Trong bối cảnh chuyển đổi số đang phát triển mạnh mẽ, nhu cầu số hóa tài liệu giấy, đặc biệt là văn bản phức tạp, bảng biểu và chữ viết tay tiếng Việt ngày càng trở nên cấp thiết. Xuất phát từ thực tiễn này, nhóm tác giả đến từ Trung tâm Dịch vụ dữ liệu và Trí tuệ nhân tạo Viettel đã nghiên cứu thành công công trình ‘Phát triển công nghệ trích xuất thông tin từ ảnh văn bản có đa dạng bố cục, bảng biểu và chữ viết tay tiếng Việt’. Công trình này vừa được trao giải Khuyến khích tại Giải thưởng Sáng tạo Khoa học Công nghệ Việt Nam năm 2024, đánh dấu một bước tiến quan trọng của ngành công nghệ Việt Nam trong việc làm chủ nền tảng số phù hợp với đặc thù trong nước.

Công trình này bắt nguồn từ nhu cầu cấp thiết trong quá trình chuyển đổi số, đặc biệt là trong lĩnh vực hành chính công và tài chính, ngân hàng. Tại Việt Nam, số lượng văn bản giấy cần số hóa là rất lớn, nhưng chúng lại có cấu trúc, định dạng và ngôn ngữ rất đa dạng. Nhiều tài liệu chứa bảng biểu, biểu mẫu viết tay hoặc bố cục không thống nhất, gây khó khăn cho các hệ thống công nghệ sẵn có, vốn phần lớn được thiết kế phục vụ ngôn ngữ và quy chuẩn nước ngoài.

Để giải quyết thách thức này, nhóm nghiên cứu đã xây dựng một nền tảng có thể xử lý cả ba loại biểu mẫu: biểu mẫu cố định, biểu mẫu tự do và biểu mẫu bán cố định. Đây là một bước tiến mang tính đột phá, vì nền tảng không chỉ ‘đọc hiểu’ được văn bản đánh máy mà còn xử lý được cả chữ viết tay tiếng Việt, điều mà rất ít nền tảng hiện có trên thị trường đáp ứng được. Với cấu trúc mở, sản phẩm có thể tùy biến để ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ đăng ký dịch vụ công trực tuyến, định danh người dùng, đến tự động hóa quy trình xử lý hồ sơ trong doanh nghiệp.

Hệ thống công nghệ xử lý văn bản do nhóm nghiên cứu phát triển có thể được triển khai linh hoạt dưới nhiều hình thức, phù hợp với nhu cầu của từng đơn vị, từ lưu trữ đám mây đến tích hợp vào hạ tầng của khách hàng. Nhờ đó, sản phẩm phù hợp với nhiều đối tượng sử dụng, từ cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp lớn, đến tổ chức nhỏ và vừa. Đặc biệt, với việc làm chủ toàn bộ công nghệ, sản phẩm không phụ thuộc vào nền tảng nào của nước ngoài, đảm bảo bảo mật dữ liệu và tối ưu cho ngôn ngữ, văn bản tiếng Việt.

Hiệu quả của công trình không chỉ thể hiện qua việc được triển khai tại nhiều đơn vị trong nước mà còn ở khả năng thương mại hóa rõ ràng. Chỉ riêng trong ba năm gần đây, các sản phẩm ứng dụng công nghệ nền tảng này đã mang về doanh thu lên tới hàng chục tỷ đồng mỗi năm, bao gồm cả dịch vụ định danh điện tử, quản lý văn bản thông minh và các giải pháp hỗ trợ chuyển đổi số tại địa phương.

Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã tạo ra một hành lang chính sách rõ ràng và tích cực. Nghị quyết này đã góp phần tạo cầu nối hiệu quả giữa nhóm nghiên cứu và các đơn vị ứng dụng, từ đó hình thành hàng loạt hợp đồng chuyển giao công nghệ.

