Nghị định 207/2025 mới đây đã được ban hành, mở rộng quyền chủ động làm mẹ cho phụ nữ độc thân. Theo đó, họ có thể thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản, bao gồm thụ tinh ống nghiệm IVF, mà không cần phải có quan hệ hôn nhân theo quy định của pháp luật. Quyết định này đánh dấu sự thay đổi quan trọng trong chính sách hỗ trợ sinh sản ở Việt Nam.

Trước đây, tại Nghị định số 10/2015, chỉ những cặp vợ chồng vô sinh và phụ nữ độc thân theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa mới được áp dụng kỹ thuật này. Sự thay đổi này không chỉ thể hiện sự tiến bộ trong việc đảm bảo quyền lợi cho phụ nữ mà còn cho thấy sự quan tâm đến vấn đề hỗ trợ sinh sản.

TS.BS Bạch Huy Anh, Phó Giám đốc Trung tâm hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Bưu điện, cho biết Nghị định 207 đã mở rộng quyền cho nhiều chị em độc thân có nguyện vọng hỗ trợ sinh sản để làm mẹ. Nguyên tắc vô danh giữa người hiến và người nhận tinh trùng tiếp tục được duy trì để đảm bảo các quy định về đạo đức và pháp luật. Điều này không chỉ đảm bảo tính minh bạch mà còn giúp giảm thiểu các vấn đề liên quan đến đạo đức trong hỗ trợ sinh sản.

Cũng theo TS.BS Bạch Huy Anh, tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới quy định về ngân hàng tinh trùng yêu cầu những tinh trùng không định danh, không được cho ngẫu nhiên mà phải hoán đổi theo quy định của pháp luật. Tinh trùng phải đạt tiêu chí: Người cho khỏe mạnh, không dị tật, các bệnh di truyền, ở lứa tuổi nhất định, ngoài không định danh phải có trình độ học vấn rất tốt thì mới được đưa vào mẫu ở ngân hàng tinh trùng. Điều này đảm bảo rằng các tinh trùng được sử dụng trong hỗ trợ sinh sản đều đáp ứng được các tiêu chuẩn cao nhất về chất lượng.

BSCK I Nguyễn Thị Nhã, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Bưu điện, chia sẻ người phụ nữ nào cũng có quyền được sinh con, trong đó có phụ nữ độc thân. Hiện nay, nhiều phương pháp hỗ trợ sinh sản hiện đại như bơm tinh trùng vào buồng trứng (IUI), thụ tinh trong ống nghiệm (IVF)… giúp phụ nữ đơn thân có nguyện vọng đều có thể hiện thực hóa ước mơ làm mẹ của mình. Sự hỗ trợ từ các phương pháp này đã mở ra nhiều cơ hội cho những phụ nữ muốn trở thành mẹ.

Tại Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Bưu điện, số phụ nữ chủ động đi trữ trứng tăng nhanh, lên tới vài trăm ca/năm, hầu hết đều là phụ nữ độc thân, độ tuổi trung bình phổ biến là 33-40 tuổi. Điều này cho thấy ngày càng có nhiều phụ nữ độc thân quan tâm đến việc bảo vệ và chủ động với tương lai sinh sản của mình.

Theo Bộ Y tế, kỹ thuật IVF được thực hiện tại Việt Nam từ năm 1998, đến nay đã có hơn 150.000 trẻ ra đời từ kỹ thuật này. Hiện toàn quốc có hơn 50 cơ sở hỗ trợ sinh sản, làm chủ nhiều kỹ thuật tiên tiến trên thế giới, có những trung tâm có tỷ lệ điều trị IVF thành công lên đến 70%, tương đương các trung tâm hỗ trợ sinh sản lớn trên thế giới, với chi phí thực hiện chỉ bằng 1/3 đến 1/5 so với nhiều nước trong khu vực. Sự phát triển của các cơ sở hỗ trợ sinh sản tại Việt Nam đã giúp nhiều phụ nữ có cơ hội tiếp cận với các dịch vụ hỗ trợ sinh sản chất lượng cao.

Nghị định 207/2025/NĐ-CP sẽ có hiệu lực từ ngày 1.10.2025, quy định chi tiết về sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản và điều kiện mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. Theo đó, chỉ các cặp vợ chồng vô sinh hoặc có chỉ định về y tế và phụ nữ độc thân không có quan hệ hôn nhân theo quy định của pháp luật có nguyện vọng mới được thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản.

Việc hiến tinh trùng, hiến noãn, hiến phôi phải tuân thủ nguyên tắc chỉ được hiến tại một cơ sở được phép lưu giữ và sử dụng cho một phụ nữ hoặc một cặp vợ chồng trên nguyên tắc vô danh. Điều này đảm bảo tính minh bạch và bảo mật thông tin cho các bên liên quan.

Nghị định cũng quy định cụ thể về thủ tục mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. Các cặp vợ chồng vô sinh cần gửi hồ sơ đề nghị đến cơ sở khám chữa bệnh được phép thực hiện kỹ thuật này, bao gồm đơn đề nghị, xác nhận của UBND cấp xã và giấy tờ chứng minh mối quan hệ thân thích. Người mang thai hộ cần chứng minh đã từng sinh con với giấy khai sinh, giấy chứng sinh hoặc bản xác nhận của UBND cấp xã.

