Ngày 1/8, chính sách thuế quan mới của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chính thức có hiệu lực, gây ra những biến động lớn trên thị trường toàn cầu và buộc nhiều đồng minh của Mỹ vào cuộc đàm phán gấp rút. Sự kiện này đã làm cho thị trường chứng khoán trên toàn thế giới biến động mạnh, với chỉ số STOXX600 của châu Âu và DAX của Đức giảm sâu vào ngày hôm đó.

Các ngành như máy móc, đồng hồ của Thụy Sĩ hay các sản phẩm xuất khẩu của Canada, Ấn Độ, Nam Phi, New Zealand và Đài Loan (Trung Quốc) đều chịu ảnh hưởng nặng nề từ mức thuế mới được áp dụng. Sự thay đổi này đã làm dấy lên lo ngại về tác động tiêu cực đến thương mại và tăng trưởng kinh tế toàn cầu.

Chính sách thuế quan mới của Mỹ, lần đầu tiên được công bố vào ngày 2/4, không áp dụng một mức thuế đồng loạt cho tất cả các quốc gia. Thay vào đó, nó giống như một ván cờ phức tạp, nơi mỗi quốc gia được đối xử khác nhau dựa trên kết quả đàm phán song phương với Mỹ trong nhiều tháng qua.

Một số quốc gia như Malaysia, Thái Lan và Campuchia đã đạt được mức thuế thấp hơn so với mức ban đầu do có kết quả đàm phán thuận lợi. Ngược lại, Nhật Bản và Liên minh châu Âu (EU) cùng nhận mức thuế chung 15%. Trung Quốc cũng đã đạt được một thỏa thuận quan trọng, giảm mức thuế từ 145% xuống còn 10%, mặc dù vẫn phải chịu mức thuế 20% đối với các hoạt động liên quan đến buôn lậu fentanyl.

Những tác động kinh tế toàn cầu của chính sách thương mại này rất đáng kể. Từ góc nhìn kinh tế, chính sách này có thể làm tăng chi phí sản xuất và giá tiêu dùng. Giáo sư kinh tế Joseph Foudy nhận định rằng nhiều công ty có thể sẽ ngừng nhập khẩu hoàn toàn khi mức thuế vượt quá 20%.

Tăng trưởng kinh tế toàn cầu cũng đối mặt với nguy cơ suy giảm do chính sách thuế quan mới. Báo cáo từ BBVA Research ước tính rằng các mức thuế hiện tại có thể khiến tăng trưởng kinh tế toàn cầu giảm 0,5 điểm phần trăm trong ngắn hạn và hơn 2 điểm phần trăm trong trung hạn.

Trong khi đó, Mỹ lại thu ‘bội thu’ ngân sách từ thuế quan. Từ đầu năm đến ngày 25/7, Bộ Tài chính Mỹ đã thu về 124 tỷ USD tiền thuế nhập khẩu, tăng tới 131% so với cùng kỳ năm ngoái. Điều này cho thấy chính sách thuế quan của Mỹ không chỉ ảnh hưởng đến thị trường toàn cầu mà còn mang lại lợi ích tài chính đáng kể cho chính phủ Mỹ.

Chính sách thương mại của Tổng thống Trump đã tạo ra một bức tranh phức tạp về quan hệ kinh tế quốc tế, với nhiều thách thức và cơ hội cho các quốc gia trên toàn thế giới. Hiện tại, các quốc gia đang nỗ lực đàm phán để tìm kiếm giải pháp tốt nhất cho tình hình này.

Thúc đẩy quan hệ thương mại Việt-Mỹ: Một bước tiến quan trọng vừa được thiết lập khi gần 50 doanh nghiệp Việt Nam ký kết 20 Biên bản ghi nhớ (MoU) nhập khẩu hàng nông sản từ Mỹ với tổng giá trị ước tính lên đến 3 tỷ USD.

Chuyến công tác của đoàn Bộ Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam đến các bang Iowa, Ohio, Maryland và thủ đô Washington từ ngày 2–6/6 đã mang lại kết quả tích cực. Đoàn công tác do Bộ trưởng Đỗ Đức Duy dẫn đầu, gồm đại diện của gần 50 cơ quan, doanh nghiệp nông nghiệp và hiệp hội, nhằm thúc đẩy thương mại hai chiều và mở ra các cơ hội mới để Việt Nam nhập khẩu nhiều hơn các sản phẩm nông sản và gỗ của Mỹ.

Các thỏa thuận được ký kết không chỉ thể hiện cam kết mạnh mẽ của cộng đồng doanh nghiệp và Chính phủ Việt Nam trong việc thúc đẩy thương mại cân bằng với Mỹ mà còn kỳ vọng vào một thỏa thuận thương mại giữa hai nước sớm được ký kết. Điều này sẽ giúp giảm thuế đối với hàng nông sản, củng cố chuỗi cung ứng chung và đóng góp vào sự thịnh vượng của cả hai quốc gia trong khuôn khổ Quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện.