Trong tương lai, nhóm mong muốn chính sách này tiếp tục được cụ thể hóa bằng các hướng dẫn chi tiết và ưu đãi thực chất hơn cho doanh nghiệp ứng dụng công nghệ nội địa, nhằm đưa nhiều sáng chế Việt Nam đến gần hơn với người dân, phục vụ hiệu quả quá trình chuyển đổi số quốc gia.

Trong bối cảnh làn sóng số hóa đang ngày càng mạnh mẽ, nhiều ngân hàng tại Việt Nam đã và đang thực hiện việc tinh giản nhân sự để thích nghi với kỷ nguyên công nghệ. Số liệu từ báo cáo tài chính quý II/2025 cho thấy, Ngân hàng Lộc Phát (LPBank) đã cắt giảm 367 nhân sự chỉ trong 3 tháng, nâng tổng số lao động tinh gọn trong 12 tháng qua lên 2.900 người, tương đương mức sụt giảm tới 24%. Điều này gây chú ý khi so với quy mô nhân sự của nhà băng này trước đó.

Không chỉ LPBank, nhiều ngân hàng thương mại khác cũng chứng kiến sự co hẹp mạnh mẽ về lực lượng lao động. Trong quý I/2025, Sacombank đã giảm 930 nhân viên, xuống còn 16.128 nhân viên, tương đương giảm 5,45% so với cuối năm 2024. Trong suốt năm 2024, Sacombank cũng đã cắt giảm dần qua từng quý, từ 17.412 nhân viên xuống còn 17.058. Tương tự, VIB ghi nhận mức giảm 495 người (4,37%) trong quý I/2025 và tổng cộng 750 người (6,47%) trong một năm qua tính đến cuối quý I/2025. TPBank cũng không nằm ngoài xu thế khi tinh gọn 124 nhân sự trong 3 tháng đầu năm, tương đương 1,57%.

Nguyên nhân chính của làn sóng này đến từ nhu cầu tối ưu hóa chi phí và tăng hiệu quả hoạt động nhờ số hóa. Tại Đại hội đồng cổ đông thường niên 2025, ông Vũ Văn Tiền – Phó Chủ tịch HĐQT ABBank – nhấn mạnh: “Chúng tôi đã và đang tiến hành tinh giảm bộ máy mạnh mẽ, có những bộ phận giảm 30-40% để cắt giảm chi phí và nâng cao hiệu quả.” Ông Tiền cũng chia sẻ, ABBank đã đầu tư mạnh vào hệ thống công nghệ suốt nhiều năm qua, song song với việc giao việc kèm chỉ tiêu buộc nhân sự sử dụng công nghệ hiệu quả hơn.

Trong khi đó, TPBank đẩy mạnh tự động hóa bằng việc đưa hàng trăm robot vào thay thế các tác vụ lặp đi lặp lại tại các bộ phận vận hành, giao dịch. Theo Tổng giám đốc Nguyễn Hưng, điều này giúp nhân sự chuyển từ những công việc thủ công sang các nhiệm vụ đòi hỏi sáng tạo và giá trị gia tăng cao hơn.

Điểm đáng chú ý là song song với việc tinh gọn nhân sự truyền thống, các ngân hàng vẫn tăng cường tuyển dụng nhân sự chất lượng cao trong lĩnh vực công nghệ, dữ liệu và trí tuệ nhân tạo (AI). Đây được xem là bước “chuyển mình” để đáp ứng yêu cầu phát triển ngân hàng số, chứ không phải dấu hiệu của một cuộc khủng hoảng lao động.

Từ các khảo sát khách hàng trong ngành ngân hàng, Vietnam Report nhận định, số lượng phòng giao dịch giờ đây không còn là thước đo phản ánh mức độ phủ sóng hay sức cạnh tranh của ngân hàng trên thị trường, thay vào đó, chỉ số lượng giao dịch trực tuyến mới là thước đo quan trọng thể hiện khả năng tiếp cận và phục vụ khách hàng trong kỷ nguyên số. Do đó, điều tất yếu là số lượng phòng giao dịch sẽ được tinh gọn, kéo theo cắt giảm nhân sự, đặc biệt tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.

