Thở đúng cách là yếu tố quan trọng giúp tăng hiệu quả trao đổi khí, giảm mệt mỏi và thư giãn. Theo thạc sĩ, bác sĩ Phùng Thị Thơm, khoa Hô hấp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, một số kỹ thuật thở có kiểm soát có thể giúp tối ưu lưu thông khí, hỗ trợ tinh thần và thể chất. Trong đó, kỹ thuật thở chúm môi, thở cơ hoành, Box breathing, Blow as you go và kỹ thuật thở 4-7-8 là những phương pháp hiệu quả.
Thở chúm môi, hay còn gọi là thở như khi thổi nến, tạo áp lực dương trong đường thở, giúp giữ cho đường thở không bị xẹp sớm. Kỹ thuật này góp phần làm giảm thể tích khí cặn trong phổi, cải thiện hiệu quả trao đổi khí, kéo dài thời gian thở ra và giảm cảm giác khó thở. Đặc biệt, thở chúm môi hữu ích cho bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) hoặc hen suyễn, giúp giảm gánh nặng lên cơ hô hấp và tăng chất lượng hô hấp tổng thể.
Cách thực hiện thở chúm môi là nhẹ nhàng hít vào bằng mũi trong khoảng 2 giây, sau đó chúm môi và từ từ thở ra trong khoảng 4-6 giây. Người tập nên lặp lại nhiều lần mỗi khi cần.
Bên cạnh đó, thở cơ hoành là kỹ thuật khuyến khích sử dụng cơ hoành, cơ hô hấp chính, thay vì phụ thuộc vào các cơ hô hấp phụ ở vùng cổ và vai. Khi hít vào, cơ hoành co xuống làm bụng phồng lên, và khi thở ra, cơ hoành giãn ra khiến bụng xẹp lại. Thở cơ hoành có thể tăng hiệu quả hô hấp và chức năng phổi, nâng cao sức bền thể lực, đồng thời hỗ trợ thư giãn, giảm căng thẳng.
Cách thực hiện thở cơ hoành là thả lỏng vai, đặt một tay lên ngực và tay kia lên bụng. Hít vào bằng mũi trong khoảng 4 giây để bụng phồng, giữ trong 2 giây, sau đó thở ra qua miệng trong khoảng 6 giây, bụng xẹp.
Ngoài ra, các kỹ thuật thở khác như Box breathing (4-4-4-4) giúp làm dịu hệ thần kinh, giảm căng thẳng và tăng tập trung. Blow as you go (thở ra trong lúc vận động) giúp giảm áp lực lên phổi, tiết kiệm năng lượng và hạn chế cảm giác hụt hơi.
Đặc biệt, kỹ thuật thở 4-7-8 với nhịp thở gồm 4 giây hít vào, giữ hơi trong 7 giây và thở ra chậm trong 8 giây, có tác dụng làm dịu hệ thần kinh giao cảm, hỗ trợ giảm lo âu và ngủ ngon hơn.
Bác sĩ Thơm lưu ý người tập cần thực hiện những kỹ thuật đúng cách để trao đổi khí hiệu quả, ổn định tình trạng bệnh, phòng ngừa biến chứng, nâng cao chất lượng sống.