Ngành logistics Việt Nam đang trải qua một giai đoạn tăng trưởng nhanh chóng, với tốc độ trung bình 14-16%/năm, cao gần gấp đôi so với tốc độ tăng GDP. Tuy nhiên, bên cạnh sự phát triển nhanh, ngành vẫn đang đối mặt với thách thức trong việc áp dụng các giải pháp thân thiện môi trường. Tại tọa đàm Chính sách tài chính phát triển logistics xanh do Tạp chí Kinh tế – Tài chính tổ chức, các chuyên gia đã thảo luận về khó khăn và thách thức mà các doanh nghiệp logistics Việt Nam đang gặp phải trong việc chuyển đổi sang hướng phát triển xanh.

Ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), cho biết rằng yêu cầu về chuyển đổi số và chuyển đổi xanh đã dần được các doanh nghiệp nhận thức, nhưng việc thực thi trên thực tế còn hạn chế. Ông Đặng Vũ Thành, Phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam (VLA), cũng cho rằng chuyển đổi xanh không còn là xu hướng, mà đã và đang hiện diện trong từng hoạt động hằng ngày của doanh nghiệp logistics trên toàn cầu. Tuy nhiên, phần lớn doanh nghiệp logistics, đặc biệt là nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm đến 95%, vẫn đang loay hoay với bài toán vốn, công nghệ và thực thi chính sách.

Các chuyên gia cho rằng, chuyển đổi xanh không thể chỉ trông chờ từ phía doanh nghiệp. Nhà nước cần sớm tích hợp chính sách ưu đãi thuế, trợ cấp cho doanh nghiệp chuyển đổi xanh, đưa trạm sạc, kho xanh, logistics thông minh vào quy hoạch đầu tư công. TS Đỗ Thiên Anh Tuấn, Giảng viên Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright, cho biết, điểm nghẽn đầu tiên là vấn đề “tiền đâu?”. Trong khi 95-97% doanh nghiệp logistics là doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME), thì thị trường tài chính xanh ở Việt Nam lại còn rất non trẻ.

Tính đến giữa năm nay, quy mô tài chính xanh chỉ chiếm 4,35% tổng tín dụng, thấp hơn nhiều so với mức tối thiểu 10% như kỳ vọng. Các chuyên gia đều thống nhất rằng cần có sự điều phối mạnh mẽ từ Nhà nước, đặc biệt là các bộ ngành như Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước… Không thể chỉ kỳ vọng vào nỗ lực của doanh nghiệp khi các điều kiện về tài chính, pháp lý, và hạ tầng vẫn còn quá nhiều bất cập.

Để phát triển xanh, cần có dòng vốn xanh. Và để có dòng vốn đó, cần sự chung tay của cả hệ thống, từ cơ quan quản lý, ngân hàng, đến chính sách tài khóa và tiền tệ hỗ trợ chuyển đổi xanh rõ ràng, minh bạch và có thể đo lường. Như vậy, việc chuyển đổi xanh trong ngành logistics không chỉ là thách thức đối với các doanh nghiệp Việt Nam mà còn đòi hỏi sự hỗ trợ và điều phối từ phía Nhà nước.

Đề xuất về việc tích hợp chính sách ưu đãi thuế, trợ cấp cho doanh nghiệp chuyển đổi xanh và đưa các giải pháp logistics xanh vào quy hoạch đầu tư công đang trở thành một giải pháp cấp thiết để đẩy mạnh sự phát triển của ngành logistics theo hướng bền vững. Việc tập trung vào các giải pháp tài chính xanh cũng như hỗ trợ từ chính sách sẽ là yếu tố quan trọng giúp các doanh nghiệp logistics Việt Nam có thể khắc phục được những khó khăn và nắm bắt được các cơ hội mới trong lĩnh vực này.

Xu hướng chuyển đổi xanh trong ngành logistics đang trở nên tất yếu và cấp thiết, và đòi hỏi sự tham gia và chung tay của cả doanh nghiệp và Nhà nước. Việc phối hợp giữa các bên sẽ giúp đẩy mạnh sự phát triển của ngành logistics theo hướng xanh và bền vững, đảm bảo sự phát triển lâu dài của ngành cũng như góp phần bảo vệ môi trường.

Với vị trí địa lý chiến lược, hệ thống hạ tầng giao thông ngày càng hoàn thiện và nguồn nhân lực chất lượng cao, tỉnh Phú Thọ đang trở thành điểm đến hấp dẫn hàng đầu của các doanh nghiệp Nhật Bản trong quá trình tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu. Đây là bước tiến quan trọng đưa Phú Thọ trở thành một ‘cực tăng trưởng mới’ của vùng kinh tế phía Bắc.