Việc cắt giảm nhân sự phản ánh sự dịch chuyển trọng tâm trong chiến lược phát triển của các ngân hàng từ mở rộng mạng lưới vật lý sang tối ưu hóa nền tảng số, giảm phụ thuộc vào nguồn lực lao động truyền thống, đồng thời tập trung vào tuyển dụng các vị trí chiến lược như phân tích dữ liệu, phát triển sản phẩm số, quản trị rủi ro công nghệ và an ninh mạng.

Bên cạnh đó, việc giảm nhân sự cũng góp phần kiểm soát chi phí hoạt động, giúp các ngân hàng duy trì và cải thiện lợi nhuận trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt.

Làn sóng số hóa và tinh giản nhân sự trong ngành ngân hàng không chỉ là hiện tượng tại Việt Nam mà còn phổ biến trên toàn cầu. Tuy nhiên, bài toán đặt ra là làm sao để đảm bảo chất lượng dịch vụ không bị ảnh hưởng khi giảm nhân sự, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh bằng công nghệ và con người phù hợp với xu thế mới.

Sự chuyển dịch này đặt ra yêu cầu cấp thiết về đào tạo lại lực lượng lao động, giúp họ thích ứng với vai trò mới trong môi trường số hóa – nơi công nghệ là công cụ, còn con người vẫn là trung tâm.

Áp dụng Mô hình Thông tin Công trình (BIM) trong hoạt động xây dựng và quản lý vận hành công trình đang gặp phải một số vướng mắc liên quan đến quy định, điều kiện trong hồ sơ mời thầu, chi phí và nhân sự. Để áp dụng BIM thành công, cần bổ sung tiêu chí BIM trong hồ sơ mời thầu với trọng số cao, chuẩn hóa khái niệm và nhân sự BIM trong pháp luật về xây dựng, và ban hành thông tư hướng dẫn riêng về chi phí BIM.

Tại Hội thảo ‘Áp dụng BIM trong hoạt động xây dựng: Đánh giá năng lực nhà thầu, điều kiện đấu thầu và chi phí áp dụng’, các chuyên gia đã thảo luận về những khó khăn trong việc áp dụng BIM. TS Tạ Ngọc Bình, Trưởng phòng Nghiên cứu kinh tế đầu tư và Xây dựng số, Viện Kinh tế xây dựng (Bộ Xây dựng), cho biết các văn bản pháp lý do Chính phủ và Bộ Xây dựng ban hành đã tạo ra hệ quy chuẩn và hướng dẫn khá đồng bộ cho áp dụng BIM trong các gói thầu.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Tiến Thông, Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội, cho rằng việc áp dụng BIM vẫn còn vướng mắc. Ông Phạm Phú Đức – Phó Tổng giám đốc Công ty CP Tư vấn thiết kế xây dựng Đà Nẵng, cũng chỉ ra một số rào cản trong công tác lựa chọn nhà thầu dự án đầu tư xây dựng áp dụng BIM. Cụ thể, các rào cản này bao gồm việc thiếu quy định cụ thể về áp dụng BIM trong giai đoạn thi công, và sự thiếu thống nhất trong các biểu mẫu đấu thầu đối với gói thầu áp dụng BIM.

TS. Nguyễn Văn Chính, Khoa Công trình thuộc Trường Đại học Giao thông vận tải, cho rằng một điểm yếu lớn hiện nay là chưa có quy định cụ thể về áp dụng BIM trong giai đoạn thi công. Ông Chính kiến nghị bổ sung một số quy định thống nhất các biểu mẫu đấu thầu đối với gói thầu áp dụng BIM. Điều này sẽ giúp các nhà thầu và chủ đầu tư có thể dễ dàng hiểu và thực hiện các yêu cầu về BIM.

