Trong xã hội hiện đại, việc đảm bảo dinh dưỡng cân bằng cho cả gia đình đang trở thành một thách thức lớn, đặc biệt với những gia đình đa thế hệ. Mỗi thành viên từ ông bà cao tuổi, cha mẹ ở độ tuổi sung sức đến con cháu đang lớn đều có những nhu cầu dinh dưỡng và khẩu vị rất riêng biệt. Mâm cơm chung không còn là câu chuyện đơn giản.

PGS.TS.BS. Nguyễn Trọng Hưng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, cho biết rằng để xây dựng một chế độ ăn uống cân bằng và đảm bảo sức khỏe cho từng cá nhân trong gia đình đa thế hệ là một bài toán khó. Ông nhấn mạnh rằng, cả rau và thịt đều đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với sức khỏe, và việc ưu tiên thái quá một nhóm hay một thực phẩm cụ thể nào đều tiềm ẩn nguy cơ.

Thịt là nguồn chất đạm dồi dào và thiết yếu cho việc xây dựng cơ bắp, sửa chữa mô, và sản xuất các enzyme, hormone quan trọng. Tuy nhiên, nếu ăn quá nhiều thịt đỏ và thịt đã qua chế biến, có thể làm tăng đáng kể lượng chất béo bão hòa và cholesterol xấu, từ đó đẩy cao nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, mỡ máu cao, gout và thậm chí là một số loại ung thư.

Ngược lại, rau xanh và trái cây là kho tàng của vitamin, khoáng chất, chất xơ và các hợp chất chống oxy hóa. Việc thiếu hụt rau xanh có thể dẫn đến thiếu vi chất dinh dưỡng và gây táo bón. Tuy nhiên, nếu chỉ ăn rau quả mà bỏ qua thịt hoặc các nguồn đạm và vi chất quan trọng khác, rất dễ dẫn đến thiếu máu thiếu sắt, thiếu protein, suy dinh dưỡng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển thể chất và trí tuệ.

Chuyên gia cũng lưu ý rằng không có một tỷ lệ chuẩn cứng nhắc nào áp dụng cho tất cả mọi người, vì nhu cầu dinh dưỡng luôn biến đổi theo độ tuổi, giới tính, mức độ hoạt động thể chất và tình trạng sức khỏe cụ thể. Tuy nhiên, theo khuyến nghị chung, một chế độ ăn cân bằng cần bao gồm ngũ cốc chiếm phần lớn nhất, tiếp theo là rau xanh và trái cây (ít nhất 400g một ngày) sau đó đến các nguồn đạm đa dạng (thịt, cá, trứng, đậu đỗ), cuối cùng là chất béo lành mạnh và cần đảm bảo đa dạng các loại thực phẩm.

Để giải quyết tình huống nan giải của gia đình đa thế hệ, chuyên gia đề xuất một nguyên tắc cốt lõi là đa dạng chế biến và định lượng khẩu phần. Đây là cách để mọi thành viên đều có thể ăn chung mâm cơm nhưng vẫn nhận được dinh dưỡng phù hợp với nhu cầu riêng.

Với ông bà bị mỡ máu, đái tháo đường: Nên ưu tiên đạm dễ tiêu như các loại cá, thịt gia cầm bỏ da, trứng, sữa ít béo, đậu phụ và các loại đậu đỗ. Lượng thịt đỏ cần kiểm soát dưới 500g/1 tuần, nên tiêu thụ khoảng 2-3 bữa/tuần, ưu tiên phần nạc.

Đối với con gái tuổi dậy thì: Cần đảm bảo đủ chất đạm từ đa dạng nguồn (thịt, cá, trứng, sữa, đậu đỗ), bổ sung thêm sắt từ thịt đỏ, gan, lòng đỏ trứng, và canxi từ sữa.

Để bữa cơm gia đình vẫn có sự thống nhất mà vẫn cá nhân hóa khẩu phần, chuyên gia đưa ra những lời khuyên thiết thực:

Thứ nhất, chế biến món ăn chung theo hướng lành mạnh, hạn chế chiên rán, tẩm ướp quá đậm đà.

Thứ hai, đa dạng nguồn đạm trên mâm cơm.

