Tháng Bảy – một tháng của tri ân, của những tưởng nhớ và hoài niệm trong dạt dào cảm xúc thiêng liêng. Chúng tôi đến thăm nhà bà Mã Thị Dung, 89 tuổi, xóm Dẻ Đoóng, xã Hòa An, một tấm gương vợ liệt sĩ đã vượt lên nỗi đau mất mát với sự hy sinh cao cả, lòng yêu nước và ý chí kiên cường, sống cuộc đời ý nghĩa trong hành trình góp phần viết nên trang sử vẻ vang của dân tộc.

Trong căn nhà nhỏ, bà Mã Thị Dung ngồi lặng lẽ với đôi mắt ngấn lệ, bàn tay xù xì nhẹ nhàng đặt lên bức ảnh của người chồng là liệt sĩ Nông Quang Khánh. Nhớ những tháng ngày hạnh phúc ngắn ngủi, nhớ dáng vẻ kiên cường anh dũng của chồng, nhớ mộ phần liệt sĩ trong sắc xanh của đại ngàn Nghĩa trang Liệt sĩ quốc gia Trường Sơn.

Năm 1962, chàng thanh niên mồ côi Nông Quang Khánh nhập ngũ, trong quá trình làm nhiệm vụ đã quen và cảm mến cô gái thùy mị, xinh đẹp Mã Thị Dung khi đó là đội viên thanh niên xung phong. Đầu năm 1964, hai người nên duyên vợ chồng, cuối năm 1964 hạnh phúc nhân đôi khi hai vợ chồng đón cô con gái đầu lòng Nông Thị Bền và đầu năm 1967 tiếp tục đón con trai Nông Trung Kiên ra đời.

Nhưng hạnh phúc ngắn ngủi chẳng tày gang, đến tháng 6/1967, giữa lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc bước vào giai đoạn ác liệt, chồng bà đã xung phong vào chiến trường phía Nam để được trực tiếp chiến đấu góp phần giải phóng quê hương. Hòa cùng vào đoàn quân Nam tiến, ông Khánh lên đường đánh giặc, còn bà Dung ở nhà trở lại công việc hằng ngày, chăm sóc con nhỏ cùng nỗi nhớ chồng cồn cào, da diët.

Chiến tranh khốc liệt, bà Dung không nhận được tin tức hay lá thư nào của chồng nhưng bà Dung luôn vững tin, tự nhủ chồng bà sẽ trở về, 2 con sẽ được ở bên người cha bằng xương, bằng thịt chứ không phải qua những câu chuyện bà kể. Nhưng chiến tranh kết thúc mà chồng bà mãi vẫn không trở về, đến năm 1977, sau bao mong ngóng thông tin của chồng, bà Dung nhận được lại là tin báo tử, máu xương người chồng bà thương nhớ đã hòa quyện nơi chiến trường.

Đau đớn là thế nhưng bà cố gằng gượng đứng lên vì 2 con, vì niềm tự hào khi chồng anh dũng hy sinh để bảo vệ Tổ quốc trở thành động lực mạnh mẽ giúp bà không quản khó khăn, mất mát. Sau niềm an ủi đã tìm được mộ phần của chồng, bà Dung trăn trở với nỗi niềm nên đưa ông về với quê hương để con cái được gần gũi chăm sóc phần mộ và để xứng đáng với tình hiếu nghĩa, đạo lý vợ chồng hay để ông nằm lại nơi chiến trường nơi ông và các đồng đội đã anh dũng chiến đấu và hy sinh.

Hằng năm, bà và các con lại thu xếp thời gian vào thăm mộ ông Khánh, đến năm 2000, bà Dung mạnh mẽ quyết định không di dời hài cốt ông về với gia đình mà để ông Khánh yên nghỉ nơi linh thiêng khu mộ liệt sĩ Cao Bằng của Nghĩa trang Liệt sĩ quốc gia Trường Sơn.

Người vợ liệt sĩ như bà Mã Thị Dung cũng như bao người phụ nữ Việt Nam khác đều đã gói lại niềm riêng, sẵn sàng gạt tình yêu, hạnh phúc gia đình sang một bên để chồng yên tâm lên đường bảo vệ Tổ quốc. Mạnh mẽ vượt lên mọi mất mát, đau thương vẫn một lòng thờ chồng, nuôi con trưởng thành, là hậu phương vững chắc cho người lính đã nằm lại chiến trường phía Nam, góp phần cho đất nước hôm nay nở hoa.

