Các nhà nghiên cứu Trung Quốc đã phát hiện ra một “mật mã” địa chất ẩn sau mỏ đất hiếm lớn nhất thế giới, nằm tại khu vực Bạch Vân Ngao Bác, thuộc khu tự trị Nội Mông Cổ. Mỏ đất hiếm này chiếm đến 90% trữ lượng của Trung Quốc và gần 40% trữ lượng toàn cầu.
Đất hiếm, còn được gọi là “vàng công nghiệp” và “vàng chiến lược” của thời đại mới, đóng vai trò quan trọng trong sản xuất nhiều mặt hàng công nghệ cao, bao gồm pin xe điện, tuabin gió, chip bán dẫn và hệ thống vũ khí tối tân. Việc phát hiện ra mỏ đất hiếm Bạch Vân Ngao Bác đã trở thành một câu chuyện nổi tiếng trong lĩnh vực địa chất.
Câu chuyện về mỏ đất hiếm này bắt đầu từ năm 1927, khi một giảng viên trẻ tuổi của Đại học Bắc Kinh là Đinh Đạo Hành đã phát hiện ra một dãy núi đá màu đen ánh kim trên thảo nguyên rộng lớn. Giáo sư Hà Tác Lâm, chuyên gia thạch học của Bắc Đại, đã xác định các mẫu đá tại đây chứa hàm lượng đất hiếm cực cao.
Kể từ đó, Trung Quốc đã đầu tư mạnh vào hệ sinh thái khai thác, tinh luyện và ứng dụng đất hiếm. Một nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Science Advances đã phát hiện ra rằng phần lớn tài nguyên đất hiếm ở Bạch Vân Ngao Bác không hình thành cách đây 1,3 tỷ năm như giả định lâu nay, mà đến từ một đợt hoạt động magma cách đây chỉ 430 triệu năm.
Phát hiện này mở ra hướng thăm dò mới cho ngành công nghiệp đất hiếm toàn cầu và có thể giúp các quốc gia khác tìm kiếm các mỏ đất hiếm quy mô lớn. Tuy nhiên, rào cản lớn nhất vẫn là công nghệ tách chiết vốn là bí quyết mà chỉ Trung Quốc làm chủ trên quy mô công nghiệp.
Việc Bắc Kinh nắm quyền kiểm soát phần lớn đất hiếm thế giới khiến nhiều nước phát triển phải tái cơ cấu chuỗi cung ứng, tìm nguồn thay thế và đầu tư khai thác trong nước. Đất hiếm không còn là vấn đề kỹ thuật mà là lợi ích chiến lược sống còn trong bối cảnh xung đột thương mại, cạnh tranh công nghệ và cuộc đua năng lượng xanh đang leo thang.
Chính vì vậy, phát hiện mới này không chỉ khiến giới khoa học ngạc nhiên mà còn có thể thay đổi cách thế giới tiếp cận tài nguyên chiến lược này trong thế kỷ 21. Các quốc gia khác có thể học hỏi từ kinh nghiệm của Trung Quốc và tìm kiếm các mỏ đất hiếm mới để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về tài nguyên này.
Nhìn chung, phát hiện mới về mỏ đất hiếm Bạch Vân Ngao Bác đã mở ra một chương mới trong lĩnh vực địa chất và công nghiệp đất hiếm. Việc nghiên cứu và khai thác tài nguyên này sẽ tiếp tục được thực hiện trong thời gian tới, và có thể sẽ mang lại nhiều lợi ích cho các quốc gia trên thế giới.