Thứ ba, cung cấp rau xanh phong phú, theo mùa.

Thứ tư, điều chỉnh khẩu phần ăn riêng.

Thứ năm, trò chuyện về nhu cầu cá nhân để gia đình gắn kết.

Việc hiểu đúng về vai trò của từng nhóm thực phẩm, linh hoạt trong chế biến, và cá nhân hóa khẩu phần ăn là chìa khóa để xây dựng những bữa cơm không chỉ ngon miệng mà còn đảm bảo sức khỏe cho từng thành viên.

Chu Đan, nữ diễn viên và MC nổi tiếng của Trung Quốc, hiện đang là tâm điểm của sự chỉ trích và tranh cãi sau những phát ngôn gây tranh cãi về việc nuôi dạy con cái và thiên vị giới tính trong chương trình truyền hình thực tế Đào Hoa Ốc. Những phát ngôn của cô đã khiến cộng đồng mạng bất bình và đặt ra câu hỏi lớn về vai trò của người nổi tiếng trong việc truyền tải giá trị nuôi dạy con cái, đặc biệt trong bối cảnh xã hội hiện đại.

Trong một phân đoạn của chương trình, Chu Đan đã chia sẻ về việc chia phần ăn cho các khách mời, bao gồm cả việc ưu tiên cho hai khách mời nam. Cô đã nói rằng: ‘Đùi gà để hai em trai ăn nhé, các em còn đang tuổi lớn’. Trong khi đó, nữ khách mời Âu Dương Đệ Đệ chỉ được chia phần đầu cánh. Khi được hỏi về việc có thích con trai hơn không, Chu Đan thẳng thắn thừa nhận: ‘Có một chút’.

Không dừng lại ở đó, khi một khách mời nam bày tỏ rằng anh muốn sinh con gái, Chu Đan tiếp tục bày tỏ quan điểm: ‘Vì khác giới nên cha mẹ thường bản năng mà yêu chiều con khác giới hơn. Bố thường cưng chiều con gái, mẹ lại yêu con trai hơn’. Phát ngôn này đã làm dấy lên tranh cãi, khi nhiều người cho rằng cô đang đánh đồng tình cảm cha mẹ với khái niệm hấp dẫn giới tính, gây hiểu nhầm nghiêm trọng về tâm lý gia đình và củng cố định kiến giới vốn đã ăn sâu ở nhiều xã hội Á Đông.

Trước đó, Chu Đan cũng từng chia sẻ về việc con gái 6 tuổi của mình có nhiệm vụ chăm sóc em trai 3 tuổi trong lớp mẫu giáo, bao gồm cả việc đút cơm, hướng dẫn học tập và hỗ trợ sinh hoạt. Thậm chí, cô còn để con gái lưu ban 1 lớp để tiện chăm sóc em. Những chia sẻ này khiến không ít người phẫn nộ, cho rằng Chu Đan đang vô tình đẩy trách nhiệm làm mẹ lên vai một đứa trẻ còn quá nhỏ.

Trước làn sóng chỉ trích lan rộng, Chu Đan đã đăng một bức ‘tâm thư’ dài trên mạng xã hội nhằm giải thích và xin lỗi. Trong bài viết, cô phủ nhận tin đồn rằng mình bắt con gái lưu ban, đồng thời khẳng định con đang theo học một chương trình giáo dục mầm non theo mô hình lớp học hỗn hợp. ‘Tôi xin lỗi vì những phát ngôn của mình đã khiến mọi người khó chịu. Tôi đang tự kiểm điểm, tự soi lại cách diễn đạt và nhận lỗi về bản thân’, cô viết.

Sự việc lần này một lần nữa đặt ra câu hỏi lớn về vai trò của người nổi tiếng trong việc truyền tải giá trị nuôi dạy con cái, đặc biệt trong bối cảnh xã hội hiện đại đang dần đòi hỏi sự bình đẳng, khoa học và nhân văn trong giáo dục gia đình. Liệu một lời xin lỗi có thể xoa dịu dư luận? Hay đây là thời điểm để nhìn lại những định kiến giới tính vô hình vẫn len lỏi trong các mô hình gia đình tưởng chừng hiện đại?