Ông Trần Văn Tâm – Giám đốc Công ty CP IDECO Việt Nam, cho rằng sự quyết liệt của người đứng đầu và sự phối hợp của các bên liên quan đến dự án là điều kiện tiên quyết để việc áp dụng BIM đi vào thực chất, hiệu quả. Nhiều ý kiến cho rằng, để triển khai BIM thành công, cần chuẩn hóa dữ liệu BIM trong quá trình thi công, và tăng cường đào tạo BIM cho sinh viên, nhà thầu và công chức nhà nước.

Ông Huỳnh Xuân Tín, Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH Kỹ thuật và Công nghệ V7, đề xuất nên có quy định cho phép khoán gọn phần chi phí gia tăng khi áp dụng BIM, tạo điều kiện để các doanh nghiệp chủ động lựa chọn hình thức triển khai. Điều này sẽ giúp các doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro và tăng cường khả năng cạnh tranh.

Để áp dụng BIM thành công, các chuyên gia cũng kiến nghị cần có BIM trong hồ sơ mời thầu với trọng số cao, chuẩn hóa khái niệm và nhân sự BIM trong pháp luật về xây dựng, và ban hành thông tư hướng dẫn riêng về chi phí BIM. Điều này sẽ giúp tạo ra một môi trường thuận lợi cho việc áp dụng BIM trong hoạt động xây dựng và quản lý vận hành công trình.

Trong thời gian gần đây, tình trạng hàng giả, hàng nhái đã trở nên ngày càng phổ biến và tinh vi, gây ra những thách thức lớn cho các doanh nghiệp chân chính cũng như ảnh hưởng tiêu cực đến người tiêu dùng. Các mặt hàng giả mạo không chỉ giới hạn ở những sản phẩm thông thường mà còn lan rộng đến các thương hiệu xa xỉ và hàng hóa có giá trị cao.

Ông Nguyễn Ngọc Tý, Giám đốc điều hành Công ty Thời trang Nón Sơn, đã chia sẻ về những khó khăn mà công ty ông đã trải qua trong suốt 30 năm qua trong việc chống lại hàng giả. Điểm nổi bật trong câu chuyện của Nón Sơn là việc phát hiện ra hàng giả thông qua các biện pháp kỹ thuật chuyên sâu. Một trường hợp đáng chú ý là khi tiến hành kiểm thử bằng lực rơi của quả tạ 7 kg từ độ cao 2 mét, một chiếc mũ bảo hiểm trông giống hệt nhau với sản phẩm thật đã vỡ tan, hoàn toàn không có khả năng bảo vệ người dùng.

Hàng giả không chỉ gây tổn hại về mặt tài chính cho các doanh nghiệp chân chính mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín và niềm tin của người tiêu dùng. Ông Tý cho biết, một thủ đoạn phổ biến của hàng giả là mua sản phẩm thật để kiểm nghiệm, sau đó sản xuất hàng giả với tem chứng nhận hợp chuẩn, hợp quy đã được cấp.

Ông Phan Minh Thông, Chủ tịch HĐQT Phúc Sinh Group, cũng chia sẻ về những thách thức mà công ty ông gặp phải khi sản xuất cà-phê nguyên chất. Mặc dù đã xuất khẩu cà-phê đến hơn 100 thị trường, Phúc Sinh gặp khó khăn trong việc tiêu thụ cà-phê nguyên chất tại thị trường trong nước do thói quen tiêu dùng đã quen với cà-phê pha trộn hương liệu.

Ông Nguyễn Thuận Đạt, Giám đốc điều hành Công ty Thời trang và mỹ phẩm Duy Anh, cũng bày tỏ lo ngại về tình trạng hàng giả trong ngành xa xỉ phẩm. Hàng giả không chỉ gây thất thu lớn cho doanh nghiệp chính hãng mà còn ảnh hưởng đến uy tín quốc gia.

