Thói quen kiểm tra điện thoại ngay sau khi thức dậy đang trở thành một vấn đề đáng quan tâm đối với nhiều người, khi mà não bộ và tinh thần của họ có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Khi não bộ vẫn chưa hoàn toàn tỉnh táo, việc tiếp nhận hàng loạt thông tin từ mạng xã hội, tin tức hay công việc có thể gây ra căng thẳng, khó tập trung và mệt mỏi kéo dài.

Ngay sau khi thức dậy, não bộ con người thường trải qua một trạng thái gọi là “sóng alpha”, một khoảng thời gian chuyển tiếp giữa trạng thái ngủ và tỉnh. Trong giai đoạn này, tâm trí thường thư giãn, dễ sáng tạo và ít bị phân tán. Đây vốn là thời điểm vàng để suy nghĩ tích cực hoặc nuôi dưỡng những ý tưởng mới. Tuy nhiên, khi ta vội vàng cầm điện thoại, não lập tức bị đẩy vào tình trạng cảnh giác cao độ, khiến cho sự tập trung và tinh thần bị ảnh hưởng.

Mạng xã hội, dù mang lại cảm giác được kết nối, nhưng cũng nhanh chóng hút cạn sự tập trung và năng lượng tinh thần của người dùng. Việc lướt điện thoại vào buổi sáng vô tình thiết lập cho não một cơ chế “tìm kiếm phần thưởng”, nơi ta liên tục truy cầu cảm giác vui vẻ từ những video, tin hot hay tương tác ảo. Hậu quả là trong phần còn lại của ngày, bộ não khó duy trì được sự tập trung bền vững, dễ bị xao nhãng và mất kiên nhẫn.

Một nghiên cứu của National Sleep Foundation vào năm 2021 chỉ ra rằng việc sử dụng thiết bị điện tử vào đầu và cuối ngày có thể ảnh hưởng tới chất lượng giấc ngủ, khiến cơ thể rối loạn nhịp sinh học, khó ngủ sâu và dễ mệt mỏi hơn vào hôm sau. Điều này cho thấy rằng việc kiểm tra điện thoại ngay sau khi thức dậy không chỉ ảnh hưởng đến tinh thần mà còn tác động tiêu cực đến sức khỏe thể chất.

Không chỉ gây căng thẳng, mạng xã hội còn có thể trở thành “bẫy” tâm lý khiến người dùng dễ rơi vào cảm giác tự ti, chán nản khi thấy người khác khoe khoang cuộc sống hoàn hảo, thành công rực rỡ. Đặc biệt vào buổi sáng, những hình ảnh này càng dễ gây tổn thương ngầm, làm giảm sự tự tin và khiến người dùng cảm thấy không đủ năng lực hoặc thành công.

Muốn khỏe mạnh hơn, hãy để điện thoại “ngủ thêm”. Thay vì vội vàng lướt điện thoại, hãy bắt đầu ngày mới bằng một hoạt động nhẹ nhàng như vươn vai, uống nước, tập vài động tác yoga, thiền hoặc đơn giản là ngồi yên vài phút để hít thở sâu. Việc viết ra mục tiêu trong ngày hoặc dành một chút thời gian để suy nghĩ tích cực cũng giúp thiết lập tinh thần vững vàng, tạo nền tảng cho một ngày mới đầy năng lượng và tích cực.

Chuyên gia Nicole Venola nhấn mạnh rằng những phút đầu ngày là thời điểm quý giá để nuôi dưỡng sức khỏe tâm trí. Chỉ cần thay đổi một thói quen nhỏ, không cầm điện thoại ngay khi vừa tỉnh dậy, bạn đã giúp não bộ có cơ hội nghỉ ngơi đúng cách và chuẩn bị tốt hơn cho mọi thử thách trong ngày. Việc tạo ra một thói quen sáng mới tích cực không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe tâm thần mà còn mang lại cảm giác thoải mái và tự tin để bắt đầu ngày mới.

Khi mắt bị tổn thương hoặc xuất hiện các bệnh lý, các tế bào trung tính – một thành phần quan trọng của hệ miễn dịch trong máu – thường là những người lính vanguard, phản ứng đầu tiên để bảo vệ mắt. Tuy nhiên, một nghiên cứu gần đây thực hiện bởi Viện Mắt Flaum và Viện Neuroscience Del Monte thuộc Đại học Rochester đã chỉ ra rằng võng mạc có một phản ứng khác biệt so với các mô khác trong cơ thể. Khi các tế bào cảm quang trong võng mạc bị tổn thương, não bộ sẽ huy động các tế bào miễn dịch đặc biệt gọi là microglia thay vì các tế bào trung tính.