Nghị định 207/2025/NĐ-CP cũng định nghĩa rõ về các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm và thụ tinh nhân tạo. Thụ tinh trong ống nghiệm là phương pháp kết hợp noãn và tinh trùng trong ống nghiệm để tạo thành phôi. Thụ tinh nhân tạo là phương pháp đưa tinh trùng đã được lọc rửa vào buồng tử cung để tạo điều kiện thuận lợi cho sự thụ tinh.

Vô sinh được định nghĩa là tình trạng vợ chồng sau một năm chung sống có quan hệ tình dục, không sử dụng biện pháp tránh thai mà người phụ nữ vẫn không có thai; hoặc phụ nữ, nam giới có khuyết tật hoặc tình trạng bệnh lý dẫn đến suy giảm khả năng sinh con.

Như vậy, Nghị định 207/2025/NĐ-CP đặt ra những quy định cụ thể và rõ ràng về sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản và điều kiện mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. Những quy định này không chỉ giúp đảm bảo quyền lợi cho các cặp vợ chồng vô sinh mà còn giúp ngăn chặn những hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực này.

Các quy định này cũng thể hiện sự quan tâm của Nhà nước đối với việc hỗ trợ các cặp vợ chồng vô sinh và đảm bảo quyền lợi cho phụ nữ độc thân không có quan hệ hôn nhân theo quy định của pháp luật. Thông tin thêm về điều kiện và thủ tục liên quan có thể được tìm thấy tại website của Thanh niên.

Một xu hướng mới trong lĩnh vực mang thai hộ tại Anh đã gây ra sự quan tâm và tranh cãi trong cộng đồng. Theo số liệu từ Cơ quan tư vấn tòa án Gia đình và Trẻ em (Cafcass), số lượng người cao tuổi tìm đến phương pháp mang thai hộ để có con đang gia tăng đáng kể. Từ năm 2020 đến 2025, cơ quan này đã ghi nhận một sự tăng trưởng đáng kể trong số đơn đăng ký xin có con nhờ phương pháp mang thai hộ từ những người ngoài 80 tuổi.

Mặc dù không tiết lộ con số chính xác, Cafcass cho biết xu hướng người lớn tuổi ở Anh có con nhờ mang thai hộ đang tăng lên. Cụ thể, trong giai đoạn này, có 416 đơn từ người ở độ tuổi 50 và 43 đơn ở tuổi 60. Đặc biệt, số đơn từ nam giới tuổi 50 đã tăng hơn gấp đôi, từ 44 trường hợp năm 2020 lên 95 trường hợp vào đầu năm 2025.

Helen Gibson, người sáng lập nhóm vận động Surrogacy Concern, bày tỏ sự bất ngờ và lo ngại về xu hướng này. Bà cho rằng việc người lớn tuổi tìm đến phương pháp mang thai hộ là một hành động ích kỷ và chính phủ cần cân nhắc kỹ lưỡng về lợi ích của đứa trẻ. Bà Gibson cũng nhấn mạnh rằng việc mọi người có thể có con nhờ mang thai hộ hàng chục năm sau khi đã qua tuổi sinh sản tự nhiên là không hợp lý.

Nhiều người lớn tuổi ở Anh đã có con nhờ các phương pháp mang thai hộ, và một số đã tìm đến dịch vụ mang thai hộ ở nước ngoài do luật pháp Anh ngăn cấm các thỏa thuận thương mại. Chính phủ Anh đang được kêu gọi khẩn trương ngăn chặn các đơn xin con theo cách này.

Một trường hợp gần đây đã gây chú ý khi cặp vợ chồng 72 tuổi tại Anh đã được tòa án chấp thuận trở thành cha mẹ hợp pháp của bé trai 14 tháng tuổi, chào đời bằng phương pháp mang thai hộ. Quyết định này được đưa ra bất chấp lo ngại của thẩm phán về việc họ có thể qua đời trước khi con trưởng thành.

Hiện tại, Anh không có giới hạn độ tuổi đối với người muốn có con qua mang thai hộ, nhưng các nhà vận động đang kêu gọi chính phủ hành động để đóng lỗ hổng cho phép mọi người lách luật cấm mang thai hộ thương mại trong nước. Việc này đặt ra câu hỏi về việc liệu có cần thiết phải có các quy định chặt chẽ hơn để bảo vệ quyền lợi của cả người lớn tuổi và đứa trẻ.

Cuộc tranh cãi xung quanh vấn đề mang thai hộ ở Anh đang thu hút sự chú ý của công chúng và các nhà lập pháp. Trong khi một số người cho rằng việc người lớn tuổi có con nhờ mang thai hộ là một quyền lợi cá nhân, thì những người khác lại lo ngại về tác động tiềm ẩn đối với xã hội và đứa trẻ.

Chính phủ Anh đang phải cân nhắc kỹ lưỡng về vấn đề này và tìm ra giải pháp phù hợp. Tuy nhiên, việc đạt được sự đồng thuận về một vấn đề nhạy cảm như vậy không phải là dễ dàng.

Trong bối cảnh này, các chuyên gia và nhà vận động đang kêu gọi chính phủ cần có các biện pháp bảo vệ quyền lợi của cả người lớn tuổi và đứa trẻ. Đồng thời, họ cũng nhấn mạnh về tầm quan trọng của việc đảm bảo rằng mọi quyết định liên quan đến mang thai hộ đều được đưa ra trên cơ sở lợi ích tốt nhất của đứa trẻ.