Quảng Ngãi đang nỗ lực triển khai công tác quy tập, tìm kiếm và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin. Tỉnh đã chỉ đạo quyết liệt việc tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính liệt sĩ trong những năm qua. Cơ quan chức năng tỉnh đã phối hợp với các đơn vị liên quan tiến hành khai quật, lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để giám định ADN, với hy vọng xác định được danh tính của các liệt sĩ.

Nghĩa trang Liệt sĩ Nghĩa Thắng, xã Trà Giang, tỉnh Quảng Ngãi là một trong những nghĩa trang được xây dựng từ năm 1984, với 786 phần mộ liệt sĩ, trong đó có 396 phần mộ chưa xác định thông tin. Công tác khai quật, lấy mẫu sinh phẩm tại nghĩa trang đã được tiến hành cùng với việc tu bổ, chỉnh trang lại các phần mộ liệt sĩ. Qua công tác khai quật, toàn bộ 396 phần mộ liệt sĩ chưa xác định thông tin đã được lấy mẫu kiểm tra chất lượng để giám định ADN.

Ông Nguyễn Văn Quang, Phó Chủ tịch UBND xã Tư Nghĩa cho biết, việc lấy mẫu ADN xác định lại danh tính cho liệt sĩ là việc làm vô cùng ý nghĩa, giúp các gia đình tìm được thân nhân và trả lại tên cho các liệt sĩ.

Tỉnh Quảng Ngãi đã phối hợp với Cục Người có công, Bộ Nội vụ và Viện Pháp y Quốc gia tiến hành khai quật, lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để xác định gen các liệt sĩ chưa xác định danh tính. Năm 2024, tỉnh đã tiến hành khai quật gần 1.100 mộ liệt sĩ đang được chôn cất ở các nghĩa trang liệt sĩ trên địa bàn tỉnh mà chưa xác định danh tính.

Là người trực tiếp thu thập các mẫu sinh phẩm ở Nghĩa trang xã Nghĩa Thắng, bà Chu Thị Thủy, Giám định viên, Viện Pháp y Quốc gia cho biết, chất lượng các hài cốt được khai quật tại Nghĩa trang xã Nghĩa Thắng đủ điều kiện để giám định ADN chiếm tỷ lệ khoảng 50% đến trên 50% bộ hài cốt được lấy mẫu.

Từ năm 2021 đến tháng 3/2025, Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi đã phối hợp lấy 96 mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để giám định ADN, kết quả, 3 liệt sĩ được xác định có quan hệ huyết thống theo dòng mẹ. Tỉnh Quảng Ngãi cũng đã phối hợp với Cục Người có công và Viện Pháp y quốc gia khai quật hơn 2.000 mộ liệt sĩ chưa xác định được danh tính tại 19 Nghĩa trang trong tỉnh, lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để giám định ADN.

Trung tá Hồ Viết Ba, Trưởng ban chính sách, Phòng chính trị, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Quảng Ngãi cho biết, thực hiện công tác số hóa trong công tác kết luận địa bàn, lập bản đồ tìm kiếm quy tập liệt sĩ thời gian qua, Ban chính sách triển khai toàn diện, đồng bộ và đạt hiệu quả thiết thực.

Tỉnh Quảng Ngãi là chiến trường rất ác liệt trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, tổng số liệt sĩ hy sinh trên địa bàn tỉnh là hơn 37.000. Đến nay đã tìm kiếm quy tập được hơn 34.000 liệt sĩ; số chưa tìm kiếm được là hơn 2.700 liệt sĩ. Đồng thời có gần 1.000 liệt sĩ là con em tỉnh Quảng Ngãi hy sinh trên địa bàn tỉnh khác và làm nhiệm vụ quốc tế tại Lào, Campuchia.

Những năm qua, Ban Chỉ đạo 515 tỉnh Quảng Ngãi triển khai nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính liệt sĩ còn thiếu thông tin. Bên cạnh công tác quy tập, Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi tiếp tục phối hợp Cục người có công để lấy mẫu gen (ADN) để xác định danh tính những phần mộ liệt sĩ còn thiếu thông tin.