Một trong những minh chứng tiêu biểu cho niềm tin của doanh nghiệp Nhật Bản vào môi trường đầu tư tại Việt Nam là Công ty Honda Việt Nam (HVN). Cuối tháng 6/2025, HVN đã xuất xưởng chiếc xe máy thứ 40 triệu, đánh dấu cột mốc quan trọng trong gần 30 năm hoạt động. Hiện, Honda Việt Nam đã mở rộng lên ba nhà máy hiện đại, đạt năng lực sản xuất 2,75 triệu xe/năm. Riêng trong năm tài chính 2025, HVN đã sản xuất 2,3 triệu xe, tăng 10% so với cùng kỳ. Ngoài thị trường nội địa, Honda Việt Nam cũng đẩy mạnh xuất khẩu sản phẩm ‘Made in Vietnam’ đến hơn 23 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Đặc biệt, tỷ lệ nội địa hóa của HVN đã đạt 96% (tính đến tháng 5/2025), với mạng lưới gần 800 HEAD và 175 nhà cung cấp trong nước. HVN không chỉ đóng vai trò đầu tàu trong sản xuất mà còn tiên phong trong ứng dụng công nghệ mới, đảm bảo tiêu chuẩn an toàn, tiết kiệm nhiên liệu và thân thiện môi trường. Song song với hoạt động sản xuất, HVN cũng tích cực thực hiện trách nhiệm xã hội, như vận hành hệ thống điện mặt trời áp mái tại hai nhà máy Vĩnh Phúc (nay là Phú Thọ) và Hà Nam (nay là Ninh Bình) với tổng công suất 8MWp, giúp giảm thiểu CO2 phát thải ra môi trường.

Mới đây, trong buổi làm việc với bà Sayaka Hattori, Tổng Giám đốc Công ty Honda Việt Nam, Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ Trần Duy Đông nhấn mạnh: ‘Các doanh nghiệp đến đầu tư tại Phú Thọ chính là những công dân của tỉnh; sự thành công của doanh nghiệp cũng chính là thành công của địa phương.’ Chủ tịch UBND tỉnh khẳng định, tỉnh Phú Thọ luôn đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp, sẵn sàng lắng nghe, chia sẻ, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình đầu tư và hoạt động sản xuất – kinh doanh, trong đó có Công ty Honda Việt Nam.

Xác định Nhật Bản là nhà đầu tư chiến lược, tỉnh Phú Thọ đã thiết lập nhiều cơ chế phối hợp hiệu quả, như: Thành lập tổ công tác hỗ trợ Công ty Honda Việt Nam thực hiện các giải pháp giảm phát thải, tăng cường trao đổi chính sách đầu tư, đồng hành cùng doanh nghiệp trong tháo gỡ khó khăn, xúc tiến các dự án mới với đối tác Nhật như Tập đoàn Sojitz, các nhà cung cấp trong chuỗi của Canon, Yamaha…

Để thu hút mạnh mẽ các doanh nghiệp Nhật Bản, tỉnh Phú Thọ đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp đột phá nhằm cải thiện môi trường đầu tư – kinh doanh. Tỉnh đã thành lập Tổ công tác đặc biệt, đường dây nóng và Trung tâm xúc tiến đầu tư – hỗ trợ doanh nghiệp để hỗ trợ nhà đầu tư kịp thời, hiệu quả. Tổ chức mô hình ‘Cà phê doanh nhân’ để đối thoại định kỳ, chủ động nắm bắt và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Đẩy mạnh cải cách hành chính, cung cấp dịch vụ công trực tuyến với tỷ lệ đạt 85,6%, thủ tục hành chính được giải quyết đúng hạn đạt trên 99% mỗi năm.

Hiện nay, tỉnh Phú Thọ đang thu hút mạnh mẽ các doanh nghiệp Nhật Bản trong các lĩnh vực có giá trị gia tăng cao như: Linh kiện điện tử, cơ khí chính xác, công nghiệp hỗ trợ, chế biến thực phẩm công nghệ cao. Các khu công nghiệp hiện đại như KCN Trung Hà, Phù Ninh, Tam Nông, Thăng Long Vĩnh Phúc, Bá Thiện II… được quy hoạch bài bản, hạ tầng đồng bộ, đang mở ra dư địa lớn cho nhà đầu tư quốc tế.

Với những nỗ lực toàn diện, nhất quán, Phú Thọ đã và đang từng bước khẳng định niềm tin của các tập đoàn Nhật Bản. Sự có mặt ngày càng nhiều của doanh nghiệp đến từ quốc gia mặt trời mọc chính là minh chứng cho một môi trường đầu tư ổn định, minh bạch, cạnh tranh. Phú Thọ điểm đến mới cho làn sóng FDI thế hệ mới sẵn sàng chào đón những ‘người bạn Nhật Bản’ đến hợp tác, phát triển và cùng nhau kiến tạo tương lai.