Trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu đang trải qua những biến động và thay đổi sâu sắc, ngành logistics đang đối mặt với những thách thức mới. Yêu cầu về xuất xứ rõ ràng, minh bạch chứng từ, và áp dụng công nghệ truy suất đã trở thành những yếu tố quan trọng để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế của doanh nghiệp. Hội thảo ‘Xuất khẩu và Logistics của Việt Nam hiện nay: Bối cảnh, Thách thức và Giải pháp’ do Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA) tổ chức trong khuôn khổ Triển lãm Quốc tế Logistics Việt Nam (VILOG) 2025 đã thảo luận về những thách thức và cơ hội trong ngành logistics hiện nay.

Bà Võ Thị Phương Lan, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA), cho biết rằng trong bối cảnh thị trường quốc tế biến động mạnh, logistics đã trở thành trụ cột chiến lược tạo nên sự khác biệt trong năng lực cạnh tranh quốc tế của doanh nghiệp. Các quy định như EUDR yêu cầu chứng minh sản phẩm không gây phá rừng đã khiến nhiều doanh nghiệp Việt Nam phải đầu tư hệ thống truy suất nguồn gốc để đáp ứng yêu cầu của thị trường quốc tế.

Theo số liệu mới nhất, tổng kim ngạch xuất khẩu trong 6 tháng đầu năm 2025 đạt khoảng 219,86 tỷ USD, tăng 14,5% so với cùng kỳ năm 2024. Tuy nhiên, nhập khẩu tăng mạnh hơn, cho thấy áp lực về chi phí logistics và phụ thuộc nguyên liệu từ bên ngoài vẫn rất lớn. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp cần tăng cường kiểm soát nguồn gốc hàng hoá và xây dựng chuỗi cung ứng độc lập để giảm thiểu rủi ro và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Mỹ đã thông báo áp dụng mức thuế 20% cho hàng hóa Việt Nam và 40% đối với hàng hóa trung chuyển từ Việt Nam. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp cần tăng cường kiểm soát nguồn gốc hàng hoá và xây dựng chuỗi cung ứng độc lập. Ông Nguyễn Chánh Phương, Phó Chủ tịch Hội Mỹ nghệ và Chế biến Gỗ TP Hồ Chí Minh (HAWA), cho biết rằng mức thuế đối ứng hiện được Mỹ công bố áp dụng với Việt Nam là 20%, không phải là mức cao với Việt Nam và với ngành gỗ cũng rất ‘bình tĩnh’ với mức thuế này.

Bà Trần Thuỵ Quế Phương, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam (VASEP), đề xuất hợp tác sâu rộng hơn giữa doanh nghiệp xuất khẩu thuỷ sản và ngành logistics, đặc biệt là về yêu cầu về dữ liệu minh bạch, ứng dụng blockchain, nền tảng chia sẻ. Sự hợp tác này sẽ giúp các doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế và tận dụng các cơ hội mới trong thị trường toàn cầu.

Từ những thách thức và cơ hội trong ngành logistics hiện nay, các doanh nghiệp và hiệp hội cần tăng cường hợp tác và liên kết để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế và tận dụng các cơ hội mới trong thị trường toàn cầu. Việc ứng dụng công nghệ truy suất, minh bạch chứng từ và xây dựng chuỗi cung ứng độc lập sẽ giúp các doanh nghiệp Việt Nam tăng cường năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững trong bối cảnh thị trường quốc tế biến động mạnh.

Malaysia đang đứng trước một thách thức lớn khi Mỹ chuẩn bị áp dụng mức thuế quan cao đối với hàng hóa xuất khẩu của nước này.

Theo cảnh báo của Chủ tịch Liên đoàn các nhà sản xuất Malaysia (FMM) Tan Sri Soh Thian Lai, hơn 50% doanh nghiệp Malaysia có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng nếu không đạt được thỏa thuận giảm thuế với Mỹ. Điều này có thể khiến biên độ lợi nhuận của các doanh nghiệp giảm hơn 30%, buộc một số công ty phải thu hẹp hoạt động sản xuất kinh doanh.

Các doanh nghiệp Malaysia, đặc biệt là những công ty hoạt động trong lĩnh vực điện và điện tử (E&E), đang đẩy nhanh các lô hàng sang Mỹ trước thời điểm áp dụng mức thuế cao hơn. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp Mỹ đang có cách tiếp cận thận trọng khi trì hoãn việc vận chuyển và giao hàng để tránh gánh chịu những chi phí tăng thêm.

Giám đốc điều hành Trung tâm nghiên cứu kinh tế xã hội (SERC) Lee Heng Guie cho biết, các doanh nghiệp địa phương vẫn đang theo dõi chặt chẽ diễn biến tình hình đàm phán thuế quan. Ông cũng nhấn mạnh rằng, ngay cả khi kết quả đàm phán được mức thuế thấp hơn 24% hoặc ở mức 10%, các doanh nghiệp Mỹ vẫn sẽ tìm cách trì hoãn để chờ đợi cho đến khi tình hình trở nên ổn định hơn.

Thành viên cấp cao của Hội đồng Hành động Kinh tế Malaysia Ahmad Yazid Othman cho rằng, Malaysia cần đa dạng hóa thị trường và phân tán rủi ro bằng cách đầu tư vào nhiều lĩnh vực khác, đặc biệt là những lĩnh vực không phụ thuộc vào xuất khẩu. Điều này sẽ giúp Malaysia giảm thiểu rủi ro và tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Trong bối cảnh này, Chính phủ Malaysia cần triển khai nhiều biện pháp thúc đẩy tiêu dùng trong nước và chuẩn bị các kịch bản để ứng phó khi mức thuế quan chính thức được áp dụng. Việc đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và tăng cường đầu tư vào các ngành công nghiệp khác nhau sẽ giúp Malaysia giảm thiểu ảnh hưởng của thuế quan Mỹ.