Ông Nguyễn Hữu Dũng, Phó Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi cho biết, sau sắp xếp, vẫn xác định đây là nhiệm vụ quan trọng phải tiếp tục thực hiện. Sẽ tập trung xác định thông tin mộ liệt sĩ hiện nay còn thiếu thông tin kết hợp với việc xây dựng Đề án tổng thể sửa chữa, nâng cấp mộ liệt sĩ kết hợp qua đó thực hiện xác định danh tính hài cốt liệt sĩ.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà khẳng định ngành Nội vụ sẽ tiếp tục nỗ lực hết mình trong công tác tìm kiếm, xác định danh tính của hàng trăm nghìn liệt sĩ để phần nào xoa dịu nỗi đau của gia đình các liệt sĩ.

Tại Hội nghị gặp mặt người có công, nhân chứng lịch sử tiêu biểu năm 2025 diễn ra sáng ngày 24/7, người đứng đầu Bộ Nội vụ đã bày tỏ sự trăn trở khi vẫn còn gần 200.000 liệt sĩ chưa được quy tập và gần 300.000 liệt sĩ chưa xác định được thông tin. Trước nỗi mong chờ của các gia đình người có công với cách mạng, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà khẳng định công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ trong thời gian tới sẽ được thực hiện với quyết tâm cao nhất.

‘Đề án xác định hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin được thực hiện với ý nghĩa là một trách nhiệm, bổn phận đạo lý thiêng liêng. Ngành Nội vụ sẽ nỗ lực hơn nữa trong công tác tìm kiếm 200.000 liệt sĩ chưa được quy tập, gần 300.000 liệt sĩ chưa xác định được thông tin, để xoa dịu nỗi đau mòn mỏi chờ đợi thông tin của những người mẹ, người vợ và gia đình liệt sĩ’, Bộ trưởng nêu rõ quyết tâm.

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà thông tin, năm 2025 là một dấu mốc đặc biệt quan trọng đối với đất nước Việt Nam khi kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, 80 năm thành lập nước, cùng với những thay đổi to lớn, toàn diện mang tầm vóc chiến lược và thời đại sâu sắc. Chứng kiến những thành tựu phát triển vượt bậc của đất nước và trước niềm vui, hạnh phúc, niềm tin của Nhân dân và toàn thể người có công trước sự chuyển mình, đổi mới mạnh mẽ của đất nước, nữ tư lệnh ngành Nội vụ thấm thía hơn giá trị của hòa bình, độc lập, tự do, ấm no hạnh phúc.

Bước vào giai đoạn phát triển mới của dân tộc, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh, với trách nhiệm là cơ quan quản lý nhà nước đối với người có công với cách mạng, Bộ Nội vụ sẽ phối hợp chặt chẽ với các ngành, các cấp trong hệ thống chính trị, tiếp tục đổi mới tư duy, nỗ lực tham mưu với Đảng, Nhà nước hoàn thiện thể chế, chính sách đối với người có công theo hướng phục vụ, hiện đại, toàn diện, bao trùm, hiệu quả và nhân văn. Trong đó, ngành sẽ thực hiện đầy đủ và hiệu quả định hướng về chính sách đối với người có công theo tinh thần Nghị quyết số 42 của Ban Chấp hành Trung ương Khóa XIII. Đó là ‘Chú trọng thực hiện chính sách ưu đãi người có công với cách mạng; quan tâm chăm lo đời sống vật chất, tinh thần người có công, nhất là người ở vùng sâu, vùng xa, người gặp khó khăn trong cuộc sống’.

Đặc biệt, Bộ sẽ tiếp tục tham mưu cho lãnh đạo Đảng, Nhà nước tiếp tục nâng mức chuẩn trợ cấp, phụ cấp ưu đãi theo hướng phải là mức cao nhất trong các chính sách xã hội. Dự kiến trong quý IV năm 2025, Bộ sẽ trình Chính phủ ban hành Nghị định thay thế Nghị định quy định chi tiết Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng. Sớm hơn, vào quý III, Bộ sẽ trình Chính phủ ban hành Nghị định điều chỉnh chế độ trợ cấp hàng tháng đối với thanh niên xung phong đã hoàn thành nhiệm vụ trong kháng chiến giai đoạn 1965-1975.