Doanh nghiệp Việt Nam nhập khẩu nguyên liệu thức ăn chăn nuôi từ bang Ohio, Mỹ

Trong khuôn khổ chuyến công tác, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đã ký MoU với Hội đồng Ngũ cốc Mỹ (USGC). Chủ tịch USGC, bà Verity Ulibarri, cho biết việc ký kết MoU này củng cố thêm cam kết của USGC trong việc hợp tác với Việt Nam và tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại nông nghiệp. Bà Verity Ulibarri nhấn mạnh rằng USGC đang nỗ lực làm việc với chính quyền và những người đại diện để giảm thiểu tác động của thuế quan thương mại hiện tại đối với các sản phẩm của họ vào Việt Nam.

Cuộc tọa đàm giữa đoàn công tác với Hội đồng Kinh doanh Mỹ-ASEAN (USABC) cũng diễn ra chiều 6/6. Ông Ted Osius, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc USABC, bày tỏ ủng hộ đối với sự phát triển nông nghiệp của Việt Nam và hy vọng rằng việc tăng cường nhập khẩu hàng nông sản của Mỹ sẽ giúp giảm thâm hụt thương mại với Mỹ.

Đáp lại, Bộ trưởng Đỗ Đức Duy khẳng định cam kết mạnh mẽ của Chính phủ Việt Nam trong việc tiếp tục cải cách thể chế, nâng cao hiệu quả hành chính, và tạo môi trường thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp quốc tế mở rộng đầu tư và thương mại tại Việt Nam.

Ông Ted Osius nhấn mạnh rằng các MoU được ký kết không chỉ biểu trưng cho “kinh doanh tốt” mà còn cả “chính trị tốt”, bởi nhiều hàng xuất khẩu sẽ đến từ các bang nông thôn ở Mỹ như Ohio và Iowa. Điều này có thể thúc đẩy sự chú ý từ Nhà Trắng và các quan chức cấp cao, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang thể hiện thiện chí hợp tác nhằm giải quyết những lo ngại liên quan đến tình trạng mất cân đối thương mại giữa hai nước.

Chuyến công tác của đoàn Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng các doanh nghiệp Việt Nam đã thành công tốt đẹp, đạt được những kết quả rất tích cực. Thông qua các diễn đàn và cuộc gặp gỡ, đoàn công tác đã chứng minh cho các chính khách trong Chính phủ Mỹ thấy rõ Việt Nam rất coi trọng mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với Mỹ, trong đó thương mại đầu tư là một trụ cột quan trọng.

Canada đang đối mặt với thách thức lớn trong việc bảo vệ ngành thép nội địa khi cạnh tranh từ nhập khẩu ngày càng gay gắt. Ngày 6/6, Bộ trưởng Công nghiệp Canada Melanie Joly công bố việc áp đặt lệnh trừng phạt đối với hành vi bán phá giá thép từ nước ngoài vào thị trường Canada.

Động thái này được xem như một biện pháp cấp thiết nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đối với các nhà sản xuất thép lớn của Canada. Việc áp thuế 50% của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gây khó khăn cho lĩnh vực xuất khẩu thép của Canada, trong khi đó, hàng nhập khẩu giá rẻ từ nước ngoài lại gia tăng, khiến ngành thép nội địa phải đối mặt với sức ép cạnh tranh ngay trên sân nhà.

Tình trạng bán phá giá đã khiến nhiều doanh nghiệp trong ngành thép Canada lên tiếng về vấn đề cạnh tranh giá. Tổng Giám đốc Điều hành Tập đoàn Algoma Steel, ông Michael Garcia, cho biết các nhà máy thép từ nhiều quốc gia đang đưa thép vào Canada với giá thấp, gây khó khăn cho doanh nghiệp trong nước trong việc duy trì sức cạnh tranh.

Biện Pháp Chống Bán Phá Giá

Trước thực trạng đó, Bộ trưởng Joly khẳng định chính phủ đã lắng nghe các phản ánh từ doanh nghiệp và sẽ triển khai các biện pháp cần thiết nhằm ngăn chặn tình trạng bán phá giá, trong đó có việc thép được bán dưới giá thành sản xuất để giành thị phần.

Luật sư Peter Clark – Chủ tịch Công ty Grey Clark Shih & Associates Limited, cho biết nhà chức trách sẽ triển khai thêm nhiều cuộc điều tra chống bán phá giá mới, nhằm đối phó với tình hình các nhà nhập khẩu Canada đang tìm kiếm thêm nguồn cung thay thế do giá thành một số loại thép nhập khẩu gần đây tăng mạnh.

Hỗ Trợ Ngành Thép

Chính phủ Canada cũng chuẩn bị các gói hỗ trợ tài chính cho các công ty thép để giúp duy trì việc làm. Các khoản vay ngắn hạn sẽ được phân bổ thông qua Cơ chế tài trợ khẩn cấp cho nhà tuyển dụng lớn của Ottawa.

Hiệp hội các nhà sản xuất thép Canada, đại diện cho 17 công ty, đã nhiều lần ủng hộ biện pháp chống bán phá giá. Tuy nhiên, một số doanh nghiệp khác trong ngành thép cũng bày tỏ lo ngại rằng biện pháp này có thể gây ảnh hưởng tới chuỗi cung ứng và lĩnh vực phân phối thép.

Canada hiện đang áp thuế phụ thu đối với thép Trung Quốc nhằm phản ứng với các chính sách mà nước này cho là phi thị trường. Tuy nhiên, biện pháp này vô tình thúc đẩy các nhà nhập khẩu Canada tìm kiếm nguồn cung thay thế trong ngắn hạn từ các quốc gia khác.