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng công nghệ chụp ảnh quang học thích nghi, một loại camera được phát triển bởi Đại học Rochester, cho phép quan sát các tế bào thần kinh và miễn dịch đơn lẻ bên trong mắt sống. Qua việc nghiên cứu võng mạc của chuột bị tổn thương tế bào cảm quang, họ đã phát hiện ra rằng dù cả tế bào trung tính và microglia đều hiện diện trong võng mạc, chỉ có các tế bào microglia phản ứng với chấn thương ở tế bào cảm quang. Đáng chú ý là các tế bào này không gọi các tế bào trung tính đến hỗ trợ quá trình sửa chữa tổn thương.

Phát hiện này mang lại ý nghĩa quan trọng đối với hàng triệu người Mỹ đang phải đối mặt với mất thị lực do tổn thương tế bào cảm quang. Sự tương tác giữa hai quần thể tế bào miễn dịch này là kiến thức thiết yếu trong việc xây dựng các liệu pháp mới, đòi hỏi một sự hiểu biết tinh tế về các tương tác của tế bào miễn dịch. Từ những phát hiện này, các nhà nghiên cứu tin rằng có một loại “che chắn” xảy ra trong chấn thương võng mạc, giúp bảo vệ võng mạc khỏi sự xâm nhập của các tế bào miễn dịch có khả năng gây hại hơn là có lợi.

Thông qua nghiên cứu này, các nhà khoa học hy vọng có thể tìm ra các phương pháp điều trị mới và hiệu quả hơn cho những người bị mất thị lực do các tổn thương ở võng mạc. Sự hiểu biết về các cơ chế miễn dịch trong mắt sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển các chiến lược can thiệp và điều trị trong tương lai.

Các nhà nghiên cứu đang tiếp tục khám phá sâu hơn về mối quan hệ phức tạp giữa các tế bào miễn dịch trong võng mạc và cách chúng phản ứng với các loại chấn thương khác nhau. Qua đó, họ hy vọng sẽ mở ra những hướng đi mới trong việc bảo vệ và khôi phục thị lực cho những người bị ảnh hưởng.

Hội chứng Kleine-Levin, một tình trạng thần kinh hiếm gặp, đã được ghi nhận gây ra các giai đoạn ngủ dài bất thường. Tình trạng này còn được biết đến với tên gọi hội chứng nàng ngủ hoặc hội chứng ngủ gia đình. Theo các nghiên cứu, chỉ có khoảng 500 trường hợp được báo cáo trên các tạp chí y học toàn cầu.

Các triệu chứng của hội chứng Kleine-Levin bao gồm buồn drowsiness cực độ, tăng cảm giác thèm ăn, tăng cân, ham muốn tình dục tăng cao, ảo giác, thay đổi hành vi, lo lắng hoặc trầm cảm và mất trí nhớ. Tình trạng này ảnh hưởng đến một đến năm người trên một triệu dân, và có tỷ lệ mắc cao hơn ở người Do Thái Ashkenazi.

Thông thường, các triệu chứng của hội chứng này xuất hiện ở giai đoạn vị thành niên sớm và kéo dài trung bình 14 năm. Hội chứng Kleine-Levin thuộc nhóm rối loạn quá mức ngủ, cùng với chứng ngủ gật. Một đợt bùng phát của tình trạng này được định nghĩa là các triệu chứng kéo dài ít nhất hai ngày.

Một số bệnh nhân có thể trải qua các đợt bùng phát kéo dài hàng tuần, và trong một số trường hợp nghiêm trọng, họ có thể ngủ liên tục tới 70 ngày. Trong các đợt bùng phát, người bệnh có thể xuất hiện tình trạng đói dữ dội, ảo giác và ham muốn tình dục cao.

Do các đợt bùng phát có thể xảy ra đột ngột, làm tăng nguy cơ chấn thương nếu bệnh nhân vận hành xe cơ giới hoặc máy móc. Vì vậy, người mắc hội chứng này được khuyên ở nhà trong một môi trường an toàn trong các đợt bùng phát.

Trí nhớ của bệnh nhân trong các đợt bùng phát bị hạn chế. Họ có thể ăn và sử dụng nhà vệ sinh, nhưng do sự mệt mỏi cực độ, họ gặp khó khăn với các chức năng thể chất ngoài các hành vi cơ bản này.

Nguyên nhân chính xác của hội chứng Kleine-Levin vẫn chưa được biết rõ, nhưng các nhà nghiên cứu cho rằng có thể do di truyền hoặc do một căn bệnh hoặc chấn thương gây tổn thương vùng dưới đồi, phần não chịu trách nhiệm điều chỉnh giấc ngủ. Một số trường hợp có thể được kích hoạt bởi nhiễm trùng, sử dụng chất, sang chấn đầu, gắng sức thể chất hoặc căng thẳng.

Điều trị hội chứng Kleine-Levin bao gồm các loại thuốc như lithium, steroid và thuốc kích thích để giảm tần suất, thời gian và mức độ nghiêm trọng của các đợt bùng phát. Trị liệu thường được khuyến nghị cùng với các phương pháp điều trị này để giúp bệnh nhân kiểm soát các triệu chứng như ham muốn tình dục quá mức, lo lắng và trầm cảm.