Công nghệ giải trình tự gen đã được các chuyên gia tại GeneStory sử dụng để so sánh gene của người thân với dữ liệu từ Bộ Công an, giúp xác định danh tính 16 liệt sĩ sau gần một năm triển khai thu nhận mẫu thân nhân liệt sĩ trên toàn quốc. Dự án Ngân hàng gene, được Thủ tướng Phạm Minh Chính kích hoạt vào tháng 7/2024, nhằm xây dựng cơ sở dữ liệu ADN quy mô lớn để lưu trữ thông tin gene của hài cốt liệt sĩ và thân nhân, phục vụ việc đối sánh và xác định danh tính.

Ở Việt Nam, có hơn một triệu liệt sĩ, nhưng khoảng 500.000 người vẫn chưa xác định được danh tính. Nhiều gia đình đã chờ đợi hàng chục năm để tìm được phần mộ thân nhân. GS Vũ Hà Văn, Giám đốc Khoa học của Viện Nghiên cứu Dữ liệu lớn, cho biết GeneStory đã làm chủ toàn bộ quy trình giải mã gene từ thu mẫu, phân tích đến diễn giải dữ liệu với độ chính xác giải trình tự gene lên đến hơn 99%.

Trong dự án này, việc giải mã gene được ứng dụng theo dòng mẹ là chủ yếu. Vì vậy, việc thu mẫu được ưu tiên thực hiện trên các đối tượng là mẹ đẻ, bà ngoại, anh chị em cùng mẹ; anh, em, con của chị gái, em gái mẹ đẻ liệt sĩ; con của chị gái, em gái liệt sĩ. TS Dương Ngọc Cường, Tổng giám đốc GeneStory, cho biết để xác định danh tính liệt sĩ, các kỹ thuật viên đã đến từng gia đình thu thập mẫu.

Sau gần một năm, đã có hơn 51.000 mẫu được thu thập từ 63 tỉnh thành. Các mẫu ADN được đưa về phòng xét nghiệm của GeneStory, sau đó phân tích, giải mã gene từ hài cốt các liệt sĩ đã quy tập. Sau khi phân tích và đối sánh ADN, đã xác định danh tính 16 liệt sĩ. Dự án tiếp tục giúp hàng trăm nghìn gia đình tìm lại tên người thân, tri ân Mẹ Việt Nam Anh hùng, giảm thiểu thời gian chờ và mất mẫu di truyền khi ADN của liệt sĩ bị phân hủy.

GS Vũ Hà Văn cho biết ứng dụng công nghệ giải mã gene trong lâm sàng không chỉ dừng lại ở việc tìm kiếm thân nhân. Công nghệ này cho phép tìm hiểu về sức khỏe thể chất, hướng đến việc tiên lượng nguy cơ mắc bệnh do di truyền, bệnh ung thư… của mỗi cá thể dựa vào kiểu gene, thậm chí xây được biểu đồ đánh giá tiến triển từ nguy cơ mắc bệnh thấp đến cao theo độ tuổi.

Nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh, Liệt sỹ (27/7/1947 – 27/7/2025), Hội Phụ nữ Cụm thi đua số 3, Công an tỉnh Hà Tĩnh đã tổ chức chuỗi hoạt động tri ân sâu sắc và thiết thực để tưởng nhớ công ơn to lớn của các anh hùng, liệt sĩ đã anh dũng hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì cuộc sống bình yên của Nhân dân.

Đoàn đã bắt đầu bằng lễ dâng hoa, dâng hương tại Nghĩa trang Liệt sĩ Núi Nài, phường Thành Sen, nơi an nghỉ của hàng ngàn liệt sĩ đã ngã xuống trong hai cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc. Trong không khí trang nghiêm, các thành viên trong đoàn đã kính cẩn nghiêng mình, thắp hương lên từng phần mộ, thể hiện sự tri ân sâu sắc với những người đã hiến dâng trọn đời mình cho đất nước.

Tiếp đó, đoàn đã đến dâng hương tại Khu di tích lịch sử Ngã ba Đồng Lộc, địa danh đã đi vào lịch sử với sự hy sinh anh dũng của 10 nữ thanh niên xung phong. Với tấm lòng tri ân thành kính, đoàn đã dâng hương tưởng niệm, cầu mong cho linh hồn các liệt sỹ và 10 nữ anh hùng luôn được siêu thoát nơi cõi vĩnh hằng và phù hộ độ trì cho quốc thái, dân an, nước nhà luôn phát triển giàu mạnh.

