Một dự án bất động sản hoành tráng của Mark Zuckerberg tại Hawaii đang làm dấy lên những quan ngại về việc mất mát di sản văn hóa của người bản địa. Khu đất rộng lớn tại đảo Kauai, nơi chứa đựng nhiều di tích lịch sử và văn hóa quan trọng, đang được phát triển thành một khu phức hợp của CEO Meta. Mới đây, một người bản địa tên Julian Ako đã phát hiện ra rằng tổ tiên của mình đã được chôn cất tại mảnh đất này, hiện nằm trong khu vực được kiểm soát nghiêm ngặt của Zuckerberg.
Đất này từng thuộc về gia đình ông cố của Ako, nhưng đã trở thành một phần của dự án bất động sản khổng lồ có giá trị lên tới hàng trăm triệu USD. Sau quá trình thương lượng với đại diện pháp lý của Zuckerberg, Ako đã được cho phép tiếp cận khu đất để định vị và đăng ký vị trí các ngôi mộ với chính quyền bang Hawaii. Tuy nhiên, ông vẫn chưa thể tìm thấy dấu tích của những người thân khác được cho là cũng chôn tại đây.
Điều khiến Ako lo ngại là khu vực này được bảo vệ bởi hệ thống an ninh nghiêm ngặt và nhân viên xây dựng bị bắt ký các thỏa thuận không tiết lộ (NDA). Điều này khiến việc báo cáo phát hiện các di tích văn hóa như hài cốt (iwi) trở nên phức tạp và khó khăn. Chính quyền Hawaii đã xác nhận khả năng có thêm nhiều địa điểm chôn cất chưa được xác định trong khu đất này.
Đại diện truyền thông của Zuckerberg cho biết khu mộ của gia đình Ako đã được thông báo từ năm 2015 và đang được bảo vệ. Bà cũng cho biết nhân viên buộc phải tuân thủ quy định về việc báo cáo nếu phát hiện di tích văn hóa. Dự án bất động sản của Zuckerberg đã trở thành một vấn đề nóng tại Hawaii, đặc biệt khi không ai rõ còn bao nhiêu di tích văn hóa khác đang bị chôn vùi trong vùng đất bị phong tỏa.
Mark Zuckerberg đã trở thành một trong những chủ đất lớn nhất tại bang Hawaii, với tổng diện tích đất vượt mốc 2.300 mẫu Anh (9,3 triệu m2), gấp gần 10 lần Công viên Trung tâm ở New York. Zuckerberg không phải là người duy nhất tham gia vào làn sóng mua đất tại Hawaii. Nhiều tỷ phú công nghệ khác, như Larry Ellison, Jeff Bezos, Oprah Winfrey và Marc Benioff, cũng sở hữu đất rộng tại các đảo Hawaii.
Nhưng sự hiện diện ngày càng lớn của Zuckerberg vẫn gây tranh cãi, và nhiều chuyên gia và cư dân bản địa lo ngại rằng sự “chiếm lĩnh” đất đai của các tỷ phú từ đất liền sẽ phá vỡ cấu trúc xã hội và bản sắc của Hawaii. Dự án của Zuckerberg và những thay đổi trong sử dụng đất tại Hawaii đang làm dấy lên những cuộc thảo luận về tác động của sự phát triển và toàn cầu hóa đối với các cộng đồng địa phương.