Để ngăn chặn hàng giả, các doanh nghiệp cần phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng và người tiêu dùng. Ông Lê Huy Anh, Phó Cục trưởng Sở hữu trí tuệ, thừa nhận rằng chống hàng giả là một cuộc chiến không cân sức và cần sự phối hợp của cả hệ thống.

Từ góc nhìn của cơ quan quản lý thị trường, ông Nguyễn Tiến Đạt, Phó Chi cục trưởng Quản lý thị trường Thành phố Hồ Chí Minh, cho rằng việc kiểm tra tại các điểm kinh doanh thường diễn ra công khai và cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng.

Các chuyên gia cho rằng, hầu như bất kỳ sản phẩm nào cũng có nguy cơ bị làm giả và doanh nghiệp cần thể hiện quyết tâm trong việc bảo vệ thương hiệu. Ông Nguyễn Viết Hồng, Chủ tịch HĐQT Công ty Vina CHG, đã chia sẻ về việc xây dựng hệ sinh thái bảo vệ thương hiệu với các giải pháp như tem chống giả, tem truy xuất nguồn gốc.

Về phía cơ quan chuyên môn, bà Phạm Khánh Phong Lan, Giám đốc Ban Quản lý An toàn thực phẩm Thành phố Hồ Chí Minh, cho rằng cần đơn giản hóa thủ tục hành chính trong xử phạt vi phạm và tăng cường hậu kiểm để xây dựng một hệ sinh thái thị trường lành mạnh.

Chuyển đổi số và phát triển khoa học, công nghệ đang là những vấn đề trọng tâm của Chính phủ trong thời gian gần đây. Tại Hội nghị sơ kết 6 tháng đầu năm và triển khai công tác 6 tháng cuối năm 2025 của Ban Chỉ đạo Chính phủ về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06, Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long đã báo cáo về tình hình triển khai Đề án 06 trong 6 tháng đầu năm và nhiệm vụ trọng tâm trong 6 tháng cuối năm 2025.

Đề án 06 là một trong những đề án quan trọng của Chính phủ nhằm đẩy mạnh chuyển đổi số và phát triển khoa học, công nghệ. Theo báo cáo của Thứ trưởng Nguyễn Văn Long, trong 6 tháng đầu năm, Đề án 06 đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Hệ thống điều phối dữ liệu y tế đã được đưa vào hoạt động, với 373 cơ sở khám chữa bệnh, 2,5 triệu bệnh án điện tử và 4.800 đơn thuốc điện tử. Việc nhận diện sinh trắc học tại sân bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất đã phục vụ 11.049 lượt hành khách trên 4.334 chuyến bay. Ngoài ra, đã có 116 triệu hồ sơ ngân hàng được đối chiếu thông tin sinh trắc học với CCCD và VNeID.

Bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn một số điểm nghẽn trong việc triển khai Đề án 06. Thứ trưởng Nguyễn Văn Long đã chỉ ra 3 điểm nghẽn chính, bao gồm dữ liệu còn chưa đầy đủ, rời rạc và phân mảnh, việc triển khai các Cơ sở dữ liệu (CSDL) quốc gia, CSDL chuyên ngành còn rất chậm và còn nhiều hạn chế, bất cập trong việc kết nối, chia sẻ và làm sạch dữ liệu.

Để khắc phục những điểm nghẽn này, Thứ trưởng Nguyễn Văn Long đã đề xuất 5 nội dung trọng tâm cần thực hiện trong 6 tháng cuối năm 2025. Trong đó, cần khẩn trương khắc phục 45 nhiệm vụ chậm tiến độ, tập trung triển khai 30 nhiệm vụ phải hoàn thành trong 6 tháng cuối năm của Đề án 06. Đồng thời, cần đẩy nhanh việc hoàn thành 11 CSDL trọng yếu và 105 cơ sở dữ liệu chuyên ngành theo lộ trình từ nay đến 31/12/2025.