Song song với các hoạt động dâng hương, Hội Phụ nữ Cụm thi đua số 3 cũng đã đến thăm hỏi, tặng quà cho 3 thân nhân liệt sĩ, gia đình có công với cách mạng. Đây cũng là dịp để mỗi hội viên phụ nữ Công an Hà Tĩnh thể hiện lòng biết ơn, chia sẻ, tiếp nối truyền thống cách mạng của các thế hệ cha anh.

Ngoài ra, trong khuôn khổ chương trình ‘Mẹ đỡ đầu’, Hội Phụ nữ Cụm thi đua số 3 đã đến trao quà, động viên tinh thần cho cháu Nguyễn Thị Minh Anh, con nuôi ‘Mẹ đỡ đầu’ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Cháu Minh An mồ côi cha mẹ từ nhỏ, hiện đang sống với ông bà ngoại già yếu. Với tình yêu thương và trách nhiệm, Hội phụ nữ Cụm thi đua số 3 đã đồng hành cùng cháu trong nhiều năm qua, hỗ trợ chi phí học tập, chăm sóc đời sống tinh thần, tạo điều kiện để cháu yên tâm đến trường.

Chuỗi hoạt động tri ân nhân ngày Thương binh, Liệt sỹ 27/7 của Hội Phụ nữ Cụm thi đua số 3 không chỉ là lời tri ân sâu sắc gửi tới các anh hùng liệt sỹ mà còn là dịp để hun đúc lý tưởng cách mạng, khơi dậy trách nhiệm xã hội và tình cảm nhân văn trong mỗi cán bộ chiến sĩ Công an Hà Tĩnh.

GeneStory – ‘Chìa khóa’ giải mã gene giúp xác định danh tính liệt sĩ và xây dựng nền y học dự phòng cho người Việt đã đạt được những thành tựu đáng kể sau chưa đầy một năm triển khai dự án ‘Ngân hàng ADN liệt sĩ’. Với mục tiêu hỗ trợ việc xác định danh tính của các liệt sĩ vẫn còn nhiều gia đình chưa tìm được phần mộ người thân sau hơn 50 năm, dự án này đã thu thập được 51.000 mẫu ADN thân nhân liệt sĩ.

Giáo sư Vũ Hà Văn, Chủ tịch và Nhà sáng lập GeneStory, cùng Tiến sĩ Dương Ngọc Cường, Tổng Giám đốc GeneStory, đã chia sẻ về dự án này. Theo GS. Vũ Hà Văn, cả nước có hơn 1 triệu liệt sĩ và khoảng 300.000 ngôi mộ liệt sĩ đã được quy tập nhưng chưa xác định được danh tính. Điều này đã gây ra nhiều khó khăn cho gia đình và thân nhân của họ trong việc tìm kiếm và xác định danh tính người thân.

Tiến sĩ Dương Ngọc Cường cho biết GeneStory đã xác định danh tính 16 liệt sĩ và đưa họ trở về với gia đình. Thành công này không chỉ giúp giải tỏa nỗi đau của các gia đình mà còn đóng góp vào việc xây dựng nền tảng cho y học dự phòng tại Việt Nam. Việc giải mã gene không chỉ giúp tìm kiếm thân nhân liệt sĩ mà còn giúp xây dựng cơ sở dữ liệu gene để phục vụ cho việc nghiên cứu và điều trị bệnh.

GeneStory cũng đang triển khai dự án ‘Thuốc đúng cho em’ với mục tiêu xét nghiệm gene để xác định thuốc phù hợp cho trẻ em bị bệnh động kinh. Dự kiến trong thời gian tới, GeneStory sẽ tiếp tục mở rộng nghiên cứu và triển khai các chương trình ‘thuốc đúng’ đối với nhiều bệnh lý khác. Điều này sẽ giúp cải thiện hiệu quả điều trị và giảm thiểu tác dụng phụ của thuốc đối với bệnh nhân.

Với mục tiêu trở thành ‘chìa khóa’ giải mã gene giúp người Việt làm chủ công nghệ lõi, GeneStory kỳ vọng sẽ đóng góp nhiều hơn cho cộng đồng và xây dựng một nền y tế thông minh. GeneStory cũng hy vọng sẽ tiếp tục nhận được sự hỗ trợ và đồng hành của các cấp chính quyền, tổ chức và cá nhân để thực hiện các mục tiêu của dự án.

