Thị trường carbon đang nổi lên như một cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc giảm phát thải khí nhà kính và đạt được lợi ích đa bên. Tuy nhiên, con đường đến với thị trường carbon vẫn còn nhiều thách thức và cần sự chuẩn bị kỹ lưỡng.

Tại xã Cao Quảng, tỉnh Quảng Bình, các hộ dân đang tích cực bảo vệ và phục hồi rừng, gắn liền với hệ sinh thái bền vững. Trong khi đó, tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long, hàng vạn nông hộ đang triển khai thí điểm các mô hình trồng lúa phát thải thấp. Những thực hành không quá phức tạp như xử lý rơm rạ sau thu hoạch để tái sử dụng hoặc làm phân bón, luân canh lúa – tôm, lúa – hoa màu hay bón lót phân lân trước khi gieo hạt giúp ruộng lúa đạt chất lượng cao, ít sâu bệnh, lại hạn chế tác động tiêu cực tới môi trường.

Nhiều cộng đồng chủ rừng, nông hộ canh tác lúa bền vững và các cá nhân, tổ chức đang triển khai những giải pháp giảm phát thải đều đang trông chờ thị trường carbon được khởi động để nhận về những giá trị tương xứng với công sức và nỗ lực của họ.

Theo kế hoạch của Chính phủ, thị trường carbon sẽ được vận hành thí điểm từ năm nay và tiến đến vận hành chính thức vào năm 2029. Thị trường carbon là cơ chế cho phép trao đổi, thương mại hóa chứng nhận giảm phát thải (CERs). Một tín chỉ carbon tương đương với quyền phát thải một tấn khí CO2. Việc giảm phát thải khí nhà kính có thể mang lại lợi ích tài chính cho các tổ chức và cá nhân thực hiện.

Tuy nhiên, để thị trường carbon phát triển, cần hoàn thiện khung khổ pháp lý và kỹ thuật. Hiện nay, đã có 80 quốc gia trên thế giới sử dụng cơ chế định giá carbon, chủ yếu dưới hình thức đánh thuế carbon và thị trường carbon.

Việt Nam có tiềm năng lớn trong việc bán tín chỉ carbon, với ước tính có thể bán được 57 triệu tín chỉ carbon mỗi năm, thu về khoảng 300 triệu USD. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, cần sự chuẩn bị và triển khai đồng bộ các điều kiện cần thiết.

PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, Phó viện trưởng Viện Chiến lược, chính sách nông nghiệp và môi trường, cho biết, Quyết định 232 đã định hướng chiến lược tổng thể, mục tiêu cụ thể và các nhóm nhiệm vụ then chốt để vận hành thị trường carbon. Tuy nhiên, khung khổ pháp lý này vẫn chưa hoàn thiện và còn thiếu nhiều yếu tố để thiết lập một thị trường carbon đúng nghĩa.

TS. Lê Xuân Nghĩa, Viện trưởng Viện Tư vấn phát triển, cũng bày tỏ sự mong ngóng về việc thị trường carbon được triển khai, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết của việc hoàn thiện khung khổ pháp lý và kỹ thuật.

Ông Phạm Hồng Lượng, Phó cục trưởng Cục Lâm nghiệp và kiểm lâm, thừa nhận việc tính toán tín chỉ carbon không phải là điều đơn giản và cần được thực hiện một cách chính xác để đảm bảo tính công nhận trên thế giới.

Lãnh đạo Cục Lâm nghiệp và kiểm lâm kỳ vọng giai đoạn từ nay đến 2029 sẽ có thể kịp chuẩn bị các điều kiện cần thiết về thể chế, chính sách và mong muốn có sự đầu tư, hoàn thiện đồng bộ để hoàn thiện các yếu tố về công nghệ, năng lực triển khai và các điều kiện hỗ trợ thị trường tín chỉ carbon.

Việc hình thành thị trường carbon ở Việt Nam là một bước tiến quan trọng trong việc thực hiện các mục tiêu giảm phát thải và bảo vệ môi trường, đồng thời tạo ra cơ hội kinh tế mới cho các tổ chức và cá nhân tham gia vào việc giảm phát thải khí nhà kính.

Ngày 18/7/2025, tại Hà Nội, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank) đã tổ chức thành công chương trình đào tạo ‘Tài chính xanh và Dự án các-bon’. Sự kiện này nằm trong khuôn khổ thỏa thuận hợp tác giữa Agribank và Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh, nhằm nâng cao kiến thức và kỹ năng về tài chính xanh và dự án các-bon cho đội ngũ cán bộ của ngân hàng.

Chương trình đào tạo được thiết kế với tính chuyên sâu và thực tiễn cao, thu hút sự tham gia của nhiều đơn vị thuộc Agribank, bao gồm các thành viên Ban chỉ đạo và Tổ giúp việc triển khai ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị) trong hệ thống Agribank, Đội thi ESG Agribank, cũng như người lao động làm nghiệp vụ liên quan tại một số đơn vị thuộc Trụ sở chính và Trường Đào tạo cán bộ. Với sự hỗ trợ từ Viện IBT – Trường Đại học Kinh tế – Luật, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh, chương trình đã mời đội ngũ giảng viên giàu kinh nghiệm, trong đó có TS. Trịnh Thục Hiền – Khoa Luật Kinh tế, Trường Đại học Kinh tế, Luật, người đã chia sẻ những kiến thức quý giá về tài chính xanh và dự án các-bon.

Chương trình tập trung vào 6 mô-đun quan trọng, bao gồm giới thiệu về tài chính xanh và vai trò của nó trong ngân hàng, cơ chế định giá các-bon, cơ hội tài chính khí hậu cho ngân hàng, đánh giá và quản lý rủi ro liên quan đến tài chính xanh, chính sách và quy định mới về tài chính xanh và thị trường các-bon, cũng như phân tích tình huống thực tế và xây dựng chiến lược triển khai. Thông qua chương trình này, Agribank thể hiện sự quan tâm sâu sắc của lãnh đạo và cán bộ đối với chủ đề tài chính xanh và ESG.

Trong thời gian qua, Agribank đã chủ động hành động vì mục tiêu phát triển bền vững quốc gia bằng cách định hình lại các dòng vốn đầu tư, ưu tiên các hoạt động sản xuất kinh doanh thân thiện với môi trường và có trách nhiệm xã hội. Việc nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ Agribank về ESG là một phần quan trọng trong cam kết mạnh mẽ của Agribank để đạt được các mục tiêu quốc gia về bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu và phát triển kinh tế xanh theo Chiến lược Quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050.

Thông qua chương trình đào tạo này, Agribank kỳ vọng sẽ tiếp tục đóng góp vào việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững của quốc gia, đồng thời nâng cao năng lực và kiến thức của đội ngũ cán bộ về tài chính xanh và dự án các-bon. Điều này sẽ giúp Agribank có thể triển khai hiệu quả các hoạt động liên quan đến tài chính xanh và ESG, từ đó đóng góp vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

Với việc tổ chức chương trình đào tạo ‘Tài chính xanh và Dự án các-bon’, Agribank đã thể hiện sự cam kết mạnh mẽ đối với việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững và bảo vệ môi trường. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc hiện thực hóa mục tiêu trở thành một ngân hàng xanh và bền vững trong tương lai.