Việt Nam đã cam kết mạnh mẽ về mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính, với mục đích đạt được phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Một trong những bước đi quan trọng để hiện thực hóa mục tiêu này là chuyển đổi sang sử dụng xăng sinh học. Tuy nhiên, quá trình triển khai xăng E10 đang đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là sau những bài học từ việc triển khai xăng E5 từ năm 2018.

Các chuyên gia nhận định rằng, để tránh lặp lại những sai lầm tương tự như với xăng E5, điều quan trọng là phải có một lộ trình chuyển đổi rõ ràng và cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác cho người tiêu dùng. Sự hiểu lầm và e ngại từ phía người tiêu dùng về tính tương thích của xăng sinh học với động cơ xe của họ là một trong những rào cản lớn cần được giải quyết.

Quay trở lại quá trình triển khai xăng E5 từ năm 2008, loại xăng này đã từng giảm dần sức hấp dẫn đối với người tiêu dùng. Tại các tỉnh vùng sâu, vùng xa, tỷ lệ sử dụng xăng E5 đạt khoảng 50%, trong khi tại các thành phố lớn, con số này chỉ khoảng 10%. Sự e ngại của người tiêu dùng về khả năng tương thích của xăng E5 với động cơ xe là nguyên nhân chính. Theo các chuyên gia, một trong những nguyên nhân khiến xăng E5 không được ưa chuộng là do sử dụng nền RON92, loại xăng đã lỗi thời. Hầu hết các phương tiện hiện nay đều được thiết kế để sử dụng xăng có chỉ số octan cao hơn, như RON95.

PGS.TS Phạm Hữu Tuyến, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu các Nguồn động lực và Phương tiện tự hành, Đại học Bách Khoa Hà Nội, cho biết rằng xăng E5-RON92 có thể sử dụng được với hầu hết các phương tiện, nhưng xăng sinh học E10-RON95 cũng có thể sử dụng phù hợp với hầu hết các loại phương tiện, ngoại trừ một số xe có tuổi đời trên 25 năm. Ông cũng nhấn mạnh rằng việc cung cấp thông tin chính xác và dễ hiểu về đặc tính kỹ thuật và mức độ tương thích với các loại phương tiện phổ biến hiện nay là rất quan trọng để người tiêu dùng có thể đưa ra quyết định sáng suốt.

Chuyên gia kinh tế, TS Nguyễn Minh Phong, cho rằng việc chấp nhận sử dụng xăng E10 hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm nguồn cung, giá cả và mức độ thông tin. Vì thế, để khuyến khích người dân sử dụng, các cơ quan chức năng cần cung cấp thông tin cần thiết và công bố rộng rãi để người dân hiểu rõ về tác động của xăng E10, cũng như các lợi ích mà nó mang lại.

Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam đưa ra quan điểm rằng việc triển khai sử dụng nhiên liệu sinh học đồng bộ cả nước cần có lộ trình chuẩn bị tối thiểu 6 tháng. Nhà điều hành cũng cần sớm sửa một số bất cập liên quan đến thị trường, chất lượng sản phẩm, quản lý kinh doanh xăng dầu và quy chuẩn với xăng E10, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền để tránh hiểu sai về công dụng của xăng E10. Qua đó, các chuyên gia và tổ chức hy vọng rằng Việt Nam sẽ triển khai thành công xăng E10, góp phần vào mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính và bảo vệ môi trường.

Thị trường carbon đang ngày càng nổi lên như một công cụ kinh tế quan trọng trong việc thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và đạt được phát thải ròng bằng ‘0’. Tại Diễn đàn ‘Net Zero Việt Nam 2025: Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới’, các chuyên gia đã tập trung thảo luận về tiềm năng cũng như thách thức mà thị trường carbon tại Việt Nam đang đối mặt.

Hiện tại, Việt Nam đang ở giai đoạn định hình nền móng thị trường carbon, với nhiều tiềm năng nhưng cũng đối mặt với không ít thách thức. Một trong những thách thức lớn được các chuyên gia chỉ ra là hệ thống đo đạc, báo cáo, thẩm định khí nhà kính (MRV) chưa đồng bộ và thiếu chuẩn hóa. Điều này không chỉ gây khó khăn cho việc đo lường và kiểm soát lượng khí thải mà còn ảnh hưởng đến tính minh bạch và tin cậy của thị trường.

Bên cạnh đó, hạn chế về nhận thức, nhân lực và tài chính đang khiến các doanh nghiệp gặp khó khăn khi tiếp cận thị trường này. Nhiều doanh nghiệp hiện tại chỉ hiểu đơn giản về giảm phát thải mà chưa thực sự ứng dụng công nghệ tuần hoàn tài nguyên để phát triển bền vững. Điều này cho thấy cần có sự hỗ trợ và đầu tư vào nâng cao nhận thức và năng lực cho doanh nghiệp.

Theo ông Nguyễn Tuấn Quang, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu, từ nay đến 2028, Việt Nam sẽ thí điểm cấp phát hạn ngạch miễn phí và vận hành sàn giao dịch carbon. Từ năm 2029, sẽ áp dụng đấu giá và kết nối quốc tế. Các bộ, ngành đang hoàn thiện hành lang pháp lý để đảm bảo tính minh bạch và tránh ảnh hưởng tới cam kết giảm phát thải quốc gia. Điều này cho thấy sự quyết tâm của Việt Nam trong việc xây dựng và phát triển thị trường carbon.

Các chuyên gia cũng khuyến nghị cần đầu tư vào nền tảng kỹ thuật và hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận tài chính, hướng tới mục tiêu Net Zero vào năm 2050. Điều này đòi hỏi sự tham gia tích cực của các bên liên quan, từ doanh nghiệp đến cơ quan quản lý nhà nước, trong việc xây dựng và phát triển thị trường carbon. Với sự chung tay và hỗ trợ, Việt Nam có thể tận dụng thị trường carbon như một công cụ quan trọng trong việc chuyển đổi sang nền kinh tế xanh và bền vững.

Để đạt được mục tiêu Net Zero vào năm 2050, Việt Nam cần phải tiếp tục và tăng cường các nỗ lực trong việc phát triển thị trường carbon. Điều này không chỉ đòi hỏi sự đầu tư vào cơ sở hạ tầng và công nghệ mà còn cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan. Sự phát triển của thị trường carbon không chỉ giúp Việt Nam đạt được mục tiêu về giảm phát thải mà còn mở ra những cơ hội kinh tế mới trong bối cảnh chuyển đổi xanh toàn cầu.