Thông tin về dự án ‘Ngân hàng ADN liệt sĩ’ của GeneStory có thể được tìm thấy tại https://genesstory.com/. Thêm vào đó, GeneStory cũng đang tích cực mở rộng các dự án và dịch vụ của mình để phục vụ cộng đồng, bao gồm cả việc cung cấp các giải pháp xét nghiệm gene và tư vấn di truyền cho các cá nhân và gia đình.

45 năm đã trôi qua kể từ khi vùng đất Đưng K’Nơh, Lâm Đồng từng là tâm điểm của dịch bệnh và phản động FULRO. Một sự kiện đau thương đã xảy ra khi 11 cán bộ y tế và bưu điện hy sinh trong khi đang tích cực chống dịch tại Cổng trời vùng Đưng K’Nơh. Sự kiện bi thương này đã để lại nhiều ám ảnh cho những người còn sống.

Thương binh Lê Văn Đường, một trong những người trực tiếp chứng kiến sự kiện, vẫn không thể quên được nỗi đau và sự mất mát của đồng nghiệp. Vào ngày 21/8/1980, một đoàn công tác gồm 12 người đã lên đường đến huyện Đam Rông để chống dịch bệnh sốt rét và tả. Khi đến Cổng trời, họ đã bị phục kích tấn công bởi bọn FULRO, khiến 11 người hy sinh, trong đó có nhiều người còn rất trẻ.

Sự kiện này đã gây ra nhiều nước mắt và tiếc nuối. Anh Đường và những người còn sống đã phải trải qua nhiều khó khăn và hiểm nguy để vượt qua sự mất mát này. 31 năm sau, ngành y tế Lâm Đồng và huyện Lạc Dương đã xây dựng Nhà bia tưởng niệm để ghi nhận và tôn vinh 9 liệt sĩ ngành y tế.

Ngày nay, vùng đất Đưng K’Nơh đã thay da đổi thịt, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều đã giảm đáng kể. Tuy nhiên, sự kiện đau thương tại Cổng trời vẫn còn là một phần của lịch sử và không thể lãng quên. Việc tưởng nhớ và tôn vinh những người đã hy sinh là một cách để tri ân và nhớ nguồn.

Tại Cổng trời, Nhà bia tưởng niệm đã trở thành một địa điểm linh thiêng, nơi nhiều người đến tưởng niệm và thắp hương. Sự kiện này cũng là một phần của bản tráng ca về vùng đất Nam Tây Nguyên, nơi mà khí thế mới và vận hội mới đã được xây dựng trên sự hy sinh và đau thương của những người đi trước.

Tham khảo thêm thông tin về sự kiện này tại các nguồn tin cậy để hiểu rõ hơn về lịch sử và ý nghĩa của sự kiện.

Nhân dịp tháng 7, các cán bộ, đoàn viên thanh niên (ĐVTN) xã Sơn Đông đã tổ chức chuyến thăm và trò chuyện với những người mẹ, người cha, và thân nhân của các gia đình liệt sĩ trên địa bàn xã. Tại căn nhà nhỏ ở thôn Hương Ngãi, cụ bà Triệu Thị Trinh không khỏi xúc động khi ngắm nhìn bức ảnh rõ nét của người con trai, liệt sĩ Triệu Quốc Bình. Sinh năm 1946, hy sinh tại mặt trận phía nam năm 1967, bức hình duy nhất của liệt sĩ Nguyễn Văn Chước, xã Hải Lựu, đã được gia đình phục chế một lần.

Tuy nhiên, do thời gian và công nghệ thời điểm phục chế thấp, nên chất lượng ảnh theo thời gian cũng không còn rõ nét. Trước khi triển khai chương trình, Tỉnh Đoàn đã chỉ đạo các cơ sở đoàn khảo sát thực tế tại địa phương, qua đó nắm được tình hình có những liệt sĩ ra đi và để lại tấm hình cho gia đình, nhưng có người chỉ là tấm ảnh vẽ chì chân dung từ người thân miêu tả lại. Thời gian trôi qua, những tấm hình kỷ niệm, những di ảnh thờ cũng đã phai mờ và hư hỏng theo năm tháng, không còn nhìn rõ.

Với lòng tri ân các liệt sĩ của thế hệ trẻ, mong muốn được phục hồi tấm ảnh mà các anh hùng liệt sĩ để lại, Đoàn thanh niên các xã, phường đã phối hợp cùng cấp ủy chi bộ, chi đoàn các khu dân cư và xin phép các gia đình thực hiện chương trình. Chương trình được thực hiện chủ yếu từ nguồn xã hội và đã được nhiều đơn vị, tổ chức đồng hành. Các bức ảnh được phục dựng bằng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), với sự hỗ trợ kỹ thuật, dựa trên những bức ảnh cũ và thông tin từ gia đình cung cấp.