Thứ trưởng Nguyễn Văn Long cũng kiến nghị sớm rà soát tổng thể, phối hợp Bộ Công an có kế hoạch, triển khai cắt giảm ngay thành phần hồ sơ giấy trong cấu trúc thủ tục hành chính đã được thay thế bằng dữ liệu và giấy tờ đã tích hợp lên VNeID. Đơn giản hóa quy trình nghiệp vụ đối với 324 thủ tục hành chính có thể cắt giảm thành phần hồ sơ của 13 bộ, ngành đã có giấy tờ trên VNeID và 200 thủ tục hành chính có thể tái sử dụng dữ liệu hộ tịch, đất đai đã số hóa.

Cuối cùng, Thứ trưởng Nguyễn Văn Long đề xuất với Thủ tướng Chính phủ, giao Bộ Công an tham mưu xây dựng Đề án phát triển công dân số giai đoạn 2025-2030 để phát triển toàn diện công dân số Việt Nam, đảm bảo người dân có đầy đủ kiến thức, kỹ năng, thái độ và hành vi phù hợp để sống và làm việc hiệu quả trong môi trường số.

JPMorgan đã giới thiệu một cơ chế tính phí mới cho các giao dịch chuyển tiền thông qua PayPal và Coinbase, với mục tiêu tạo điều kiện thuận lợi hơn cho khách hàng trong việc thực hiện các giao dịch tài chính. Tuy nhiên, quyết định này đã gây ra nhiều tranh cãi trong cộng đồng tài chính và công nghệ.

Việc JPMorgan triển khai cơ chế tính phí mới này dự kiến sẽ mang lại nguồn thu đáng kể cho ngân hàng. Tuy nhiên, Alex Rampell, đối tác chung tại Andreessen Horowitz và là người đồng sáng lập Affirm, đã lên tiếng chỉ trích bước đi này của JPMorgan. Ông cho rằng cơ chế tính phí mới này có thể cản trở sự cạnh tranh trong ngành tài chính và gây khó khăn cho người dùng khi chuyển tiền vào các nền tảng tiền mã hóa.

Ông Rampell cảnh báo rằng nếu chiến lược của JPMorgan thành công, các ngân hàng khác có thể sẽ noi theo, điều này có thể cản trở sự phát triển của ngành tài chính công nghệ. Việc này cũng làm dấy lên cuộc tranh luận giữa các tổ chức tài chính và các công ty fintech về quyền sở hữu và quyền truy cập dữ liệu.

Trong khi JPMorgan muốn bảo vệ dữ liệu khách hàng và chi phí vận hành, các công ty fintech lại lập luận rằng những khoản phí như vậy có thể hạn chế sự đổi mới và cạnh tranh trong lĩnh vực công nghệ tài chính. Họ cho rằng các tổ chức tài chính nên tìm cách cân bằng giữa bảo vệ dữ liệu và tạo điều kiện thuận lợi cho sự đổi mới.

Kết quả của cuộc tranh luận này có thể sẽ định hình tương lai của dịch vụ tài chính, ảnh hưởng đến cách dữ liệu được chia sẻ và sử dụng trên toàn ngành. Cuộc tranh luận này cũng đặt ra câu hỏi về vai trò của các tổ chức tài chính và các công ty fintech trong việc tạo ra một hệ sinh thái tài chính công nghệ an toàn, bảo mật và đổi mới.

Trong bối cảnh này, các bên liên quan đang chờ đợi phản ứng từ các cơ quan quản lý và các nhà lập pháp. Họ có thể sẽ phải cân nhắc giữa việc bảo vệ quyền lợi của các tổ chức tài chính và đảm bảo rằng sự đổi mới trong ngành tài chính công nghệ không bị cản trở.

Theo Investopedia, việc JPMorgan triển khai cơ chế tính phí mới này là một bước đi đáng chú ý trong ngành tài chính. Tuy nhiên, vẫn còn phải xem xét liệu chiến lược này có thành công hay không và nó sẽ ảnh hưởng như thế nào đến ngành tài chính trong tương lai.