Mạt chược, một trò chơi giải trí truyền thống của Trung Quốc, đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa của cộng đồng Hoa kiều trên toàn thế giới. Trò chơi này không chỉ mang lại niềm vui cho người chơi mà còn chứa đựng những giá trị văn hóa sâu sắc. Tuy nhiên, trong thời đại hiện nay, di sản văn hóa này đang dần mai một.

Ở Hong Kong, mạt chược không chỉ đơn thuần là một trò chơi mà còn là một phần quan trọng của di sản văn hóa. Một người phụ nữ 68 tuổi, Ho Sau-Mei, đã dành hơn bốn thập kỷ để gắn bó với cửa tiệm Kam Fat Mahjong, nơi lưu giữ truyền thống làm mạt chược thủ công. Cửa tiệm nhỏ này nằm dưới cầu thang trong một con hẻm nhỏ ở Hong Kong, là nơi sản xuất những bộ mạt chược được làm thủ công với chất lượng cao.

Nghệ nhân Mei bắt đầu học nghề từ năm 13 tuổi và đã dành cả cuộc đời mình để làm mạt chược thủ công. Vào những năm 1970-1980, các nghệ nhân từ Trung Quốc đại lục đã sang Hong Kong để trao đổi kỹ thuật, giúp nghề khắc mạt chược thủ công phát triển thịnh vượng. Tuy nhiên, hiện nay phần lớn quân bài được sản xuất hàng loạt tại các nhà máy ở Trung Quốc đại lục.

Nghề khắc tay mạt chược đã được chính quyền Hong Kong xếp vào danh sách ‘di sản văn hóa phi vật thể’ từ năm 2014. Tuy nhiên, tại thành phố này hiện chỉ còn vài người theo nghề, và Mei là nữ nghệ nhân duy nhất còn hành nghề. Mỗi bộ mạt chược làm tay mất khoảng 10 đến 14 ngày để hoàn thành, có giá khoảng 245 USD (khoảng 6,5 triệu đồng).

Cửa tiệm của nghệ nhân Mei không có hệ thống đặt hàng online, khách hàng muốn mua phải gọi điện hoặc tới trực tiếp. Bà ghi đơn hàng bằng tay trên một cuốn sổ cũ kĩ. Hiện nghệ nhân chỉ làm việc đến khoảng trưa vì không còn đủ sức làm cả ngày nữa.

Nghệ nhân Mei cho biết, khi còn trẻ bà thường chơi mạt chược với anh chị em trong nhà, nhưng hiện không còn nhiều thời gian, chỉ thỉnh thoảng mới nhận lời mời từ bạn cũ. Hằng năm, sinh viên và nhà báo vẫn đến tìm hiểu, nhờ đó nghề của bà được nhiều người biết đến dù đang dần mai một.

Từng nhận nhiều lời đề nghị học nghề từ nghệ sĩ và các tổ chức văn hóa, nhưng bà Mei đều từ chối vì chưa có hứng dạy và muốn làm theo cách và nhịp độ riêng của mình. ‘Tôi không biết còn làm được bao lâu nữa nhưng chừng nào còn cầm được dụng cụ, tôi vẫn sẽ tiếp tục’, bà nói.

Thông qua câu chuyện của nghệ nhân Mei, chúng ta có thể thấy được tầm quan trọng của việc bảo tồn di sản văn hóa. Mạt chược không chỉ là một trò chơi mà còn là một phần quan trọng của văn hóa truyền thống. Việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa này là trách nhiệm của chúng ta.

Báo tin tức

Trong thập kỷ qua, nghệ nhân làm đàn violin chuyên nghiệp đầu tiên của Malaysia, ông Tan Chin Seng, đã tạo nên những dấu ấn đáng kể trong lĩnh vực nghề thủ công này. Với tài năng và sự đam mê không ngừng, ông đã đạt được nhiều giải thưởng quốc tế và đang hướng dẫn một thế hệ nghệ nhân mới tại xưởng của mình gần Kuala Lumpur. Mục tiêu của ông là góp phần phát triển và quảng bá nghề làm đàn ở Malaysia và Đông Nam Á, một nghề thủ công đòi hỏi sự khéo léo, kiên nhẫn và tình yêu với âm nhạc.

Ông Tan Chin Seng, người bắt đầu sự nghiệp trong ngành khoa học máy tính, đã khám phá ra niềm đam mê với nghề làm đàn sau một chuyến đi đến Trung Quốc vào năm 2010. Từ đó, ông đã dành nhiều thời gian để học hỏi và nghiên cứu về nghề này, tìm hiểu từ những nghệ nhân nổi tiếng ở Trung Quốc và Ý. Sự tận tâm và đam mê của ông đã giúp ông trở thành một trong những nghệ nhân hàng đầu trong lĩnh vực này.

Xưởng của ông Tan Chin Seng hiện sản xuất khoảng 10 cây đàn mỗi năm, với sự hỗ trợ của 7 bàn làm việc và một đội ngũ nghệ nhân trẻ. Mặc dù nghề làm đàn vẫn còn ít được biết đến ở Malaysia và Đông Nam Á, ông Tan hy vọng rằng sẽ có nhiều người trẻ quan tâm và theo đuổi nghề này trong tương lai. Ông tin rằng, với sự hỗ trợ và khuyến khích, thế hệ nghệ nhân mới sẽ tiếp tục phát triển và đưa nghề làm đàn đến gần hơn với công chúng.

Ông Tan đã đạt được nhiều giải thưởng quốc tế về tay nghề của mình và hiện đang hướng dẫn một thế hệ nghệ nhân mới, bao gồm cả nữ nghệ nhân làm đàn đầu tiên của Malaysia, Chan Song Jie. Ông hy vọng rằng, cộng đồng nghệ nhân làm đàn sẽ tiếp tục phát triển và góp phần quảng bá nền văn hóa âm nhạc của Malaysia ra quốc tế. Thông qua việc hướng dẫn và chia sẻ kinh nghiệm, ông Tan Chin Seng muốn truyền cảm hứng cho những người trẻ và giúp họ phát triển tài năng của mình.

Với niềm đam mê và sự tận tâm với nghề làm đàn, ông Tan Chin Seng đã và đang góp phần tạo nên một cộng đồng nhỏ nhưng đầy tâm huyết, những người yêu công việc này và muốn đưa nó đến với nhiều người hơn. Qua đó, ông cũng hy vọng rằng, nghề làm đàn sẽ trở thành một phần quan trọng của văn hóa và di sản của Malaysia, và sẽ tiếp tục được phát triển và quảng bá trong tương lai.