Qua công nghệ hiện đại, hình ảnh các liệt sĩ được tái hiện một cách sống động và chân thực, giúp người thân có cơ hội nhìn lại gương mặt thân yêu sau nhiều năm tháng chỉ còn trong ký ức. Việc phục dựng hình ảnh các liệt sĩ không chỉ mang lại niềm vui cho các gia đình, mà còn góp phần giữ gìn và phát huy truyền thống yêu nước và tri ân của thế hệ trẻ.

Thông qua chương trình, các cán bộ, ĐVTN xã Sơn Đông hy vọng sẽ mang lại niềm vui và sự ấm áp cho các gia đình liệt sĩ, đồng thời tiếp tục phát huy truyền thống “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam. Thông tin chi tiết về chương trình đã được Tỉnh Đoàn công bố rộng rãi trên các kênh truyền thông.

Đã 50 năm trôi qua kể từ trận đánh Ngã 6 – Bằng Lăng, nhưng ông Đào Duy Cử vẫn không thể quên ký ức bi hùng khi 12 đồng đội của ông hy sinh tại Cái Bè. Cho đến nay, ông vẫn âm thầm thực hiện hành trình tìm mộ đồng đội để đưa các anh về với đất mẹ. Câu chuyện của ông Cử là một biểu tượng về lòng nhân ái, trách nhiệm và nghị lực phi thường.

Ông Cử, sinh năm 1957, quê ở thôn Cống Xuyên, xã Thượng Phúc, Hà Nội, đã tham gia quân đội từ năm 1974. Ông đã trải qua nhiều trận đánh ác liệt tại chiến trường miền Nam, trong đó có trận đánh Ngã 6, Bằng Lăng vào ngày 11/3/1975. Trận chiến đó đã cướp đi sinh mạng của 11 đồng chí, và ông Cử cũng bị thương nặng.

Sau khi chiến tranh kết thúc, ông Cử không thể quên những đồng đội đã ngã xuống. Ông đã quyết tâm đi tìm mộ đồng đội và đưa họ về quê nhà. Với sự giúp đỡ của người dân và chính quyền địa phương, ông đã tìm được vị trí của nhiều ngôi mộ đồng đội. Trong hơn 25 năm qua, ông đã tổ chức khoảng hơn 10 chuyến đi như vậy.

Ông Cử đã giúp đưa 9 liệt sĩ trở về quê nhà, trong đó có liệt sĩ Hoàng Văn Tương, người đồng đội từng chiến đấu cùng ông ở trận đánh năm 1975. Mặc dù hành trình tìm mộ đồng đội còn nhiều khó khăn và thử thách, ông Cử vẫn không bỏ cuộc. Ông tiếp tục đi tìm mộ đồng đội, quyết tâm đưa các anh về với đất mẹ.

Không chỉ đi tìm mộ liệt sĩ, ông Cử còn là người khởi xướng các chương trình đền ơn đáp nghĩa tại địa phương. Ông đã vận động cán bộ công nhân viên đóng góp ngày lương, quyên góp xây dựng những căn nhà tình nghĩa trị giá hàng chục triệu đồng cho gia đình chính sách.

Với những đóng góp không mệt mỏi, ông Cử đã được Chủ tịch nước trao tặng Huy chương Kháng chiến hạng Nhì, Huân chương Chiến công hạng Ba, và nhiều Bằng khen, Kỷ niệm chương khác. Tuy nhiên, với ông Cử, phần thưởng quý giá nhất là những lần được đưa đồng đội về quê, được thấy người mẹ liệt sĩ ôm tro cốt con trong nước mắt.

Ông Cử cho biết, ông sẽ tiếp tục đi tìm, để đưa được hết các đồng đội đã hy sinh của mình trở về quê hương. Mặt khác, ông vẫn tiếp tục mong muốn được đóng góp chăm lo cho các gia đình chính sách thông qua việc xây nhà tình nghĩa, tặng quà… Ông muốn làm được thật nhiều việc đền ơn, đáp nghĩa để tri ân những đồng đội đã ngã xuống cho cuộc sống tự do hôm nay.