Thị trường lao động Việt Nam hiện đang phải đối mặt với nhiều thách thức lớn khi làn sóng cắt giảm nhân sự đã và đang tác động mạnh mẽ đến tâm lý cũng như sự ổn định nghề nghiệp của người lao động. Mới đây, báo cáo thị trường lao động quý 2-2025 của Vieclam24h đã chỉ ra rằng, việc cắt giảm nhân sự đã ảnh hưởng đến nhiều ngành nghề khác nhau, bao gồm sản xuất, bán lẻ, tài chính và công nghệ. Điều này không chỉ gây ra nỗi lo lắng về việc bị sa thải mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần, tâm lý nghề nghiệp và hành vi tìm việc làm của người lao động.
Đặc biệt, nhóm tuổi từ 18-24 và 35-54 là hai nhóm bị ảnh hưởng nặng nhất bởi làn sóng cắt giảm nhân sự. Các lao động trong nhóm này, tập trung ở các vị trí lao động phổ thông, vận hành, kỹ thuật và tài chính, đang phải đối mặt với nhiều khó khăn trong việc duy trì công việc hoặc tìm kiếm việc làm mới. Trong khi đó, các vị trí như marketing, bán hàng, nhân sự, chăm sóc khách hàng và công nghệ thông tin có xu hướng được duy trì ổn định.
Quá trình tái hòa nhập thị trường việc làm đối với những người lao động bị mất việc đang gặp nhiều khó khăn. Theo thống kê, 72,7% người lao động mất việc chủ động trở lại tìm việc đã mất cả tuần, thậm chí cả tháng để tìm được công việc mới. Người lao động ở lại sau khi có sự cắt giảm phải gánh vác thêm công việc, điều này dẫn đến áp lực và bất an về tương lai nghề nghiệp tồn tại ở mức cao. Gần 50% người lao động cho biết họ cảm thấy rõ ràng sự áp lực trong công việc, cùng với đó là sự suy giảm niềm tin vào tổ chức và động lực làm việc.
Các doanh nghiệp Việt Nam vẫn đang nỗ lực để duy trì hoạt động và ổn định lực lượng lao động. Trong 12 tháng qua, 26,4% doanh nghiệp đã tiến hành tinh gọn bộ máy, trong khi 56,2% doanh nghiệp bày tỏ kế hoạch sẽ mở rộng quy mô nhân sự trong 6 tháng tới. Các vị trí có nhu cầu tuyển dụng chủ yếu gắn liền với sự tăng trưởng và vận hành của doanh nghiệp, bao gồm kinh doanh và bán hàng, kỹ sư sản xuất và kỹ thuật, lao động phổ thông có tay nghề…
Đáng chú ý, lao động Việt Nam đã thể hiện tinh thần tích cực cũng như khả năng thích nghi nổi bật trong bối cảnh khó khăn. Nếu như 70% người lao động thể hiện cảm xúc tiêu cực khi bị sa thải, thì 30% còn lại cho rằng đây chính là cơ hội để thay đổi và phát triển. Tỷ lệ này cao hơn đáng kể so với các nghiên cứu quốc tế.
Vieclam24h khuyến nghị các doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng về hệ lụy dài hạn khi tiến hành cắt giảm nhân sự. Doanh nghiệp cần đảm bảo sự minh bạch và thẳng thắn trong thông tin, lắng nghe ý kiến của người lao động và tối ưu hóa chiến lược tuyển dụng phù hợp với kỳ vọng của họ. Về phía người lao động, duy trì tư duy linh hoạt và sẵn sàng thích nghi, đồng thời đầu tư phát triển kỹ năng liên tục là điều quan trọng để nhanh chóng thích nghi với thay đổi.
Song song với đó, các doanh nghiệp Việt Nam đang phải đối mặt với một thách thức khác khi tuyển dụng lao động đáp ứng đủ yêu cầu năng lực. Theo số liệu từ Anphabe, có đến 46% trong hàng ngàn doanh nghiệp Việt thừa nhận họ gặp khó khăn khi tuyển được người lao động đáp ứng đủ yêu cầu năng lực. Khoảng cách giữa nhu cầu thị trường và kỹ năng người lao động đang gia tăng, đặt ra thách thức cho cả doanh nghiệp và người lao động trong việc thích nghi và thay đổi để đáp ứng nhu cầu của thị trường.