Ung thư gan đang trở thành một trong những mối đe dọa sức khỏe lớn nhất trên toàn cầu, với số ca mắc và tử vong tăng nhanh chóng. Theo các thống kê mới nhất, ung thư gan hiện đang là loại ung thư phổ biến thứ 6 trên toàn cầu và là nguyên nhân gây tử vong do ung thư đứng thứ 3. Dự báo đến năm 2050, số người tử vong vì ung thư gan có thể tăng từ 760.000 trường hợp (năm 2022) lên 1,37 triệu, phần lớn do già hóa dân số và sự gia tăng các yếu tố nguy cơ ở các quốc gia đang phát triển.

Tại Trung Quốc, nơi chiếm hơn 40% số ca ung thư gan toàn cầu, tỷ lệ nhiễm viêm gan B vẫn còn rất cao. Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng cảnh báo về bệnh gan nhiễm mỡ liên quan đến rối loạn chuyển hóa (MASLD) đang nổi lên như một nguyên nhân đáng lo ngại do lối sống ít vận động và thói quen ăn uống không lành mạnh. Việc kiểm soát các yếu tố nguy cơ này là rất quan trọng để giảm thiểu số ca mắc ung thư gan.

Một báo cáo mới từ Ủy ban Ung thư gan Lancet chỉ ra rằng khoảng 60% trường hợp ung thư gan trên toàn cầu có thể phòng ngừa nếu kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ như béo phì, rượu bia và viêm gan siêu vi. Ba nguyên nhân chính dẫn đến phần lớn ca ung thư gan đều có thể phòng ngừa bao gồm viêm gan B và C, bệnh gan nhiễm mỡ chuyển hóa (MASLD) và rượu. Điều này cho thấy rằng việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát lối sống là rất cần thiết.

Để đạt được mục tiêu giảm tỷ lệ mắc ung thư gan, các chuyên gia nhấn mạnh vai trò của chính sách y tế công cộng. Việc mở rộng tiêm chủng viêm gan B cho cả trẻ em và người lớn, tăng cường các biện pháp kiểm soát lối sống như áp dụng giá tối thiểu cho rượu, đánh thuế đồ uống có đường và dán nhãn cảnh báo rõ ràng là những biện pháp cần thiết. Bên cạnh đó, việc sàng lọc định kỳ nhằm phát hiện sớm tổn thương gan cũng rất quan trọng. Với những bệnh nhân ở giai đoạn cuối, cần phát triển hệ thống chăm sóc giảm nhẹ để nâng cao chất lượng sống.

Nhật Bản là một trong những quốc gia đã thành công trong việc giảm tỷ lệ tử vong do ung thư gan nhờ các chính sách y tế nghiêm ngặt và chương trình phát hiện sớm. Các chuyên gia đều nhất trí rằng thay đổi lối sống vẫn là yếu tố quyết định. Một chế độ ăn uống lành mạnh, vận động thường xuyên, kiểm soát cân nặng, hạn chế rượu bia và tiêm phòng đầy đủ không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh gan mà còn bảo vệ sức khỏe nói chung.

Một nghiên cứu gần đây đã chỉ ra mối liên hệ đáng kể giữa béo phì và tỷ lệ tử vong do ung thư. Cụ thể, béo phì có thể làm tăng tỷ lệ tử vong do ung thư lên gấp 3 lần, với 13 loại ung thư liên quan, bao gồm ung thư vú, đại tràng, tuyến tụy, gan, thận và dạ dày. Trước tình trạng khẩn cấp này, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ đã đưa ra khuyến nghị về việc duy trì cân nặng khỏe mạnh để giảm nguy cơ mắc ung thư.

Nghiên cứu, được trình bày tại hội nghị thường niên của Hiệp hội Nội tiết quốc tế, đã phân tích dữ liệu từ hơn 33.572 ca tử vong do ung thư liên quan đến béo phì từ năm 1999 đến 2020. Kết quả cho thấy tỷ lệ tử vong điều chỉnh theo độ tuổi đã tăng gấp 3 lần, từ 3,73 lên 13,52 trên 1 triệu người trong 20 năm, với mức tăng đáng kể nhất ở phụ nữ và người lớn tuổi.

Trong đó, ung thư vú sau mãn kinh là phổ biến nhất ở phụ nữ và ung thư đại trực tràng là phổ biến nhất ở nam giới. Hơn 90% các ca ung thư mới xảy ra ở người từ 50 tuổi trở lên. Béo phì đang lan rộng, ảnh hưởng đến 40,3% người trưởng thành tại Mỹ. Ngoài ung thư, béo phì còn làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh mạn tính, bao gồm huyết áp cao, cholesterol cao, tiền tiểu đường, tiểu đường loại 2, bệnh tim và cả bệnh thận mạn tính và giai đoạn cuối.

CDC Mỹ đã liệt kê 13 loại ung thư liên quan đến béo phì, chiếm 40% tổng số ca ung thư mỗi năm ở Mỹ, bao gồm: Ung thư thực quản, vú, đại trực tràng, tử cung, túi mật, dạ dày, thận, gan, buồng trứng, tuyến tụy, tuyến giáp, u não và ung thư tủy. Để giảm nguy cơ ung thư liên quan đến béo phì, CDC Mỹ khuyến cáo rằng duy trì cân nặng khỏe mạnh là bước quan trọng.

Có thể áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh và hoạt động thể chất thường xuyên. Nếu bạn lo lắng về cân nặng của mình hoặc của con mình, hãy nói chuyện với bác sĩ để được tư vấn và hướng dẫn cụ thể. Việc duy trì cân nặng khỏe mạnh không chỉ giúp giảm nguy cơ ung thư mà còn giúp ngăn chặn nhiều bệnh mạn tính khác.