động của từng thành phần có thể giúp người dân đưa ra quyết định sáng suốt hơn khi mua vape. Điều này đặc biệt quan trọng khi vape đã được chứng minh, trong một số trường hợp, có một số lợi ích y tế, như giúp người dân cai thuốc lá.

Đối với hiện tại, việc cách ly từng biến số là cách duy nhất để bắt đầu nhìn thấy qua khói mù. ‘Đây là một nghiên cứu nhỏ nói về khả năng vape không chứa nicotine không an toàn’, Cray nói. ‘Và đó là một dấu hiệu cho thấy chúng ta có lẽ nên nghiên cứu các sản phẩm không chứa nicotine cũng như nghiên cứu các sản phẩm có chứa nicotine’.

Nghiên cứu này đã được công bố trên tạp chí PLOS One.